cogónu , nm Definition
sicadura a tropu de calecuna cosa (es. pane modhe); fintzes dispraxere, prus che àteru de ofesa, de su èssere apocau, fatu a bregúngia
Synonyms e antonyms
assicorradura,
assicorru
/
angóniu,
annógiu,
ràngulu
Etymon
srd.
Translations
French
état de ce qui est dur,
sec,
rassis,
ressentiment
English
drying up
Spanish
resecado,
resentimiento
Italian
rinsecchiménto,
risentiménto
German
trocken werden,
Groll.
cogoròne , nm Synonyms e antonyms
aminia,
angóniu,
bagianeria,
bràglia,
bravada,
iscòcoro,
ispudrédhiu
Etymon
srd.
Translations
French
rancune,
arrogance
English
rancour,
arrogance
Spanish
rencor,
arrogancia
Italian
rancóre,
tracotanza
German
Groll,
Anmaßung.
desdèni , nm: disdeni Definition
s'arrennegu, su fele forte chi si provat po ccn. cosa o chistione chi dispraxet
Synonyms e antonyms
annébbiu,
atédiu,
collóbbia,
dildignu
| ctr.
piachere
Sentences
intendit grandu arrabiori in coru e unu forti disdeni po is atzionis fatas contras de su fradili
Etymon
spn.
Translations
French
indignation
English
disdain,
anger
Spanish
desdén
Italian
sdégno,
corrúccio
German
Groll.
élimu 1 , nm Definition
genia de sentidu malu / fichire e. a ccn. = ficare ódiu a unu
Synonyms e antonyms
angóniu,
gormone,
unca
Sentences
bi apo élimu cun issu
Translations
French
rancune
English
grudge
Spanish
rencor
Italian
rancóre
German
Groll.
príma , nf: primma Definition
su s'intristare e su no si foedhare s'unu cun s'àteru po un'ofesa, candho duos funt in malas, a iscórriu / leàresi a unu a primma = fai a ccn. calincuna cosa chi dhi dispraxit de si ofèndiri, de istai a primma
Synonyms e antonyms
annógiu,
arrealia,
corcone,
corrumàciu
Sentences
cun sos bighinos semus a primma, los tenimus a primma ◊ si seis a prima contras de calincunu, perdonai! (Ev)◊ pro custu no ti tenzo prima: ischis chi so de coru tropu bonu (A.Casula)◊ o pipia, no ti potzu biri in prima! ◊ no mi leo a primma a cudhu pro fàghere unu piaghere a tie! ◊ is babbus funt in prima poita ca ant certau, ma is fillus si saludant e giogant impari
Translations
French
courroux,
bouderie
English
anger,
sullen expression
Spanish
resentimiento,
enfado
Italian
corrùccio,
bróncio
German
Ärger,
Groll.
tírria , nf: (sa t. = nr. satírria)
tírriu 1 Definition
genia de sentidu malu contra a s'àteru, coment'e de ódiu, a dispetu
Synonyms e antonyms
ascru,
imbídia,
malàstiu
/
corconu
| ctr.
istima
Idioms
csn:
ghetai t. a unu = ficare ódiu; èssiri a t. de pari = unu contras a s'àteru a chie ndhe podet fàghere de prus, de dirbetos, coment'e zente chi no si podet bídere; tènniri t. a ccn. = no lu poder bídere tichedhu; pònnere sas tírrias a unu = bogaidhu in bregúngia, desdorai
Sentences
medas funt impastaus de tírria chi no fait a dhu crei! ◊ galiotos sunt tessendhe tírrias e brigas isfoghendhe sos ódios tzotzidos ◊ funt currendi in tírria e a trivas cun is pretocaus! ◊ cussu est tírriu chi sentit, no est atru!
Surnames and Proverbs
smb:
Tirria
Etymon
spn.
Translations
French
rancune,
perfidie,
antipathie
English
rancour,
dislike,
perfidy
Spanish
tirria
Italian
àstio,
perfìdia,
antipatìa
German
Groll,
Heimtücke,
Abneigeung.
únca , nf, nm: uncu Definition
sentidu malu contras a ccn., de chie bolet male o si bolet pagare de un'ofesa
Synonyms e antonyms
angóniu,
ódia,
tírria
Sentences
ite unca, o Pilatu, chi nos tenes…: mústradi grabbosu e bonu! ◊ in nois no bi at unca, ca bos amus friscione ◊ as calchi unca cun isse? ◊ proite sa sorte no paschet in custu ranedhu de immensu chentza uncu e arrennegu? (M.Portas)◊ est capatze chi cussa mi muntenet s'unca, ca est odiosa!
Etymon
cdh.
Translations
French
rancune
English
grudge
Spanish
rencor
Italian
rancóre
German
Groll.