Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

aggatàda , nf Definition su aggatare, su istrecare Synonyms e antonyms afissa, strecada Etymon srd. Translations French écrasement English squeeze, kind of flat bread Spanish aplastamiento Italian schiacciata German Quetschen.

apalpidàre , vrb: aparpidare, aprapidare Definition istare tocandho cun is manos, che chi siat andhandho o faendho cosa a s'apràpidu, a s'iscuru Synonyms e antonyms ammanucai, apalpare, apalpuzare, aplopodhare, atrapidare Sentences aprapidandho, at detau s'istória de sa vida sua Etymon srd. Translations French palper, toucher English to squeeze Spanish toquetear, tantear Italian palpare German betasten.

aplopodhàre , vrb: aporpodhare, aprapudhae, -ai, -are, aprapuedhai, apropodhai, apropudhai, -are, aprupudhai, porpodhare Definition istare totu tocandho, a suighidura, cun is manos (fintzes cun significau sessuale) Synonyms e antonyms ammanucai, ammanutzare, apalpedhare, apalpuzare, aparpidare, aprapitai, atrapidare, tochitae Sentences si ti bollis afancedhai… dhui est cuss'istàtua: tenis àsiu aprapudhendi! ◊ aprapudhas s'amanti sempri in parti de corrali! ◊ ses tui chi fust apropodhandu, mugendu…◊ at cumentzau a mi aporpodhare in totu sa carena Etymon srd. Translations French palper English to touch, to squeeze Spanish manosear Italian palpeggiare, fornicare German befühlen.

apodhighíngiu, apodhighínzu , nm Definition su istare apodhigandho Synonyms e antonyms ammanuncamentu, apodhiconzu, apódhicu, apupudhu Etymon srd. Translations French tâtage English squeeze Spanish manoseo Italian palpeggiaménto German Befühlen.

atipriàre , vrb: atripiare, atropiare, atrupiare Definition catzigare o istrecare e múrghere su súciu de calecuna cosa; istrínghere, múrghere is trastos, s’orrobba samunada, po che dhis bogare s’abba Synonyms e antonyms tilpiare* / intortijare, tortojare / irfrutuare Sentences a sa malàida l'at atrupiadu sa tita e de matéria ndh'at pienadu una tatza ◊ atropiaiat cun sas manos suas sa ua sèbera pro fàghere su binu de sa Missa ◊ unu tempus sa ua l'atropiaiant a pes Translations French presser English to squeeze Spanish exprimir Italian sprèmere, strizzare German pressen, auswringen.

cracàda , nf: cricada Definition su cracare, genia de cropu a forte Synonyms e antonyms achicada, colpu Sentences a sa cricada de s'isprone t'istampo finas sa mata! Etymon srd. Translations French écrasement English squeeze Spanish aplastamiento, mate Italian schiacciata German Quetschen.

ispremiàre , vrb Definition coment'e istrecare, istringhendho o incracandho a forte po ndhe fàere essire cosa Synonyms e antonyms afíere, isprèmere, supressai Etymon spn. (a)premiar Translations French presser English to squeeze Spanish exprimir, extraer Italian sprèmere German ausdrücken.

múgghere , vrb: mugi, múgiri, mújere, múlgere, múlghere, múlgiri, múrgere, múrghere, múrguri Definition istrínghere sa tita a manos (o is tzimingiones, si est baca) o fintzes passare is tzimingiones in mesu de is pódhighes coment'e a tiradura a manera de ndhe fàere essire su late; nau de àteru, istrínghere cosa fintzes a atrotigadura a manera de ndhe dhi fàere essire abba o súciu; nau in cobertantza, isfrutare / pps. múlghidu, multu, muntu, murtu Synonyms e antonyms múgliri / atipriare, isciuciai / irfrutuare Idioms csn: m. a sa cadhigada = a s'imperriotu, ponindhe su fiadu suta de ancas e murghindhe a conca imbassiada a cara a betu contràriu; m. a cúcuru in culu = apispirinados in daisegus de su fiadu; múrghere a unu che chera de abbatu = isfrutaidhu, pigaindedhi totu sa cosa, acomenti faint is allurpius Sentences immoi mugeus is bacas ◊ murtas las azis sas berbeghes? ◊ ndh'at murtu duas, de berbeghes, in tantos annos chi fit pastore!…◊ como murghent fintzas a màchina ◊ murgiant a un'ipiolu ◊ is mannalissas si mulgiant in domu ◊ su babbu est mujenno ◊ cussa craba, candu dha mugint, imbrutat s'istrégiu!◊ custa manu mi dolet e no si dha fatzo a múrgere! 2. sa samunadora murghet sa robba samunada ◊ ti murgo a sa tatza su sutzu de un'arantzu ◊ sa lavatrice est murghindhe: candho faghet, istèrreche sa robba 3. ant postu sa giustíscia in movimentu pro la múrghere issos sa bidha! Scientific Terminology pstr Etymon ltn. mulgere Translations French traire, tordre English to squeeze, to milk Spanish ordeñar, exprimir Italian múngere, strizzare German melken, auswringen.

prèmere, prèmi , vrb: prèmmere, prèmmiri Definition fàere fortza (de pesu o de àteru) apitzu, coment'e incracandho, fintzes coment'e istringhendho Synonyms e antonyms afíere, incalcare, isprèmere, istrígnere, tilpiare Etymon ltn. premere Translations French appuyer, presser English to press, to squeeze Spanish apretar Italian prèmere, sprèmere German drücken, ausdrücken.

prenciài , vrb: prensai, prensare, prentzai, prentzare Definition incracare a prentza Synonyms e antonyms imprentzai, supressare Sentences sa benàcia depit èssi prenciara po ndi bogai totu su binu ◊ teniat sa prensa e binzateris meda che leaiant sa binata pro la prensare Etymon spn. prensar Translations French presser, pressurer, comprimer English to squeeze, to crush Spanish prensar Italian torchiare, comprìmere, pressare, pigiare German pressen.

strecàda , nf Definition su strecai Synonyms e antonyms afissa, aggatada Etymon srd. Translations French écrasement English squeeze Spanish aplastamiento Italian schiacciata German Quetschen.

tilpiàre , vrb: tirpiare, tripiare, tropiare, trupiare Definition istrínghere cosa a istrecadura, a murghidura, a atrotigadura, po che dhi bogare su súciu, s'abba; fintzes isfrutuare s'àteru Synonyms e antonyms afíere, isciuciai, isprèmere, profizare / acacigai, atipriare, irfrutuare Sentences su pastore trúpiat sas titas de sas arveghes murghíndhelas ◊ l'ant tilpiada che istratzu ◊ si trúpiant sos budrones in su lachedhu ◊ tropiendhe sa raba… faghent brou! ◊ l'at trupiadu a tenatzas ◊ su suore che l'azis tripiadu debbadas 2. su coro oprimidu restat che limone tripiadu (S.Macis)◊ adiu vida de gherra chi tripiadu mi as pro chimbant'annos! (M.Dore)◊ a su pensionadu lu fúliant tripiadu che limone ◊ no ti fóscighes su coro e ne ti trúpies sos chervedhos! ◊ a sa pianta ti atacas a tilpiare ca sa vida cheres ◊ ant tripiadu sa famíglia de su secuestradu ◊ pro nos fàghere mannos as tirpiadu sas fortzas chi aias 3. trípio pro su chi at fàmine e fritu Etymon srd. Translations French presser, essorer English to squeeze Spanish estrujar, exprimir Italian strizzare, sprèmere German auswringen, auspressen.

tortojàre , vrb Definition múrghere is trastos, s'orrobba samunandho Synonyms e antonyms atipriare, atriciare, intortijare Etymon itl. (at)tortigliare Translations French tordre, essorer English to squeeze, to wring clothes (out) Spanish torcer Italian sprèmere, strizzare i panni German auswringen.

trupiàda , nf Definition su trupiare Synonyms e antonyms afissa, multa Etymon srd. Translations French pressage, action de presser, d'essorer English squeeze Spanish prensado Italian strizzata, spremuta German Auswringen.