Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

carrelòni , nm Definition búturu, orruga istrinta istrinta e fintzes chentza essia Synonyms e antonyms gutoniu Scientific Terminology bdh Etymon ctl. carreró Translations French impasse English blind alley Spanish callejón sin salida Italian vìcolo cièco German Sackgasse.

cuciaràda , nf Definition cosa chi si narat unu pagu a brulla, in manera curiosa, ma chi pítziat puru / ghetai, arriciri una c. Synonyms e antonyms picotada, scafitada Etymon spn. cucharada Translations French mot mordant English biting saying Spanish salida, ocurrencia Italian mòtto pungènte, mordace German bissiger Spruch.

essía , nf: essida, essita, iscia 1 Definition su essire; logu inue si essit o si podet essire, terrinu o ortu a ue essire a fàere faina, tempus de essire o chi essit; cosa chi essit in sa carre, coment’e maladia, difetu; cosas curiosas chi si narant e chi faent erríere o a pentzare; cosa o dinare chi s'ispendhet; nau de is foedhos, sa parte chi càmbiat, in finitia, e chi giaet s'idea de cantidade (unu o medas, sing. o pl.), e de calidade (de mascu o de fémina) Synonyms e antonyms andada, disessida, tucada / essidorzu / essidura, fruscedha / gastu, ispesa | ctr. intrada, recuia Idioms csn: pitzocu, zòvanu de prima e. = chi ancora no connoschet logu atesu, chi est comintzendhe a essire; sa e. de sas ebbas de Sant'Antoni = sa tucada de Lolle, de su fumu, a no si torrare a bídere prus; fàghere o dare un'intrada un'e. = intrare e essire (o bogare) in lestresa; dare sa e. a una cosa = fuliarechela; dare sa e. a unu, a un'animale = lassai andai Sentences ch'est in s'ispidale, ma oe lu ponent in essida ◊ candho s'illieraiat, sa mama faghiat sa prima essida a s'incresiare ◊ sas essidas tuas za!… no torras prus, eite?! ◊ manteniat sa vintza in possa che a s'ocru e dontzi essita fit a inie ◊ tucaiat cada die a domo de sa mama: custa fit sa essida sua 2. burrincu afissiau: candu movit a sartu, carriau, a sa essia s'istrumpat e no movit prus 3. custa essida chi zughes in sa pedhe bido chi si est isparta! 4. arratza de essidas chi faghes, candho faedhas!…◊ sas essidas de Nàniu, chi nachi su chi at fatu a sa muzere tiat àere sanadu su babbu puru!…◊ si fuint postos a ríere intenninne cussa essida ◊ est minore ma faghet de cudhas essidas paret unu mannu! Etymon srd. Translations French sortie English exit, going out, witty remark Spanish salida Italian uscita, battuta German Ausgang, witziger Einfall.

iscía 1 , nf: essia*, issia, issida, issita Definition su essire; logu inue si essit o faet a essire, tempus de essire o chi essit e fintzes filada o bandha chi si leat, iscopu; cosa chi essit in sa carre, coment'e maladia; cosas chi si narant e chi faent a erríere o a pentzare; cosa o dinare chi s'ispendhet / issita de còchere = cabruncu Synonyms e antonyms disessida / ttrs. iscida / essidorzu, essidura, fruscedha / gastu, ispesa | ctr. intrada Sentences dae sas primas issitas a campagna chin custas pacas bestiedhas l'aiant aproegliatu 2. inoche est sa issia de sa bidha ◊ soe chircandhe un'issita dinnitosa a sa vita mea! 4. Tziu Máuru l'ascurtat ridendhe divertitu po tzertas issitas Translations French sortie English exit Spanish salida Italian uscita German Ausgang.

istròfa , nf Definition cosa chi si narat a befa, po erríere Synonyms e antonyms ciacota, cionfra, dríngula Sentences oe sas istrofas sunt chitulanas Translations French lazzi English joke Spanish salida, broma Italian lazzo German Schnurre.

pensàda , nf: pentzada, pentzara, pessada Definition su pentzare (si narat fintzes incurtzau a sa tónica: pensà); su chi si pentzat o idea, pruschetotu bistu coment'e manera de bínchere una dificurtade, de fàere ccn. cosa Synonyms e antonyms apensamentu, idea, penseri, pensu / ttrs. pinsada 2. a ndhe faghet, totu, de pessadas su pisedhu!…◊ m'abbàida arratza de pessada, a pònnere fogu! ◊ a ndhe cheres bídere de pessada a pònnere cuss'isterzu in su fogu: lu guastat! ◊ no cretas, prendha amada, chi intre pro ti afaltzare, ca tiat èssere mala sa pensada! ◊ ideas, pessadas, dissinnos, chistionos, istúdiu, totu fit in italianu ◊ a nci betari totu s'abba chi calàt de su monte fut una pensà mala ◊ apu fatu sa pentzara de mi bufai un'ou a surbidura Etymon srd. Translations French idée English bright idea Spanish ocurrencia, salida Italian pensata, trovata German Denken, Idee, Gedanke.

tucàda , nf Definition su tucare, essire, andhare a calecunu logu, a fàere viàgiu / sa t. de Lolle, de s'àinu a paza = andhada chentza torrada, s'andhada de su fumu Synonyms e antonyms andada, essida, tuca | ctr. assuprida, bénnida, firmada, torrada Sentences arratza de tucada sa chi at fatu: no torrat prus!…◊ a sa tucada dae bidha fit tempus bonu, ma como si ch'est annuadu ◊ cales cussizos ti apo a dare prima de sa tucada, prima de sa dispedida? 2. at fatu sa tucada de s'àinu a paza Etymon srd. Translations French départ English start, departure Spanish salida Italian partènza, dipartita German Aufbruch, Abreise.