acuadhigài , vrb Definitzione
pònnere subràbare (es. is cambas), cicire a cuadhu
Sinònimos e contràrios
acabadhare,
imperrai,
incadhare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
croiser
Ingresu
to overlap
Ispagnolu
cruzar,
montar a caballo
Italianu
accavallare
Tedescu
übereinanderlegen.
incadhàre , vrb Definitzione
pònnere a cuadhissedha, pònnere una cosa in pitzu de s'àtera, mescamente nau de is cambas, de is nérbios
Sinònimos e contràrios
incadhigare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
croiser,
amonceler
Ingresu
to overlap,
to cross one's legs
Ispagnolu
sobreponer,
cruzar las piernas
Italianu
accavallare
Tedescu
übereinanderlegen,
sich zerren.
ingrugiadúra , nf: ingruxadura Definitzione
su passare a istúturu; manera de arare a istúturu de is surcos fatos in su brabatu; grughe de camminos, tretu ue si atóbiant o de ue tzucant duas orrugas, duas istradas, duos camminos; foedhandho de pudadura, segadura in grughes, a isconcadura
Sinònimos e contràrios
forchidhadura,
ingrugiada,
ingruxeri,
rughera
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
croisement,
carrefour,
intersection
Ingresu
crossroads
Ispagnolu
cruzar,
encrucijada,
intersección
Italianu
incrociatura,
quadrìvio,
intersezióne
Tedescu
Kreuzung.
ingruxàe, ingruxài , vrb Definitzione
passare a istúturu una cosa cun àtera, pònnere o passare a grughe (fintzes a intessidura); arare a traessu, a istúturu de is surcos fatos in su brabatu; pònnere in sa grughe
Sinònimos e contràrios
ruciare
/
inclavai
Frases
si est sétziu e at ingruxau is bratzus ◊ ingruxai is cambas ◊ is cuadhus si funt firmaus abundi s'ingruxant is andaredhas ◊ is cranistajos ingruxant sa sarpa faendho cadinos
3.
mortu a perda o ingruxau totu est su própriu: bociu dh'ant!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
croiser,
couper
Ingresu
to intersect
Ispagnolu
cruzar
Italianu
incrociare,
intersecare
Tedescu
kreuzen,
sich kreuzen.
ruciàre , vrb: orrucrare,
rucrare,
rugare,
rugiare,
rugrare,
ruxare Definitzione
segare, fàere a orrugos; passare in mesu de unu logu, agiummai coment'e ispartzindhodhu in duos orrugos; imbistire a màchina a unu o ccn. cosa / rugare s'arresionu, s'argumentu = segare in curtzu su chistionu, lassare su chistionu a mes'incumentu, a rugos, chentza agabbadu
Sinònimos e contràrios
arrogai,
atraessare,
istruncai,
secare
/
ingruxai
/
imbestire 1
| ctr.
annànghere
Frases
s'istrada noa at rugadu su cumonale in duos ◊ custa linna cheret rugada ca est longa ◊ sa sorte ti at rujadu sos passos de sa vida ◊ no mi tratenzo e rugo s'argumentu
2.
sas camineras rúciant zassos ruvosos ◊ no che rughes in mesu de su semenadu: cola a un'oru! ◊ chin custu viazu rucramus su mare ◊ che raxu at ruxadu rios, tancas, bidhas, serras ◊ in su caminu mi apunto pensamentosu candho mi ruxas ainnanti, pitzinna
3.
sa cane l'at ruxada una màchina ◊ frànghedi a un'ala no ti rughent sas màchinas!
Ètimu
ltn.
cruc(u)lare
Tradutziones
Frantzesu
rompre,
casser,
traverser,
heurter
Ingresu
to break,
to cross,
to run into
Ispagnolu
partir,
cruzar,
atropellar
Italianu
spezzare,
attraversare,
investire
Tedescu
brechen,
durchqueren,
überfahren.
traessài , vrb: atraessare,
traessare,
traversai,
traversare,
travessai,
travessare,
tressai,
tressare Definitzione
passare a istúturu, passare in d-unu logu o in d-una cosa andhandho de una bandha a s'àtera, passare in mesu, istare in giru, pònnere in mesu fintzes a istrobbu, a intzegu; acapiare, passare lobos de cosa po acapiare
Sinònimos e contràrios
aggrucare,
atravigare,
atreminare,
atruessai,
ruciare,
tressiri
/
atrociai,
liai,
prèndhere
Frases
un'istella che coa de fogu traessat s'aera ◊ traessendhe unu frúmene ch'est rutu su ponte ◊ fustei no si tressit in mesu! ◊ de candu ses tressendudí in mesu de peis!…◊ candu si dhui tressat su diàulu isciúsciat totu ◊ acanta de s'arriu si est tressau unu e si ndi est atzicada
2.
portat truncus tressaus cun funis e filu de ferru ◊ po guvernai nci bolit fortza e coru firmu ca est genti mala a tressai ◊ ti bollu tressai in su tzugu una cannaca
Ètimu
ltn.
tra(n)sversare
Tradutziones
Frantzesu
traverser,
parcourir
Ingresu
to run through
Ispagnolu
cruzar,
recurrir
Italianu
attraversare,
percórrere
Tedescu
durchlaufen.
zampàre , vrb: ciumpare,
giampare*,
zumpare Definitzione
passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa, de ccn. logu (segundhu ite si giumpat, passare a brínchidu in pitzu), passare de una chistione a un'àtera diferente, fintzes fàere prus de unu tanti (de cosa, de trebballu)
Sinònimos e contràrios
passae,
sartai
Maneras de nàrrere
csn:
z. unu riu, unu fossu, unu muru, unu truncu, su giannile, su mare; e zàmpadi!… (nadu a marrania) = arguai a tie chi ti moas a perunu logu!
Frases
dhos ant bistos candu funt zampandhe in su frúmmene ◊ sa conca mia no che fit prus in logu nostru: aiat zumpadu su mare ◊ si fit istadu ómine de cabbale no aiat zumpadu su zannile meu, pro su chi mi at fatu
2.
che a isse zampeis is chent'annos!
Tradutziones
Frantzesu
traverser,
franchir
Ingresu
to cross,
to ford
Ispagnolu
atravesar,
cruzar,
vadear
Italianu
varcare,
attraversare,
guadare
Tedescu
überschreiten,
durchwaten.