opía , nf Definition istrégiu piticu de ortigu po umprire abba a bufare in is funtanas, fintzes ortigu mannu cofudu po pònnere cosa a papare po medas, in su sartu Synonyms e antonyms conchedha 1, gupu, obria, trobia, upada, umpridorzu, upu / bagione 2. sa petza arrustia, tirada de su schidoni, dha poniant in is opias de ortigu po is tundidoris Scientific Terminology stz Etymon srd. Translations French puisette English pail Spanish recipiente para beber en las fuentes Italian attingitóio German Schöpfgefäß.

pedruvà, pedruvàba, pedruvàe , nm: perdivà, perduvà, perduvaba, predufava, preduvae Definition genia de bobboitedhu niedhudu (upm) chi ponet mescamente a sa fae e a su prisuche chistios sicaos e dhos istampat, deasi comente un'àtera genia prus pitica ponet a su trigu Synonyms e antonyms bobboivada, facioni 1, perdubisedhu, stevedau Sentences in sa fae bi apo àpidu duos pedruvaes ◊ su pedruvae dhue fut a nue e ispitzulandho pariat muschitu! Scientific Terminology crp, laria pisorum, spermophagus subfasciatus Etymon srd. Translations French charançon English weevil Spanish escarabajo de las legumbres, gorgojo Italian tónchio German Samenkäfer.

pillonéri , nm Definition totugantos is pigiones cunsideraos impare chentza distintziones de genia o de calidade Synonyms e antonyms ae, pigionia, pugione, ulturina Sentences su pilloneri candu est bolendi artu e a ischius marcat su tempus Etymon srd. Translations French faune ornithologique English birdlife Spanish las aves Italian avifàuna German Vögel.

pudhínu , agt Definition de pudhu, de pudha; nau de gente, chi istat sèmpere in domo Synonyms e antonyms domaresu, casandrinu Idioms csn: andhare o cúrrere a p. = acudire che pudhas, andhare ifatu comente faghent sas pudhas addaghi las cramant a lis betare cosa; nàrrere a p. = a tantas bias, coment'e cramendhe pudhas, coment'e pudhas cantendhe; ingullire a p. = che a sas pudhas, intreu, chentza mastigare Sentences préigu, piugu pudhinu, erba pudhina 2. su guvernu italianu a inoghe at mandhadu bator frillos de ministros cun fàulas repitidas a pudhinu annos e annos Surnames and Proverbs smb: Puddinu Etymon srd. Translations French de la volaille English fowl Spanish de las aves de corral Italian pollino German Hühner, Huhn.

rengrassiàre , vrb: arrengrassiai, ringrasciare, ringrassiare, ringratziai, ringratziare, ringratziari Definition torrare gràtzias po calecunu bene o praxere chi unu at tentu Synonyms e antonyms ammertzedare Sentences santu Frantziscu meu, dego no apo paràgulas pro bos ringrassiare! ◊ faint sa prucessione po ringratziari su Santu ◊ depimos dare unu presente a su retore pro lu rengrassiare Translations French remercier English to thank Spanish agradecer, dar las gracias Italian ringraziare German danken.

sas , art, prn Definition artículu e fintzes prn. fémina pl.: dhue at bidha (Luras) chi est su solu art. pl. po númenes mascu e fémina Synonyms e antonyms is Sentences sas féminas, sas mamas, sas cosas, sas domos, sas lughes, sas bidhas ◊ sas manos che a su milesu, chi contaiat sas arantzos cun su pè!◊ si fit a li torrare sas colpos chi mi at dadu!… 2. sas chi mi piaghent mi còmporo! ◊ torra luego, mih, no fetas de sas tuas! Etymon ltn. ipsas Translations French les English the, them Spanish las Italian le German die.

selíre , nm: cirile, serile, silíriu, sirile, sirili, tirile, tzerile Definition imbíligu de porcu, sa natura de su mascu e mescamente s'oru de s'arremu mascu de su porcu, totu súmene, chi is ferreris ponent po atzargiare su ferru / pedh'e s. = su pilloncu chi acarraxat sa conchedha de sa natura Synonyms e antonyms bilga, coxonale, pissiarolu, sira Sentences candho ndhe l'istacavant su serile, a su mannale, totus lu brullavant ◊ su serile serbit a sos frailarzos pro atarzare forramentas Scientific Terminology crn Etymon srd. Translations French pénis d'animaux English animal penis Spanish pene de las reses Italian pène di animale German Penis der Tiere.

sílva , nf: sirba, sirva 1 Definition s'iscova o truncu de unas cantu erbas (es. pisu, síndria, melone, crucuriga) chi creschent a cambu longu meda chi s'isterret in terra o si che artzat segundu su chi agatat (es. raiga): unu tempus fut fintzes su matedu, su padente Idioms csn: mardi de sirba = sirva, sughe sirvonina, sa sue de su porcrabu; sa sirba de sa bértula = su mesale, s'ala de mesu, tra unu fodhe e àteru; èssere a sirba sua (nadu de ccn.) = èssiri educau mali de no fai contu de su chi narant is àterus, fai comenti dhi acucat, su chi dhi parit e praxit a tostorrímini Sentences sas pumatas ant fatu bonas a sirba ma ndhe sunt cumprindhe pagas ◊ su basolu zughet sa sirba gàrriga de fiore ◊ sa sirba de sa curcuriga no si che acadhat a sas àrbures ◊ custu melone est totu sirva Surnames and Proverbs smb: Silva, Silvas, Sirva Etymon ltn. silva Translations French tiges des cucurbitacées English stalk Spanish tallo de las cucurbitáceas Italian fusto delle cucurbitàcee e sìmili German Stamm der Kürbisgewächse.

smanciài , vrb Definition bogare o fàere isparire is màncias, is marcos de brutesa Synonyms e antonyms | ctr. ammaciae, tacai 1 Translations French détacher English to clean Spanish quitar las manchas Italian smacchiare German entflecken.

tatalléu , nm Definition sa paga chi si giaet a sa dida Synonyms e antonyms tadaitu, tatajiu Translations French mois de nourrice English wet-nurse's wages Spanish sueldo que se da a las nodrizas Italian baliàtico German Ammenlohn.

tíngiu , nm Definition genia de preughedhu chi ponet a is puntas modhes de is matas Scientific Terminology crp Etymon srd. Translations French pou de San josé English plant louse Spanish piojo de las plantas Italian pidòcchio delle piante German Blattlaus.

tipilíre , vrb Definition atripare s'unu cun s'àteru, brigandho Synonyms e antonyms acanciofai, aciufai 1, atzuntzudhare, incabigliare, tipiliare, trifiare Sentences si ponzant de acordu o chi si torrent a tipilire o a s'atzutzudhare che pudhas ◊ como no ant botza, sa partia est frimma: si sunt tipilindhe ca nemos cheret andhare a nche batire sa botza Translations French en venir aux mains English to come to blows Spanish pelear, venir a las manos Italian azzuffarsi German sich raufen.

topímene, topímine , nm: (su t. = nr. sutopímene) ciopímine, sopímini, tzopímene* Definition pecu de s'andhata, maladia chi pigat su bestiàmene a peis faendhodhu camminare a tzopu Synonyms e antonyms assópiu, insopímini, topia, topíghine, topine Sentences apoi de sa maladia de su topímene li sunt adduradas tres crabitas Scientific Terminology mld Translations French piétin English foot-and-mouth desease Spanish cojera producida en las reses por una enfermedad Italian zoppina, zoppìa German Hinken, Maul-und Klauenseuche.

«« Search again