cabulàre , vrb: acabulare* 1 Definitzione sighire, camminandho, e passare prus ainnanti de un'àteru, de unu tretu, fintzes passare camminandho e bastat, passare su tempus; èssere o arresurtare prus de unu tanti; a logos, arrecuire, furriare, torrare a domo, fintzes mòrrere Sinònimos e contràrios barigare, colare, passae, probassai / iscabulare / recòrdere, contoniai Frases su fizu creschindhe at cabuladu a su babbu ◊ a como che amus cabuladu chimbe contoneras ◊ pro chi apat su tempus cabuladu, los sento sempre bios cudhos bellos consizos ◊ apenas issos ndhe cabuleint in sa boltada de s'istradone, cudhu imbucheit a cadhu fuendhe ◊ su tempus càbulat lestru ◊ su cànnau mi che càbulat dae manos e su màsciu leat fua! 2. su chi iscries no depet cabulare sas duas pàzines 3. su sero semus cabulados a bidha ◊ su frade si ammalaideit e intro de unu mese che fit cabuladu! Tradutziones Frantzesu franchir, dépasser, excéder Ingresu to cross Ispagnolu superar Italianu varcare, valicare, eccèdere Tedescu passieren, übersteigen.

giampàre, giampiàre , vrb: ciumpare, gimpare, giompai, giompare, giumpai, giumpare, zampare Definitzione passare a brínchidu, brinchidare po passare de una parte a s'àtera de una cosa (erriu, camminu o àteru), passare de una parte a s'àtera; si narat fintzes in su sensu de trampare, cullonare / giàmpiami su logu! = baidindi!, a fora de inoghe! Sinònimos e contràrios passae / sartai / ingannai Frases marranu chi gimpes su giannile meu! ◊ so prontu a giumpare a pes seguros su badu de custu tempus (G.Fiori)◊ giompare sos rios candho sunt prenos de abba est una bella proa! ◊ che so passadu inoghe andhendhe atesu a giampare su mare a Continente (Sale)◊ a maridu meu giumpendhe a cadhu a còscia in d-unu riu si lu pigeit s'undha 2. su pisci de Santa Illa, dhu bendu a ispignarura, friscu, ancora giumpendi 3. bae ca tue a mie no mi giampas! Tradutziones Frantzesu traverser, guéer, franchir Ingresu to cross, to ford Ispagnolu atravesar, vadear Italianu attraversare, guadare, valicare Tedescu überschreiten, durchwaten, übersteigen (verbo inseparabile).

illacanài , vrb: illacanare, irlacanari, slacanai Definitzione mòvere, cambiare, istesiare sa làcana; passare is làcanas, essire fora de is làcanas Frases sos bighinos nostros sunt sèmpere illacanendhe: istrizi oe istrizi cras, si che intrant terrinu! 2. sos pessos illàcanant che mariposas in tancas de fiores (C.Puddu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu franchir les limites Ingresu to trespass Ispagnolu invadir, salirse Italianu sconfinare Tedescu die Grenze überschreiten.

istremenàre , vrb Definitzione su orrúere solu solu de unu trèmene, de unu muroni de terra de pitzu a bàsciu, fintzes calare a bàsciu nau de unu andhare, de unu camminu in logu de costera; tròchere, isciusciare su trèmene comente faet chie furat terrenu ispostandho sa làcana, ma fintzes su èssere a làcana de pare cun ccn.; rfl. nau de unu, nàrrere isciolórios, ammachiare Sinònimos e contràrios desmuronai, immarginare, irribbare, isteremare, smuronai Frases cun custas abbas aira su logu est totu istremenendhe 2. seo mirandhe sos caminos artziandhe a sos montigos e cussos istremenandhe a badhe 3. sa tanca tua istrèmenat cun cussa de Fulanu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'ébouler, franchir les limites Ingresu to slide down, to digress (from sthg) Ispagnolu desmoronar, invadir Italianu franare, sconfinare Tedescu abrutschen, einfallen.

zampàre , vrb: ciumpare, giampare*, zumpare Definitzione passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa, de ccn. logu (segundhu ite si giumpat, passare a brínchidu in pitzu), passare de una chistione a un'àtera diferente, fintzes fàere prus de unu tanti (de cosa, de trebballu) Sinònimos e contràrios passae, sartai Maneras de nàrrere csn: z. unu riu, unu fossu, unu muru, unu truncu, su giannile, su mare; e zàmpadi!… (nadu a marrania) = arguai a tie chi ti moas a perunu logu! Frases dhos ant bistos candu funt zampandhe in su frúmmene ◊ sa conca mia no che fit prus in logu nostru: aiat zumpadu su mare ◊ si fit istadu ómine de cabbale no aiat zumpadu su zannile meu, pro su chi mi at fatu 2. che a isse zampeis is chent'annos! Tradutziones Frantzesu traverser, franchir Ingresu to cross, to ford Ispagnolu atravesar, cruzar, vadear Italianu varcare, attraversare, guadare Tedescu überschreiten, durchwaten.

«« Torra a chircare