acuadhigài , vrb Definitzione pònnere subràbare (es. is cambas), cicire a cuadhu Sinònimos e contràrios acabadhare, imperrai, incadhare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu croiser Ingresu to overlap Ispagnolu cruzar, montar a caballo Italianu accavallare Tedescu übereinanderlegen.

incadhàre , vrb Definitzione pònnere a cuadhissedha, pònnere una cosa in pitzu de s'àtera, mescamente nau de is cambas, de is nérbios Sinònimos e contràrios incadhigare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu croiser, amonceler Ingresu to overlap, to cross one's legs Ispagnolu sobreponer, cruzar las piernas Italianu accavallare Tedescu übereinanderlegen, sich zerren.

ingrugiadúra , nf: ingruxadura Definitzione su passare a istúturu; manera de arare a istúturu de is surcos fatos in su brabatu; grughe de camminos, tretu ue si atóbiant o de ue tzucant duas orrugas, duas istradas, duos camminos; foedhandho de pudadura, segadura in grughes, a isconcadura Sinònimos e contràrios forchidhadura, ingrugiada, ingruxeri, rughera Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu croisement, carrefour, intersection Ingresu crossroads Ispagnolu cruzar, encrucijada, intersección Italianu incrociatura, quadrìvio, intersezióne Tedescu Kreuzung.

ingruxàe, ingruxài , vrb Definitzione passare a istúturu una cosa cun àtera, pònnere o passare a grughe (fintzes a intessidura); arare a traessu, a istúturu de is surcos fatos in su brabatu; pònnere in sa grughe Sinònimos e contràrios ruciare / inclavai Frases si est sétziu e at ingruxau is bratzus ◊ ingruxai is cambas ◊ is cuadhus si funt firmaus abundi s'ingruxant is andaredhas ◊ is cranistajos ingruxant sa sarpa faendho cadinos 3. mortu a perda o ingruxau totu est su própriu: bociu dh'ant! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu croiser, couper Ingresu to intersect Ispagnolu cruzar Italianu incrociare, intersecare Tedescu kreuzen, sich kreuzen.

ruciàre , vrb: orrucrare, rucrare, rugare, rugiare, rugrare, ruxare Definitzione segare, fàere a orrugos; passare in mesu de unu logu, agiummai coment'e ispartzindhodhu in duos orrugos; imbistire a màchina a unu o ccn. cosa / rugare s'arresionu, s'argumentu = segare in curtzu su chistionu, lassare su chistionu a mes'incumentu, a rugos, chentza agabbadu Sinònimos e contràrios arrogai, atraessare, istruncai, secare / ingruxai / imbestire 1 | ctr. annànghere Frases s'istrada noa at rugadu su cumonale in duos ◊ custa linna cheret rugada ca est longa ◊ sa sorte ti at rujadu sos passos de sa vida ◊ no mi tratenzo e rugo s'argumentu 2. sas camineras rúciant zassos ruvosos ◊ no che rughes in mesu de su semenadu: cola a un'oru! ◊ chin custu viazu rucramus su mare ◊ che raxu at ruxadu rios, tancas, bidhas, serras ◊ in su caminu mi apunto pensamentosu candho mi ruxas ainnanti, pitzinna 3. sa cane l'at ruxada una màchina ◊ frànghedi a un'ala no ti rughent sas màchinas! Ètimu ltn. cruc(u)lare Tradutziones Frantzesu rompre, casser, traverser, heurter Ingresu to break, to cross, to run into Ispagnolu partir, cruzar, atropellar Italianu spezzare, attraversare, investire Tedescu brechen, durchqueren, überfahren.

traessài , vrb: atraessare, traessare, traversai, traversare, travessai, travessare, tressai, tressare Definitzione passare a istúturu, passare in d-unu logu o in d-una cosa andhandho de una bandha a s'àtera, passare in mesu, istare in giru, pònnere in mesu fintzes a istrobbu, a intzegu; acapiare, passare lobos de cosa po acapiare Sinònimos e contràrios aggrucare, atravigare, atreminare, atruessai, ruciare, tressiri / atrociai, liai, prèndhere Frases un'istella che coa de fogu traessat s'aera ◊ traessendhe unu frúmene ch'est rutu su ponte ◊ fustei no si tressit in mesu! ◊ de candu ses tressendudí in mesu de peis!…◊ candu si dhui tressat su diàulu isciúsciat totu ◊ acanta de s'arriu si est tressau unu e si ndi est atzicada 2. portat truncus tressaus cun funis e filu de ferru ◊ po guvernai nci bolit fortza e coru firmu ca est genti mala a tressai ◊ ti bollu tressai in su tzugu una cannaca Ètimu ltn. tra(n)sversare Tradutziones Frantzesu traverser, parcourir Ingresu to run through Ispagnolu cruzar, recurrir Italianu attraversare, percórrere Tedescu durchlaufen.

zampàre , vrb: ciumpare, giampare*, zumpare Definitzione passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa, de ccn. logu (segundhu ite si giumpat, passare a brínchidu in pitzu), passare de una chistione a un'àtera diferente, fintzes fàere prus de unu tanti (de cosa, de trebballu) Sinònimos e contràrios passae, sartai Maneras de nàrrere csn: z. unu riu, unu fossu, unu muru, unu truncu, su giannile, su mare; e zàmpadi!… (nadu a marrania) = arguai a tie chi ti moas a perunu logu! Frases dhos ant bistos candu funt zampandhe in su frúmmene ◊ sa conca mia no che fit prus in logu nostru: aiat zumpadu su mare ◊ si fit istadu ómine de cabbale no aiat zumpadu su zannile meu, pro su chi mi at fatu 2. che a isse zampeis is chent'annos! Tradutziones Frantzesu traverser, franchir Ingresu to cross, to ford Ispagnolu atravesar, cruzar, vadear Italianu varcare, attraversare, guadare Tedescu überschreiten, durchwaten.

«« Torra a chircare