brugliàre , vrb: brullai,
brullare,
brullari,
burlai,
burlare,
burulare Definition
nàrrere o fàere brullas, pigare a brullas, siat po erríere e siat, fintzes, po nàrrere calecuna cosa chi si tenet duritu a nàrrere
Synonyms e antonyms
bufonai,
brulletare,
chestiare,
ciascare,
ischeltiare
Idioms
csn:
brulla brullendhe… s'ogru boghendhe = fàghere brullas chi ofendhent, chi faghent dannu; b. a unu = leàrelu a brullas pro l'allegrare, pro lu fàghere a ríere, pro l'istraviare candho est tropu orioladu; cun santos e cun macos no cheret chi si bi brullet = is santus ca meressint arrispetu, is macus ca no cumprendint
Sentences
cun su tiau no boit a brullai! ◊ torraiant a su rivu ridenne e brullànnesi ◊ invece de ti ndhe burulare, míntemi in parte de sos milliones! ◊ cun macus e cun santus no fait a brullai ◊ no mi brulles ca ndhe apo pagu gana! ◊ issu fut ferenau, ma is amigos no dhu lassànt un'iscuta chentza dhu brullare
Translations
French
railler,
plaisanter
English
to play a trick
Spanish
bromear
Italian
burlare
German
verspotten,
aufziehen.
iferchíre , vrb: ifirchire,
ifischire,
ifrechire,
infelchire,
inferchire,
infeschire,
infilchire,
isfelchire Definition
intrare o fichire una cosa in s’àtera, nau mescamente de su intrare unu cambu noàdile cun pagos ogos (istica, iferta) de una linna in su múzulu (o truncu immuciurrau) de un’àtera a manera chi in custa crescat sa matessi linna de su cambu nou; si narat fintzes de su vacinu chi si faet a is sanos po pigare s’infetu de una maladia chentza bènnere graves ma de abbarrare amparaos de no dh'aciapare prus
Synonyms e antonyms
felchire,
fichire,
incirai,
infèrchere,
infèrrere,
infrissire,
innestare,
schidonai,
tzacare
Idioms
csn:
i. sa sartitza = pònnere sa sartza o purpuza cundhida in s'istentina; i. s'acu = ifilare s'agu
Sentences
sas dentes suas parent infeschidas ◊ sa pupiedha de istratzu zughiat aguzas ifischidas ◊ leat s'aguza e si che l'infilchit in sos benujos ◊ at intzichidu sa cresura de sazos chi no b'iferchit mancu su porcu ◊ at isfelchidu unu bículu de saltitza in s'ispidu
2.
sonniaiat chi fit dendhe sa meighina, immamendhe, pudendhe, ifischendhe, binnennendhe (S.Patatu)◊ a iferchire sos ozastros a isse l'aiant imparau sos prades
Etymon
ltn.
infercire
Translations
French
enfiler,
greffer,
ensacher,
inoculer
English
to graft,
to sack,
to stick
Spanish
espetar,
injertar,
inocular
Italian
infilzare,
innestare,
insaccare,
inoculare
German
aufziehen,
veredeln,
einimpfen.
ifertzíre , vrb: ifichire,
ifretzire,
ifrichire,
ifricire,
ifrigire,
ifrissire,
ifritzire,
ifrucire,
infertzire,
infretzire,
infriciri,
infrigire,
infrissire,
infrissiri,
infritzire,
infritziri Definition
intrare una cosa in ccn. àtera, púnghere ccn. cosa cun aina puntuda meda; unire cun puntos longos e lascos is orrugos de orrobba de unu bestimentu po dhos pòdere apustis cosire bene; foedhandho de pigiones, andhare e torrare a bólidos curtzos; in cobertantza, intrare in chistiones angenas
Synonyms e antonyms
afritzire,
intzudhire
/
apuntorgiai
/
frissai,
iferchire,
infrissai,
schidonai
| ctr.
isfretzire
Sentences
ispingi ispingi nc'est infrissiu in mesu a tanti genti
2.
frimadí, deghinou t'infríciu coment'e una rana! ◊ fia infrissendu una tratalia po dh'arrustiri ◊ seu pighendi fragu de anguidha infrissida in s'ischidoni arrustendi ◊ pigae s'ischidone e ifichiedhu po dhu fàere a orrostu
3.
oje a mi cheres a ifertzire e a cusire? ◊ menzus de comente cosis tue ifretzit àtere a manu istropiada! ◊ cun su sartigu t'infrissu su bruncu! ◊ su mastru de pannos est semper secandhe, azunghendhe e ifritzindhe
4.
sos tzírrios de sas alasdepedhe m'infertzint sa gianna de s'ànima
5.
càndhidas columbas ifertziant in su chelu, zocandhe
6.
foras de su logu meu su sentimentu m'ifritzit sa carena, so in turmentu
7.
no boliat a si che ifrichire in chistiones de is bighinos e méngius faiat su dovere suo
Etymon
itl.
Translations
French
enfiler,
faufiler,
piquer
English
to stick,
to tack,
to quilt
Spanish
espetar,
hilvanar
Italian
infilzare,
imbastire,
impuntire
German
aufziehen,
heften,
steppen
ifutíre , vrb: irfutire,
sfutiri Definition
pigare a befa, leare in giru
Synonyms e antonyms
cantonare,
irfútere*,
strochillai
Sentences
l'ifutiat nèndheli chi tantu no bi resessiat
Translations
French
se payer la tête,
se ficher
English
to pull s.o's leg
Spanish
tomar el pelo
Italian
sfóttere
German
aufziehen.
pesài 1 , vrb: pesare 1,
pesari 1 Definition
fàere totu su chi serbit po contivigiare is pipios fintzes a ch'èssere mannos, fatos a ómines, a féminas; parare e contivigiare bestiàmene, contivigiare prantones, matighedhas po crèschere méngius
Synonyms e antonyms
allevai,
aparai
Idioms
csn:
pesai famíglia, pipius, criaduras; pesare su babbu, sa mama, a ccn. = ndi torrai a su babbu, a sa mama, pònniri a su pipiu su própiu nòmini de s'ajaju, de s'ajaja, de ccn.; pesare a impróveru = nàrriri unu díciu, un'àteru nòmini a unu, fintzas a candu dhi abarrat coment'e annomíngiu
Sentences
dèu apu pesau seti fillus ◊ cussa fut sa bidhixedha innui si fut pesau issu ◊ beneico sas pretas chi at secatu babbu pro pesare a mie ◊ lu peseint a dulches e a pistocos ◊ sas monzas ant batiu pitzinnas òrfanas pro las pesare ◊ tue ses male pesau e male chischiu ◊ su pitzinnu fit pesadu a pibinos, visciadu ◊ como no est che candho bos sezis pesados vois ◊ in cuss'iscola pesant is ragionieris
2.
innoxi, ca tengu logu, pesu pudhas, cunillus e àterus animalis ◊ si lassant bibos solu sos crapitos de pesare pro crèschere su tazu ◊ amus innetiadu e pesadu sos ozastros pro los iferchire a olia ◊ nosu pesamus su procu e mammai fiat su sartitzu
3.
Fulanu at pesadu su frade mannu mortu de dirgràssia triballendhe, candho at tentu su primu fizu ◊ fit bragheri ca su ghéneru lu aiat pesau
4.
a minore li naraiant goi e goi, e gai bi che lu ant pesadu, a impróveru
Translations
French
élever
English
to bring up,
to breed
Spanish
criar
Italian
allevare
German
aufziehen,
erziehen,
züchten.
pesamènta , nf Definition
su pesamentu de su fedu minore, ma mescamente de su bestiàmene
Synonyms e antonyms
pesadia
Etymon
srd.
Translations
French
élevage
English
breeding
Spanish
crianza,
cría
Italian
allevaménto
German
Aufziehen,
Zucht.