cucurúdhu , nm Definition
su cúcuru, su tretu prus in artu de unu logu; carre créschia in prus in sa pedhe
Synonyms e antonyms
cúcuru,
tuvioni
Etymon
srd.
Translations
French
sommet,
excroissance
English
top,
excrescence,
gall
Spanish
cumbre,
excrecencia
Italian
sommità,
galla,
escrescènza
German
Gipfel,
Auswuchs.
fèbi , nm: fei,
fele,
feli Definition
genia de busciuchedha chi portat su figau e arregollet una sustàntzia birde, de matessi númene, chi si faet in su figau e serbit in is istentinas a digirire su grassu: si leat coment'e assimbígiu po totu is sabores marigosos; in cobertantza, arrennegu, tzacu chi si provat po calecuna cosa, marigosa o belle e pagu praghillosa che a su fele etotu; capacidade de su cristianu de sentire dispraxere e arrennegu po calecuna cosa trota, chi andhat male
Synonyms e antonyms
afuta,
arrennegu,
bischiza,
bústica,
búzara,
cardedha,
crocone,
ele,
felone,
gormone,
grema,
malusàmbene,
stacu,
studugu
Idioms
csn:
fele giagadu = fele cazadu, malu a essire (fintzas zenia de maladia chi cazat su fele); tragare fele, carriai su feli = ingullire fele, pigàrendhe fele, leàresi arrennegu, cherpu; pònnere, dare, fàghere f. = fai cherpu; èssere cun su f. in pitu ’e dentes = male arrennegadu; rànchidu che f. = marigosu meda
Sentences
acontzendhe un'animale, candho s'irmatat, su fele est sa prima cosa de ndhe catzare e frundhire
2.
de su fele de su sero làssandhe a su manzanu! ◊ su sennori, grogànciu de bisura, de su feli si fiat furriau birdi ◊ candu dhi est passau su feli si est crocau ◊ a la bídere goi frundhida, sa cosa, mi ndhe pigat unu fele!…◊ de su fei ti ndi cabat sa boada a us'e cani arrabiau! ◊ est totu in debbadas a ti leare fele! ◊ in certus momentus mi benit de sèi a mi ndi pigai fei!
Surnames and Proverbs
smb:
Fei, Fele
/
prb:
chie no at fele no at conca
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
fel
Translations
French
vésicule biliaire,
fiel
English
gall (bladder)
Spanish
vesícula biliar,
hiel
Italian
cistifèllea,
fièle
German
Gallenblase,
Galle.
felòne , nm Definition
genia de arrennegu, de tzacu, coment'e candho unu si che artzat, si atrivit cun s'àteru / segare su f. = fàere lassare su fele, s'atrivimentu
Synonyms e antonyms
afuta,
airu,
aragoni,
arrenigna,
arrennegu,
bischiza,
bústica,
búzara,
corina,
crocone,
gormone,
grema,
stacu,
studugu
/
atrevimentu
Etymon
srd.
Translations
French
bile,
dépit,
animosité
English
gall,
anger,
spite
Spanish
rabia,
animosidad
Italian
bile,
stizza,
animosità
German
Ärger,
Grimm.
gàdhara , nf: àdhara,
gàdhera,
gràdhara,
gràdhera,
gràdhula Definition
genia de birilla chi faet su crecu (est una maladia po puntura de bobboi); ladamíngiu intostau atacau a su pilu de is animales; su frutu a pibionedhos chi faet su modhitzi / gàdhara de sóriche = ledaminedhu de sórighes
Synonyms e antonyms
bachica,
badharola,
cocoredha,
cucurudhú,
dhàdhara,
varvaríssia
/
cadhajoni,
ladhagione,
làdhara
/
lentíschinu
Sentences
mi paret de l'èssere biendhe, su pitzinnu, currillandhe ifatu de sas gràdheras de chercu ◊ amus chircau sas gràdheras de Sant'Àgada pro fàchere sessare sas tempestas
2.
fachiat su cabadhu isculivitàndhesi e currendhe chin sos sonazos a gràdhara ligaos a trucu
Etymon
ltn.
gallula, *glallula
Translations
French
galle,
petite galle
English
gall,
blister
Spanish
agalla
Italian
galla,
gallòzzola
German
Galle.
varvaríssia , nf Definition
genia de birilla chi faet su crecu (est una maladia po puntura de bobboi)
Synonyms e antonyms
bachica,
badharola,
cocoredha,
cucurudhú,
dhàdhara
Translations
French
galle
English
gall
Spanish
agalla
Italian
galla
German
Blase.