achídu , nm: achitu Definizione
agiudu, su chi si ndhe tenet o bogat, de bonu, de calecuna cosa; cosa chi si ponet po ndhe mantènnere un'àtera coment’e puntedhu, arraiga, o fintzes sustentu, alimentu; in cobertantza, dannu mannu
Sinonimi e contrari
agiudu,
balanzu 1,
lucru
/
arradicra,
cerboni
Frasi
si mi dades achidu faghimus custa faina ◊ ne achidu e ne ondra ti istrinant daghi rues!
2.
su sarmentu nou sentza achidu no si rezet ◊ debbilesa sentza achidu no dat cunfortu a sa mente (B.Asili)◊ tue tantu adorada lassas de domo su nidu, tue chi cun dulche achidu sos passos mi sustenias!
3.
za l'at tentu s'achidu, siscuru, a che li mòrrere sa muzere!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
profit,
avantage
Inglese
advantage,
profit
Spagnolo
provecho
Italiano
ùtile,
vantàggio
Tedesco
Nutzen.
antavàgiu , nm: antivàgiu,
antivazu Definizione
su ch'èssere antibitzau in calecuna cosa, su tènnere de prus o méngius; cosa, cabbale, badàngiu chi si ndhe tenet o bogat de una faina o àteru; cosa chi si narat de bonu de ccn. a bàntidu
Sinonimi e contrari
avantàgiu,
profetu,
torracontu
/
bantaxu,
bàntidu
2.
cal'est s'antivàgiu chi ndh'apo àpidu pro ti àere a giuarzu?
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
avantage
Inglese
advantage
Spagnolo
ventaja
Italiano
vantàggio
Tedesco
Vorteil.
assusài , vrb Definizione
migliorare, cambiare in méngius, fintzes artziare is domos faendho àteru pianu
Sinonimi e contrari
addelantai,
atelentare
/
ammellorai,
impannitziri
Frasi
si est assusau su cixiraju maresu: at fatu domus bendendi cíxiri e caramellas ◊ sa fémina sàbia assusat sa domu, sa maca dha destruit ◊ assusit o no assusit, su messaju fait s'alimentu chi serbit po papai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tirer avantage,
tirer profit
Inglese
to take advantage,
to improve one's own condition
Spagnolo
mejorar
Italiano
avvantaggiarsi,
migliorare la pròpria condizióne
Tedesco
einen Vorsprung gewinnen.
cóntu 2 , nm Definizione
cosa chi andhat bene, chi batit a un'arresurtau bonu
Sinonimi e contrari
gadagnu,
profetu
Modi di dire
csn:
torrare a c. = cumbènnere, godangiai, torrai paris cun su chi andat bèni; chentza c. e ne capu = pro nudha, in debbadas; a c. meu, tou, sou, nostru = a càrrigu meu, tou, sou, a bandha, indipendhente, a manera chi donniunu nci pentzit cussu etotu a is cosas suas; tènniri, tennirisí a c. = arregalaisí, abarrai cun Deus, a istare bene, leàresi incuru, dare c., contivizare, fai atentzioni a ccn. cosa; dare c. a su bisonzu = andai avatu de s'abbisóngiu; a dónnia c. = de onzi manera
Frasi
cun contu l'amus fata sa essida: inoghe ch'est sa morte e no sa vida! (Grolle)◊ custa cosa no nos torrat a contu: ispendhimus meda e balanzamus prus pagu ◊ a mie no mi torrat a contu, no, a istare ispetendhe perdindhe tempus! ◊ no b'at ne contu e ne cabu a fàghere cosa gai ◊ custa cosa no est contu bonu: tantu triballu pro nudha!
2.
donzi pópulu depet èssere a contu sou ◊ una bella dí si fut arrósciu de si fai cumandai e iat decídiu de trebballai po contu suu ◊ fia teracu anzenu ma apustis mi so postu a contu meu ◊ istúdia, fizu meu, ca su travallu a contu anzenu est unu pesu meda mannu!
3.
bah, teneisí a contu: dèu mi ndi andu! ◊ adiu, Nanne: tènedi contu! ◊ mi fait su prexeri de mi tenni a contu su cuadhu cantu abarru a mi ascurtai sa missa? ◊ chie cheret podet dare contu a carchi pitzinnu ◊ no bi aiat dadu contu finas a tandho chi cudha pitzinna fit bella e modosa ◊ si no istabant a contu, su bentu lis allughiat sas piatzas e lis brusiabat su carbone ◊ si fit a dare contu a su bisonzu no si tiat fàchere mai nudha ◊ portat a contu a chie passat
4.
- E comenti ti dha passas? - A dónnia contu!
Traduzioni
Francese
avantage
Inglese
profit
Spagnolo
ventaja
Italiano
conveniènza,
vantàggio,
benefìcio
Tedesco
Vorteil.
cumbeniéntzia , nf: cumbiniéntzia,
cuminiéntzia,
cunviniéntzia Definizione
cosa chi cumbenit, chi dhue at torracontu, badàngiu; trastu o àteru chi serbit a fàere calecuna cosa a discantzu
Sinonimi e contrari
torracontu
/
codomidade,
cumbénia
Frasi
nosu iaus a bolli totu a cumbiniéntzia nosta!
2.
sos àteros tenent sas cumbeniéntzias e no picant s'issilíssiu chi pico deo trabballandhe ◊ s'abba intro de domo, sa lughe elétrica, sa màchina, su telèfono sunt totu cumbeniéntzias de oe
Etimo
spn.
conveniencia
Traduzioni
Francese
avantage
Inglese
suitability
Spagnolo
conveniencia
Italiano
conveniènza
Tedesco
Angemessenheit,
Vorteil.
giuaméntu , nm Definizione
su giuare, su serbire a calecuna cosa de bonu, fàere bene
Sinonimi e contrari
giudu,
ingiuamentu,
probamentu,
prode,
próigu
Frasi
custa mexina no fait giuamentu perunu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
avantage,
utilité
Inglese
benefit
Spagnolo
provecho
Italiano
giovaménto
Tedesco
Nutzen.
lúcru , nm: lúcuru Definizione
torracontu, profetu, benefíciu, arresurtau bonu chi si ndhe tenet de calecuna cosa
Sinonimi e contrari
badagnu,
balanzu 1,
gadagnu,
gagnu,
gualanzu,
ingogna,
profetu,
torracontu
| ctr.
pérdia
Frasi
sos terrinos no dant lucru mancu a sos pastores ◊ de su tou malu operadu, ite lúcuru ndh'as tentu? ◊ bae a istudiare, fizu meu, e assumancu chi siat cun lúcuru! ◊ a ite tiat èssere a triballare chentza lúcuru?! ◊ si no mi aggantzas a díligu a díligu dae me no ndhe bogas lúcuru meda
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
gain,
lucre,
avantage,
profit
Inglese
gain,
profit
Spagnolo
lucro,
provecho
Italiano
lucro,
profitto,
vantàggio
Tedesco
Gewinn,
Vorteil.
próigu , nm Definizione
totu su chi est de bonu, de agiudu, chi faet bene, proe
Sinonimi e contrari
giuamentu,
probamentu,
prode
Frasi
si faghes custu già est a próigu e biadia tua ◊ de totu su chi faghet no ndhe tenet próigu perunu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
avantage,
soulagement
Inglese
relief
Spagnolo
provecho,
beneficio
Italiano
giovaménto,
ristòro
Tedesco
Nutzen.
torracóntu , nm Definizione
cosa chi torrat a contu, cabbale, badàngiu, frutu, cosa de bonu chi si ndhe tenet fintzes in su sensu de andhare méngius, de èssere prus cumbeniosu
Sinonimi e contrari
badagnu,
gadagnu,
gagnu,
gualanzu,
lucru,
profetu
/
cumbénia
| ctr.
pérdua
Frasi
sa zente crobaiat prus torracontu a si leare cartzamenta fata
Traduzioni
Francese
avantage,
profit
Inglese
profit
Spagnolo
interés,
provecho
Italiano
tornacónto
Tedesco
Nutzen.