acuadhigài , vrb Definition
pònnere subràbare (es. is cambas), cicire a cuadhu
Synonyms e antonyms
acabadhare,
imperrai,
incadhare
Etymon
srd.
Translations
French
croiser
English
to overlap
Spanish
cruzar,
montar a caballo
Italian
accavallare
German
übereinanderlegen.
incadhàre , vrb Definition
pònnere a cuadhissedha, pònnere una cosa in pitzu de s'àtera, mescamente nau de is cambas, de is nérbios
Synonyms e antonyms
incadhigare
Etymon
srd.
Translations
French
croiser,
amonceler
English
to overlap,
to cross one's legs
Spanish
sobreponer,
cruzar las piernas
Italian
accavallare
German
übereinanderlegen,
sich zerren.
ingrugiadúra , nf: ingruxadura Definition
su passare a istúturu; manera de arare a istúturu de is surcos fatos in su brabatu; grughe de camminos, tretu ue si atóbiant o de ue tzucant duas orrugas, duas istradas, duos camminos; foedhandho de pudadura, segadura in grughes, a isconcadura
Synonyms e antonyms
forchidhadura,
ingrugiada,
ingruxeri,
rughera
Etymon
srd.
Translations
French
croisement,
carrefour,
intersection
English
crossroads
Spanish
cruzar,
encrucijada,
intersección
Italian
incrociatura,
quadrìvio,
intersezióne
German
Kreuzung.
ingruxàe, ingruxài , vrb Definition
passare a istúturu una cosa cun àtera, pònnere o passare a grughe (fintzes a intessidura); arare a traessu, a istúturu de is surcos fatos in su brabatu; pònnere in sa grughe
Synonyms e antonyms
ruciare
/
inclavai
Sentences
si est sétziu e at ingruxau is bratzus ◊ ingruxai is cambas ◊ is cuadhus si funt firmaus abundi s'ingruxant is andaredhas ◊ is cranistajos ingruxant sa sarpa faendho cadinos
3.
mortu a perda o ingruxau totu est su própriu: bociu dh'ant!
Etymon
srd.
Translations
French
croiser,
couper
English
to intersect
Spanish
cruzar
Italian
incrociare,
intersecare
German
kreuzen,
sich kreuzen.
ruciàre , vrb: orrucrare,
rucrare,
rugare,
rugiare,
rugrare,
ruxare Definition
segare, fàere a orrugos; passare in mesu de unu logu, agiummai coment'e ispartzindhodhu in duos orrugos; imbistire a màchina a unu o ccn. cosa / rugare s'arresionu, s'argumentu = segare in curtzu su chistionu, lassare su chistionu a mes'incumentu, a rugos, chentza agabbadu
Synonyms e antonyms
arrogai,
atraessare,
istruncai,
secare
/
ingruxai
/
imbestire 1
| ctr.
annànghere
Sentences
s'istrada noa at rugadu su cumonale in duos ◊ custa linna cheret rugada ca est longa ◊ sa sorte ti at rujadu sos passos de sa vida ◊ no mi tratenzo e rugo s'argumentu
2.
sas camineras rúciant zassos ruvosos ◊ no che rughes in mesu de su semenadu: cola a un'oru! ◊ chin custu viazu rucramus su mare ◊ che raxu at ruxadu rios, tancas, bidhas, serras ◊ in su caminu mi apunto pensamentosu candho mi ruxas ainnanti, pitzinna
3.
sa cane l'at ruxada una màchina ◊ frànghedi a un'ala no ti rughent sas màchinas!
Etymon
ltn.
cruc(u)lare
Translations
French
rompre,
casser,
traverser,
heurter
English
to break,
to cross,
to run into
Spanish
partir,
cruzar,
atropellar
Italian
spezzare,
attraversare,
investire
German
brechen,
durchqueren,
überfahren.
traessài , vrb: atraessare,
traessare,
traversai,
traversare,
travessai,
travessare,
tressai,
tressare Definition
passare a istúturu, passare in d-unu logu o in d-una cosa andhandho de una bandha a s'àtera, passare in mesu, istare in giru, pònnere in mesu fintzes a istrobbu, a intzegu; acapiare, passare lobos de cosa po acapiare
Synonyms e antonyms
aggrucare,
atravigare,
atreminare,
atruessai,
ruciare,
tressiri
/
atrociai,
liai,
prèndhere
Sentences
un'istella che coa de fogu traessat s'aera ◊ traessendhe unu frúmene ch'est rutu su ponte ◊ fustei no si tressit in mesu! ◊ de candu ses tressendudí in mesu de peis!…◊ candu si dhui tressat su diàulu isciúsciat totu ◊ acanta de s'arriu si est tressau unu e si ndi est atzicada
2.
portat truncus tressaus cun funis e filu de ferru ◊ po guvernai nci bolit fortza e coru firmu ca est genti mala a tressai ◊ ti bollu tressai in su tzugu una cannaca
Etymon
ltn.
tra(n)sversare
Translations
French
traverser,
parcourir
English
to run through
Spanish
cruzar,
recurrir
Italian
attraversare,
percórrere
German
durchlaufen.
zampàre , vrb: ciumpare,
giampare*,
zumpare Definition
passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa, de ccn. logu (segundhu ite si giumpat, passare a brínchidu in pitzu), passare de una chistione a un'àtera diferente, fintzes fàere prus de unu tanti (de cosa, de trebballu)
Synonyms e antonyms
passae,
sartai
Idioms
csn:
z. unu riu, unu fossu, unu muru, unu truncu, su giannile, su mare; e zàmpadi!… (nadu a marrania) = arguai a tie chi ti moas a perunu logu!
Sentences
dhos ant bistos candu funt zampandhe in su frúmmene ◊ sa conca mia no che fit prus in logu nostru: aiat zumpadu su mare ◊ si fit istadu ómine de cabbale no aiat zumpadu su zannile meu, pro su chi mi at fatu
2.
che a isse zampeis is chent'annos!
Translations
French
traverser,
franchir
English
to cross,
to ford
Spanish
atravesar,
cruzar,
vadear
Italian
varcare,
attraversare,
guadare
German
überschreiten,
durchwaten.