apojài 2, apojàre , vrb: apozare 1,
apoxare Definition
nau de s'abba, fàere a poju, a paule, a lotzina, a foxina (ma si narat fintzes de àteru, in su sensu de arregòllere totu a unu, totu impare); pònnere in abba apojada, intrare a s'abba
Synonyms e antonyms
abburgare,
apadulare,
apajolare
/
impogiare
Sentences
in cue ca faghet a fossu bi apojat abba
2.
est menzus a ischirent a apojare totus a manera chi non si che afochet nisciunu
3.
totu sa musca apojada in sa porta est, ca bollit intrai
Etymon
srd.
Translations
French
former une flaque,
des flaques
English
to make a thud
Spanish
encharcar
Italian
farsi tónfano,
pozzànghera
German
eine Pfütze bilden.
calanzàda , nf: canangiada,
cananzada Definition
in is camminos de su sartu, tretu inue comente apàulat s'abba sa terra abbarrat modhe modhe e a dhue passare unu che afundhat fintzes si in pitzu no si paret
Synonyms e antonyms
ludugógiu,
maldangiada
Sentences
in cussu caminu bi at cananzadas e tocat a colare ororu ◊ apo connotu cananzada de che afungare sos boes a bentre! ◊ colandhe in d-una cananzada si at illudriadu botinos e cambales
Etymon
srd.
Translations
French
flaque vaseuse
English
slimy puddle
Spanish
charco
Italian
pozzànghera melmósa
German
Pfütze.
foghína , nf: fogina,
foxina,
fuxina Definition
forada, fossu de abba e ludu inue s'imbuscinant is procos; fintzes cuadórgiu e crocadórgiu de animales
Synonyms e antonyms
fangàriu,
fògia 1
/
acubiladorju,
boada 1,
cuadorzu
Idioms
csn:
crocare a foghina (nadu de zente)= in medas totu paris in terra, comente si faghet in campu; mòrrere a foghina = aira, a muntones, a fasche; cordolinu a fogina = antunna a meda essida totu paris a mola in su matessi tretu, a tuedha, unu bàlliu
Sentences
su sirboni essit de sa foxina po currullari in padenti ◊ furint postos a conca e a pes coment'e prochedhos a foghina
2.
no isciu prus e uba m'intanai, immoi biu e non biu una foxina e intendu s'addólimu de s'erba istrumpada…◊ totu sos muscadorzos e foghinas ischit de sos buscos e serragos (B.Sulis)◊ sa mardi s'at istérriu sa fuxina ca depit angiari
3.
dhue at calidade de cordolinu chi faet a foginas ◊ unu tempus de su mummurzolu moriant a foghinas e totus fiant ispaurigaos ◊ mi ant ispérdiu una fuxina de cracangiola fendi cussu trabballu
Etymon
srd.
Translations
French
flaque
English
puddle
Spanish
charco
Italian
pozzànghera
German
Pfütze.
girí , nm: girili Definition
paule de abba in logu o tretu fintzes largu inue su terrenu faet a fossu / lon'e irí = loni de girí, pische, una genia de lissa
Synonyms e antonyms
bedile,
pajola,
prògola,
putziaghe
Sentences
innòi su logu fait a fossu e unu tempus fiat totu unu girí ◊ ingunis fiat unu girí e dhoi cresciat su giuncu benemindi!
Scientific Terminology
slg
Translations
French
marécage
English
marsh,
morass
Spanish
charca
Italian
acquitrino,
pantano
German
Lache,
Pfütze.
lacuèdha , nf, nm: lecuedhu Definition
lurtzina, abba apaulada, isciustura
Synonyms e antonyms
lacone,
lacuina,
làcuna,
lazu,
paulata,
paule,
tónchine
Sentences
seu spricuendi su sciampitai allirgu de una piga aintru de una lacuedha
Etymon
srd.
Translations
French
flaque
English
puddle
Spanish
charco
Italian
pozzànghera
German
Pfütze.
lacuína , nf Definition
forada, fossighedhu prenu de abba chi si agatat in is orrugas candho proet, madrina
Synonyms e antonyms
lacona,
lacuedha,
làcuna,
paulata,
paule,
tónchine
Sentences
su tretu de domu mia a domu de tzia mia est crutzu, ma su spàssiu est mannu puita cicu is lacuinas prus mannas, dhas istrecu e ainci m'isciundu bèni bèni!…
Etymon
srd.
Translations
French
flaque
English
puddle
Spanish
charco
Italian
pozzànghera
German
Pfütze.
làzu , nm Definition
abba apaulada, nau fintzes de abba meda in terra aintru de domo, isciustura manna, madrina
Synonyms e antonyms
lacuedha,
lacuina,
lagazu,
ludrina,
paule
Sentences
fróbbiche custu lazu de abba chi as fatu in su pamentu! ◊ in dogni logu si formant iscolos formendhe lazos, trainos, rizolos (P.Sulis)
2.
tessimus mizas de chistiones chena lòmpere a puntos de frimmesa ca intro de su lazu 'e sa brutesa bi lograt su fior'e sas persones (F.Dedola)
Etymon
cdh.
laàggju
Translations
French
flaque
English
puddle
Spanish
poza,
charca
Italian
guazzo
German
Lache,
Pfütze.
lotzína , nf: lotzoina,
lucina,
lurtzina,
lutzaina,
lutzeina,
lutzina Definition
paule de abba, abba apojada; isciustura, prus che àteru manna, aintru de domo, abbadrinu, fintzes pauledha de sàmbene comente punghent unu pegus / fai lutzina = fàghere ifustura
Synonyms e antonyms
foghina,
ifustura,
lacuina,
pantamu,
paule
Sentences
is lutzinas de su stani praxint a is pillonis ◊ dh'iant lassau in d-una lotzina de sànguni ◊ candu proit adasiau parit chi no prengat lotzoinas ◊ custa carrada sfait: seu biendi sa lucina! ◊ seus pallasina abbarrada intru de lurtzinas de ludu…◊ sa temporada at abbenau su logu, su sartu est una lutzaina prena de corropus mannus de àcua (P.Pisu)◊ currendi in bicicleta nc'est arrutu in mesu de una lucina
2.
no fatzas lutzina, ca apu apenas isciacuau!
Translations
French
flaque
English
puddle
Spanish
charco
Italian
pózza,
guazzo
German
Pfütze,
Lache,
Pfuhl.
peschína , nf: pischina,
piscina,
pissina Definition
logu, terrenu chi dhue at abba meda; paule de abba (fintzes de is errios mannos), isciustura manna; impiantu a bisura de bartza manna po nadare, in logu apertu o fintzes ammontau e serrau
Synonyms e antonyms
allagarzu,
mara,
pojale,
tónchine
2.
chin s'istratzu nche at suspiu una paja de pischinas de abba in cuchina ◊ in su riu bi at pischinas prufundhas ses metres ◊ tocai ca acostaus a s'erriu a biri is piscinas!◊ is pastoris ghetànt is brebeis in d-una piscina po dhas iscacuai in s'istadi ◊ su logu est totu a piscinas me is arrugas, comenti at própiu
3.
in bidha ant fatu sa piscina a trassa de corropu, est unu perígulu a dhoi acostai!
Etymon
ltn.
piscina
Translations
French
marécage,
flaque,
piscine
English
marsh,
puddle,
swimming pool
Spanish
ciénaga,
charco,
piscina
Italian
acquitrino,
pozzànghera,
piscina
German
Sumpf,
Pfütze,
Schwimmbad.
putziàghe , nm: putzinaghe Definition
logu o tretu inue dhue at abba apaulada
Synonyms e antonyms
bedile,
girí,
pajola,
prògola
Etymon
srd.
Translations
French
marécage
English
morass
Spanish
pantano
Italian
pantano
German
Pfütze.
trógliu , nm: drógliu,
trólliu,
trúlliu Definition
fossu o paule de abba comente si ndhe faet acanta a is funtanas e in is errios; logu po samunare, o samunadórgiu fatu apostadamente in bidha: una bartza manna de càbere in medas samunandho; sa bartza a ue calat s'abbagrasta in is molinos de s'ógiu; genia de fràigu a muràllia manna po arregòllere s'abba in is errios fintzes po fàere currente; fintzes sa currente de s'abba, s'abba currendho
Synonyms e antonyms
fògia 1,
pógiu
/
cdh. tisina
/
samunadorzu
/
diga,
lagu
Sentences
su riu at fatu unu trógliu tra crastos e rocas ◊ como eco s'abba cun trógliu bundhante! ◊ sa mola si moiat suta de su trógliu de s'abba ◊ sas féminas bi amus de tapulare sas bestes e de cúrrere a sos tróllios a las labare ◊ in custa bidha tróllios no bi ndh'at e benimus a su ribu ◊ bido istrampos e trúllios de ispuma
2.
in su ribu sunt fachendhe unu trólliu prus artu de unu palatu pro cullire s'abba chi falat dae sos montes
3.
li falaiant dai ojos sas làgrimas a trógliu ◊ su trógliu russu de su riu ruet in sa pischina cun rembumbu
Translations
French
mare,
lavoir
English
trough,
pool
Spanish
poza,
charca,
artesa
Italian
tròscia,
pózza,
truògolo
German
Pfütze,
Trog.