Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afúta , nf: futa* Definition genia de arrennegu, de fele, de tzacu chi si pigat (o chi si faet pigare) po calecuna cosa chi no praghet; fintzes múngia, pelea Synonyms e antonyms aragoni, arràbbiu, arragiolu, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, crocone, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Sentences piènami unu càlighe de abbardente gai mi passat s'afuta! ◊ canno dhis fuit passada s'afuta si fuint postos a caminare ◊ ca no faghiat a essire a campu, a s'afuta betat manu a bochire su porcu ◊ po peus crebu e afuta in su preju de su riscatu ti cherent sos dinaris che depidore issoro ◊ già mi ndhe leo bàtoro de afutas, chena àere arresetu!… 2. da ti l'as leada, oje, s’afuta sena bi pasare nudha!… Translations French dépit English anger Spanish bronca, rabia Italian stizza German Ärger.

aragòni , nm: arragone Definition sentidu de dispraxere e de arrennegu contra a ccn. o calecuna cosa / ómine de arragone = coragiosu Synonyms e antonyms afuta, arràbbiu, arragiolu, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, crocone, febi, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Sentences s'uscieri si ndi fiat prexau cun giaja po s'aragoni chi iat tentu cun s'impiegau ◊ nosu Sardus no ndi teneus de aragoni contras a chini si fait mali ◊ lassadhu isbentiai, ge dhi passat s'aragoni! Surnames and Proverbs smb: Aragoni, Aregoni Translations French dépit, colère English anger Spanish bronca, rabia Italian stizza, ràbbia German Ärger.

arragiólu , nm: arrajolu, ragiolu Definition genia de maladia apicigosa chi benit mescamente a is canes, ma chi podet apicigare fintzes a sa gente (de is canes o àteros animales impestaos): leat a is céllulas de su crebedhu, unu si ammàchiat (timet s'abba, s'ària) e si morit (si no si curat in tempus, cun vacinu, cun innetzione antiràbbica, giaendho a su virus sa manera de lòmpere a su crebedhu); in cobertantza, arrennegu forte, genia de pentzamentu malu, ifadosu, dolore chi tirat a longas Synonyms e antonyms arràbbiu, arrajoladura / afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, crocone, febi, gormone, grema, mútria, stacu, studugu 2. lis mintei ódiu pro su chi mi aiant fatu e s’arragiolu non mi lassait in pasu Scientific Terminology mld Etymon srd. Translations French rage, hydrophobie, obsession English rage, hydrophobia, obsession Spanish rabia, hidrofobia, desasosiego Italian ràbbia, idrofobìa, smània German Tollwut, Erregung.

arrajoladúra , nf Definition sa maladia de s'arrajolu, su si arrajolare Synonyms e antonyms arràbbiu, arragiolu, arrajolamentu, arrajolidura, arrauradura Scientific Terminology mld Etymon srd. Translations French hydrophobie English hydrophobia Spanish hidrofobia, rabia Italian idrofobìa German Tollwut.

arrenígna , nf: renigna Definition genia de arrennegu, de arreolu, de inchietesa Synonyms e antonyms afuta, airu, aragoni, arràbbiu, arragiolu, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, crocone, febi, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Etymon ctl. renyina Translations French dépit English irritation Spanish rabia Italian stizza German Ärger.

bischíza , nf Definition genia de arrennegu chi unu si leat po calecuna cosa Synonyms e antonyms abbródhiu, annógiu, atrafudhu, bústica, istrugnu, labbrione, pussàgiu / afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, cardedha, corina, crocone, gormone, grema, stacu, studugu Etymon itl.p bischiss Translations French dépit English anger Spanish rabia Italian stizza German Ärger.

búzara , nf Definition genia de arrennegu, de dispraxere Synonyms e antonyms afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, cardedha, corina, crocone, gormone, mútria, studugu Etymon itl. búggera Translations French dépit English anger Spanish rabia Italian stizza German Ärger.

cardèdha , nf, nm: cardedhu Definition múngia de fele, de arrennegu, de pelea / gei dhoi at cardedhu bellu!… = est totugantu betadu apare de barduletes Synonyms e antonyms afuta, airu, aragoni, arràbbiu, arrenigna, bischiza, bústica, búzara, corina, crocone, febi, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Sentences cumpréndiu totu su cardedhu chi tocat a fai po si sarbai? Surnames and Proverbs smb: Cardeddu Etymon srd. Translations French dépit, rage English anger Spanish rabia Italian stizza, ràbbia German Ärger.

chérpu , nm: crebu, crepu Definition su crepare, prus che àteru nau solu po s'arrennegu o tzacu chi si sentit po calecuna cosa o chistione Synonyms e antonyms crebacoro, crébidu, crepamentu, crepígiu, febi Idioms csn: a crepu, a crebu de… = po fai arrennegu a…; fai cherpu = fàghere fele, fintzas fàghere dirbetos, bogai crecus, difetos; fai una cosa a crepu de figau = a malaggana, ammarolla; pònnere crebu = pònniri cuadhu in faci, fai a biri de bàliri prus de àterus Sentences mi sciundit su logu po mi fai cherpu ◊ de su cherpu chi tenit in cropus comínciat a prangi a cérrius, gelosa de sa sorri 2. dinaris triballados chin sudores e crepos ◊ fiaus partius ma sa màchina si fiat posta a fai crepus e pariat ca si boliat firmai 3. nois sighimus a nos istimare a crepu de sa zente imbidiosa ◊ dèu ti nau chi ei a crepu de fiancus! ◊ a crebu insoro si ndhe setzit sempre in coa mia ◊ a crebu de cantos bi at nemigos arrives a lobrare onore e gosu! ◊ su pisedhu lu mandhamus a istudiare costet su chi costet: as a bídere chi ponet a conca e ponet crebu! Etymon srd. Translations French dégoût, dépit English disgust, mischief, anger Spanish rabia Italian disgusto, dispètto, stizza German Widerwille, Ärger.

corína , nf Definition su naturale de una persona de èssere de bonumore o inchigia, nau fintzes in sensu de coràgiu / èssere de mala corina = de uta mala Synonyms e antonyms índula, iscarpentu, uta / afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, crocone, gormone, grema, mútria, stacu, studugu / cdh. curina Sentences zente de corina, sos Sardos! ◊ no ti est mancada sa corina de facher mòrrere un'ómine valente! Etymon itl. corina Translations French tempérament, rage, colère English anger Spanish temperamento, rabia Italian temperaménto, ràbbia German Temperament, Wut.

crocòne , nm: croconi, crogone Definition arrennegu, dispraxere, fele po ccn. cosa, umore malu Synonyms e antonyms afuta, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, corina, febi, gormone, grema, mútria, stacu, studugu Etymon ctl. crocó Translations French dépit English anger Spanish rabia Italian stizza German Ärger.

felòne , nm Definition genia de arrennegu, de tzacu, coment'e candho unu si che artzat, si atrivit cun s'àteru / segare su f. = fàere lassare su fele, s'atrivimentu Synonyms e antonyms afuta, airu, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, corina, crocone, gormone, grema, stacu, studugu / atrevimentu Etymon srd. Translations French bile, dépit, animosité English gall, anger, spite Spanish rabia, animosidad Italian bile, stizza, animosità German Ärger, Grimm.

grèma , nf: gremma Definition arrennegu chi unu si leat o chi dhi giaent: gremma est fintzes ispurgadura de bruncos, iscarràsciu, ispudu Synonyms e antonyms afuta, aragoni, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, crocone, gormone, stacu, studugu / istarràsciu, salchedha Etymon ctl. cremarse Translations French rage, colère English rage Spanish rabia Italian ràbbia German Ärger.

nechidónzu , nm Definition su si nechidare, su èssere nechidaos Synonyms e antonyms alteriu, annicadura, arrennegu, nechidade | ctr. cuntentesa, prégiu Etymon srd. Translations French colère English anger Spanish cólera, rabia Italian còllera, ira German Ärger, Wut, Zorn.

tzàca , nf, nm: tzacu Definition múngia de arrennegu, de fele, crepu / tzaca de frebba, de fritu, de sole = callentura forte, fritu meda, sole budhiu Synonyms e antonyms afuta, arràbbiu, arrennegu Sentences aiat iscultadu chena faedhare ma regollinne e ingullinne tzacu ◊ li fuint boltuladas sas istintinas de su tzacu e de sa birigonza ◊ faghimis peus pro bos dare tzacu ◊ soe bidre de su tzacu!◊ fiaus trabballanno a tzaca de sole Translations French dépit English anger Spanish bronca, rabia Italian stizza German Ärger.