aggradèssere, aggradèssi , vrb: gradèssere Definition àere praxere de calecuna cosa, su si ndhe alligrare Synonyms e antonyms acaressire, aggradae, aggradèscere, aggradire, piàchere / acetai, arriciri | ctr. disaggradare Sentences at aggradéssidu meda sos saludos chi li ant fatu tantu piaghere ◊ contivizu apo a tènnere de ti amare de cantu mi aggradesses e t'istimo (M.Murenu)◊ si cancuna cosa de bonu apu fatu, aggradessimidha! Etymon spn. Translations French apprécier English to like Spanish agradecer, agradar Italian gradire German sich freuen über.

aggradíre , vrb Definition tènnere prexu, abbarrare cuntentos de ccn. cosa Synonyms e antonyms acaressire, aggradae, aggradèscere, aggradèssere, piàchere | ctr. disaggradai Sentences ti pessas chi no mi diat aggradire a bènnere cada die? ◊ nos semus aggradios e nos semus fatos ammoraos ◊ no chirches radichina si ti aggradit su frore Etymon itl. Translations French plaire, apprécier English to like Spanish agradar Italian piacére, gradire German gefallen, sich freuen über.

arragionàre , vrb: arraxonai, arregionai, arregionare, arrejonare, arresionare, arresonare, arrexonai, arrexonare, raxonai Definition foedhare cricandho e cunsiderandho totu is puntos de una chistione, de un'argumentu; chistionare, istare a chistionu; su chistionare, su chistionu / pps. arrexonau (agt. = chi arrexonat, chi cunsiderat is cosas) Synonyms e antonyms allecare, chistionai, cuntrastare, faedhare, negossare Sentences cantos ndh'apo arragionadu, totugantos li essint in favore ◊ assumancus bosatrus eis a arraxonai! ◊ arrejonendhe a sa dereta, sos bios depent istare che bios ◊ incomintzo a l'arrejonare, ma issa timiat sa zente ◊ sa mente arresonanno bene l'usa che persone chi at firmu su sentidu ◊ l'aia finas a disizu de arresonare cun calicunu!◊ tui no arregionas, paris pigada de machiori! ◊ pensa meda e faedha pagu: pònemi mente, ístadi cagliadu e impara a cagliare arrejonendhe! (Cubeddu) 2. Gesús e Santu Perdu arrexonànt, camminendi, de is cosas de su mundu ◊ l'at bidu e l'at arrejonadu ◊ mi ammento candho fia minoredhu arrejonandhe cun zente antziana ◊ si cramaiat sa cane afaca arrejonèndhela che a unu cristianu (A.S.Fais)◊ beni ca ti chelzo arrexonare! 3. custos sunt arregionares geniosos Etymon itl. Translations French discuter, raisonner English to conver Spanish hablar, discutir Italian ragionare, discórrere German sprechen über

ischerbicàre , vrb: ischerbigare, ischervicare, ischervigare, ischervixare, iscrebigare 1 Definition segare sa mola de su tzugu, iscúdere su pistidhu a terra; andhare peri su logu (nau cun tzacu), andhare male, currendho de pòdere orrúere, bagamundhare de unu logu a s'àteru / logu ue si b'ischérvigat sa craba = malu, trotu meda chi no fait a dhui passai Synonyms e antonyms igerbedhare, isperrumare, ispistidhare, issuludrare, scerbedhai, scerbigai Sentences l'aiant agatadu ischervijadu ca su cadhu l'aiat isbatuladu a terra ◊ chene nos ischervicare, nche colaimus in mesu de gurutinos e astrintòglios 2. no bi at bisonzu chi l'ingote, sa mente mia, pro ischervigare (G.Ruju)◊ cussa boza tenza de m'ischervigare, cantu tenzo boza de cussa cosa! ◊ e a ue si ch'est ischerbigadu, cust'àinu, chi no lu poto agatare?! ◊ chi si esseret ischerbicau isse, a chircare! ◊ su tazu si ch'est ischerbicau dae su trèmene a s'abba ◊ cussos bolliant giuntos apare a giuale de figu e iscrebigados, gente deasi!… Etymon ltn. *excervicare Translations French se casser le cou English to run helter-skelter, to break one's scruff Spanish romper el pescuezo, abalanzarse Italian fratturarsi la collòttola, scapicollarsi German sich den Nacken brechen, Hals über Kopf hinunterstürzen.

istrocàre 1 , vrb Definition essire o birare s'abba de is surcos tropu prenos, fintzes essire s'abba de su letu de un'erriu, essire de su trocu Synonyms e antonyms besciare, iscarropai Etymon srd. Translations French déborder English to overflow Spanish desbordar Italian esondare German über die Ufer treten.

istroligàre , vrb: astrolicare, istrollogare, strolicai Definition foedhare credendho a is astros, a intzertu, foedhare a s'afaiu, nàrrere istrolichéntzias, nàrrere o istare naendho istrollogos Synonyms e antonyms schiribitzai / illeriare, istralobbiare / iscassoletare, istantariare, sciolloriai Etymon itl. Translations French délirer, radoter, prédire l'avenir English to foretell, to rave Spanish delirar, desvariar Italian farneticare, strologare German irrereden, sich den Kopf zerbrechen über.

prusatótu, pruscatótu, pruschetótu , avb Definition prus a totu, che totu: prus chi no po àteru Synonyms e antonyms assimas, mascamente, mesche, pertzipu Translations French surtout English above all Spanish sobre todo Italian soprattutto German vor allem, über alles, insbesondere.

súba , avb, prep: assua, issuba, subra, supa 1, supra, sura Definition sa parte chi abbàidat o est a cara a in artu; sa parte prus in artu de unu logu: coment'e avb. fintzes cun prepositziones (a, in, de, dae, o àteru); coment'e prep. s'impreat prus che àteru cun sa prep. de e fintzes cun a, ma no cun agt. possessivu si pertocat persona (subra mia, tua, sua, nostra, vostra, issoro: raru, fintzes subra de a mie, chi no est manígiu de su srd.) Synonyms e antonyms apícius, issuba, pícius, susu / apustis | ctr. suta Idioms csn: a manu de subra = a parti de pitzus, me in sa parti prus in artu de unu logu, de unu tretu; colare totu s. = passai totu a manu de pitzus de unu logu; dàreche a s. de una cosa = agatai, ingertai, arregordai una cosa; dare a s. a su triballu, a su it'e fàghere = trabballai meda; dàresi a s'ala de subra = (fuedhendi de ccn.) pretèndiri de tènniri arrexoni fintzes isciendi de no ndi tenni, fàgheresi a parte colada; dae como in s. = de immoi a innantis; frigàresi, pònneresi carchi cosa s. = in dossu, in sa bestimenta chi si portat bistia; èssere subra subra = a pizu, pillu pillu, agiummai a parte de foras o in pitzus de una cosa, sentza de calai a fundu, sentza de circai meda Sentences zosso tenent sa coghina, subra sas istàntzias pro corcare ◊ sunt domos bàscias una suta una sura ◊ sa coghina che la tenimus in su pianu de subra ◊ bae a subra e falamindhe su chi ti apo nadu ◊ s'anzonedha fuit isterrigada in terra e cudhu supa che astore iscudindhe a cantu podiat ◊ che li ant betadu s'abba subra 2. sura de su letu isse paret drommendhe ◊ no acatat ube si falare si no in supra mea ◊ su pratu est subra de sa mesa ◊ Cristos at alidadu subra issoro, de sos apóstulos ◊ che l'ant betadu subra de su fogu ◊ in s'ufísciu bi aiant su telèfono subra a s'iscriania ◊ zuchiat su chírchinu in supra de sa conca ◊ ant fatu rúghere sas neches totu supra sua ◊ s’ispada de sa vendhita est pendhendhe in supra vostra 3. chie fit cussu l'ischia, ma no che dao subra ◊ no che so mai pótidu dare a subra de chie podet èssere cuss'otada ◊ a su chirca chirca che daet a supra 4. como sa cosa de fàghere ndhe lompet totu a una borta e tocat a li dare a subra 5. no ti frighes sas manos subra ca las zughes brutas! ◊ màniga abbellu, no ti che lu imboles subra! Etymon ltn. supra Translations French sur English on, over, up Spanish sobre Italian sópra German oben, auf, über.

tratài 1 , vrb: tratare Definition pigare de calecuna manera sa cosa o sa gente; àere tratamentu, èssere in bonas, su si abbitare s'unu cun s'àteru (e nau de ómine cun fémina, fintzes amigare); pònnere o impreare un'aina o àteru a fàere calecuna cosa Synonyms e antonyms impreare, manigiai Sentences un'arei de autoridadis chi fiant isceti su còmudu insoru e tratànt a totus che àliga ◊ tràtami bene candho so biu e daghi so mortu fuliamiche! ◊ lèalu prommore de Deu si ti ant tratadu male! 2. tratendhe comente tratamus za tiat èssere bella a no ti dare una manu de azudu!…◊ cussas famíllias sunt parentes, ma dae candho ant brigadu no tratant ◊ za los connoschimus, cussos, ma a lis dimandhare piaghere ndhe amus duritu ca tratamus pagu ◊ est ómine de bonu tratare ◊ in su bene fitianu ses onestu e signillu mantenenno su frenu de su bonu tratare (A.Zedde)◊ l'est feu a unu fizu su no tratare cun sa mama ◊ Fulana nachi si tiat èssere tratada cun Fulanu, nachi los ant bidos unu sero a traddu paris 3. trato sa lepa a segare ◊ sa graíglia l'aiat tratada pagas boltas pro arrustire calchi bículu de peta ◊ linna e carvone no si ndhe tratat piús: como est totu a currente ◊ chie leget resessit a agatare cun fatzilidade peràulas pagu tratadas Etymon ltn. tractare Translations French traiter English to deal with Spanish tratar Italian trattare German verhandeln über, umgehen mit.

«« Search again