biscàcu , nm Definizione
gioga de mare; pedra tundha
Sinonimi e contrari
gioga
/
pagellida
/
cacódua,
caróngiu,
coda 2,
códua,
cogólidu,
coróculu,
craltu,
ladhia,
lecucu,
lódhuru
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
coquille,
caillou
Inglese
shell,
stone
Spagnolo
concha,
guijarro
Italiano
conchìglia,
ciòttolo
Tedesco
Muschel,
Kieselstein.
bocínu 2 , nm Definizione
sa pedra chi s'impreat giogandho a s'imbréstia po dhue pònnere sa posta asuta
Sinonimi e contrari
bàtile 1,
bicu 1,
bóciu
/
buscinu,
ofiadura
Frasi
s'abba meda su riu che l'at isgarrigada in mare iscodulendhe naes e bocinos ◊ cudha die l'apo bidu che bocinu trodhulendhe (P.Mossa)
Etimo
itl.
boccino
Traduzioni
Francese
caillou roulé
Inglese
stone
Spagnolo
guijarro
Italiano
lécco
Tedesco
Zielstein.
brúsca 1 , nf: brúschia,
burca,
burga,
busca 2 Definizione
pedrighedha tundha de erriu, o de mare (funt chimbe), chi si ponet po giogare: dhue at giogu (es. a su paradisu) chi sa pedrighedha est una solu e ladita, un'orrugu de matone, de téula / betare sas bruscas = tirare a billetes, fàghere a su chi essit essit, giogare a s'imbrusca (po pigare una parte chentza partzialidades, sa chi tocat)
Sinonimi e contrari
bàtile 1,
bicu 1,
bríscula,
brúscula,
cucu,
lecucu
Etimo
ltn.
bruscum
Traduzioni
Francese
pierre,
caillou roulé
Inglese
stone
Spagnolo
piedra
Italiano
sasso
Tedesco
Stein.
brúscula , nf: búscula Definizione
pedrighedha pitica, arenighedha
Sinonimi e contrari
bríscula,
brusca* 1,
pedrighina,
pedrischedha,
perdixedha
Frasi
bètalis una brúscula a sas berbeghes, pro las furriare!
Traduzioni
Francese
caillou
Inglese
pebble
Spagnolo
piedrita
Italiano
sassolino
Tedesco
kleiner Stein.
cacódua , nf: cocoda,
cocodedha,
cocódula,
cocódura Definizione
crastu, pedra tundhatza
Sinonimi e contrari
biscacu,
caróngiu,
coda 2,
códua,
cogólidu,
coróculu,
craltu,
ladhia,
lecucu,
lódhuru
Frasi
cali iscusorxu? su cascionedhu furiat prenu de cocódulas!
Cognomi e Proverbi
smb:
Coccoda
Traduzioni
Francese
caillou
Inglese
stone
Spagnolo
piedra
Italiano
ciòttolo,
sasso
Tedesco
Kieselstein.
còda 2 , nf: code,
codi 1,
cori 2,
cote Definizione
genia de pedra, fintzes cussa de acutzare ainas / min. codighedha
Sinonimi e contrari
biscacu,
cacódua,
caróngiu,
códua,
cogólidu,
coróculu,
craltu,
ladhia,
lecucu,
lódhuru
Modi di dire
csn:
sa cori po acuciai = pedra de arrodare; codedha de riu = pedra ladhia
Frasi
si ponet a caminare iscurtza in mesu de sas codes acutzas che burtedhu ◊ at batidu code bianca de riu ◊ cussu dinai no mi comprat mancu sa codi po sa pudatza!
2.
ses acutzendu is ainas de sa menti in sa codi de su tempus
Cognomi e Proverbi
smb:
Coda, Code
Etimo
ltn.
cote(m)
Traduzioni
Francese
pierre à aiguiser,
caillou
Inglese
hone,
stone
Spagnolo
amoladera,
guijarro
Italiano
còte,
ciòttolo
Tedesco
Wetzstein,
Kiesel.
códua, códula , nf, nm: códule,
códulu Definizione
(fintzes upm) is pedras, is crastos, mescamente iscàbulos, tundhos, piticos o mannos chi siant; fintzes logu prenu de pedra, pedraghe / códula de arriu = pedra de riu, tundha, lísia a fortza de la trazare s'abba
Sinonimi e contrari
biscacu,
cacódua,
caróngiu,
coda 2,
codulaja,
cogólidu,
cogúdula,
coróculu,
craltu,
ladhia,
lecucu,
lódhuru
Frasi
su riu s'intendhiat iscurrendhe in mesu de sos códulos ◊ cussu códulu est allixadu de s'abba ◊ cussos montes sunt totu códulos de granitu ◊ is féminas ingenugadas in s'oru de s'àcua frigànt is pannus in d-una códula ◊ fit un'ómine chi ndhe pesaiat dae terra unu códulu de tres cuintales ◊ s'impedradu fuit fatu de códula de mare
2.
cherimus sòrbere cussos códules de malíssia chin sa luche bertera de s'intelletu (F.Satta)◊ est chibanne rosaros de isporu chin códules de irrocos
Cognomi e Proverbi
smb:
Codula
Etimo
ltn.
*cotulus
Traduzioni
Francese
caillou
Inglese
stone
Spagnolo
guijarro,
piedra
Italiano
ciòttolo,
sasso
Tedesco
Kieselstein.
cogódu , nm: cogoru Definizione
pedra de erriu unu pagu tundha, allisada de s'abba, impreada po fàere a incodau orrugas e pratzas
Sinonimi e contrari
caróngiu,
cocu 1,
códua,
códulu,
cogólidu,
cogúdula,
lecucu
Frasi
narant contus de una stasoni de soli arrabiosu, de olias sicadas, de arrius impedraus a cogorus biancus (F.Carlini)
Traduzioni
Francese
caillou
Inglese
stone
Spagnolo
guijarro
Italiano
ciòttolo,
sasso
Tedesco
Kieselstein.
cràltu , nm: crastu,
grastu Definizione
orrugu de pedra, piticu o mannu, fintzes orroca manna; nau de is boes, sa carena; nau de unu, chi est fatu a sa grussera, pagu crabbosu e pagu educau; unu tempus fut su castedhu, chi dhu poniant in d-una de is duas partes de is monedas puru e po cussu fintzes como de una moneda de metallu si distinghent duas partes, rughe e crastos, a logos santus e crastus: in sa prima, in sa moneda sarda dhue at agiummai sèmpere una grughe pitica, in crastos dhue at in is monedas chi si connoschent agiummai sèmpere una conca e po su prus dhu'est iscritu su valore
Sinonimi e contrari
biscacu,
cacódua,
caróngiu,
coda 2,
códua,
cogólidu,
coróculu,
ladhia,
lecucu,
lódhuru,
múngulu,
nodu 1,
roca
Modi di dire
csn:
pònnere sa cosa a rughe e a crastos = ghetai a coredhu, acomenti essit; colpare a rughes e a crastos = aundi ferit ferit, a dónnia parti, a manca e a destra; ischitindhe o zoghendhe, leàresi rughe o crastos = innantis de ghetai sa muneda, nàrriri una de is duas afaciadas, iscioberai una de is duas possibbilidadis
Frasi
est unu logu totu crastos ◊ una conca de crastu fata a picu comente mai intendhet poesia?! ◊ su nuraghe est una domo pesada cun crastos mannos ◊ e prite no ti filas una frundha a che los giagarare nessi a craltu?
2.
candho ti lasso, Sardigna istimada, su coro in sa petorra intendho in pena e mi pesat che crastu in sa carena
3.
a rughes e a crastos colpat forte pro che ispèrdere in presse su giudeu! (A.Dettori)◊ sunt totu a pira che truncos tortos, unu subra de s'àteru, totu a rughes e a crastos
4.
sa crastadura de is bòis si fait po cresci su crastu e po dhus fai masedus
5.
ite ti leas, rughe o crastos?
Cognomi e Proverbi
smb:
Crastu, Crastus
Traduzioni
Francese
caillou,
pierre
Inglese
stone
Spagnolo
piedra
Italiano
sasso,
piètra
Tedesco
Stein.
ladhía , nf: lidhia Definizione
genia de pedra iscàbula, no tanti manna, tundhita, comente si ndhe agatat in is errios e in oros de mare
Sinonimi e contrari
biscacu,
caróngiu,
codisca,
códua,
cogólidu,
craltu,
dhidhia,
ladhiera,
lecucu,
lódhuru,
tridhia
2.
límpidu e sanu che pedra ladhia samunada (Z.Zazzu)
Etimo
its, srdn?
Traduzioni
Francese
caillou
Inglese
stone
Spagnolo
guijarro
Italiano
ciòttolo
Tedesco
Kieselstein.
lecúcu , nm: licucu Definizione
pedra licuchina, tundhatza, lisa, pedrighedha tundha de erriu o de mare
Sinonimi e contrari
alacucu,
biscacu,
caróngiu,
codisca,
códua,
cogólidu,
craltu,
ladhia,
lódhuru
/
bàtile 1,
bicu 1,
brusca 1,
cucu 1
Frasi
si est dau a chircare predas, totu lecucu de riu ◊ mi bi cherent totu sos licucos de sos ribos pro mi matzucare sas petorras! ◊ sos presetos s'iscontzant in códulas istérrias a lecucu tra neulaches mortos e frunzudos de su riu
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
caillou roulé
Inglese
round stone
Spagnolo
guijarro
Italiano
cògolo
Tedesco
Kiesel.
pedrighína , nf: predichina,
predighina,
pretichina,
pretighina,
pitrichina Definizione
(upm) min de pedra, pedra pitichedhedha, prus minuda de sa giarra (ma nau fintzes in custu sensu)
Sinonimi e contrari
brúscula,
pedrischedha,
perdíscula,
perdixedha,
predaredha
Frasi
sas rodas de sa moto tichirriaiant in sa pedrighina de sos tirighinos ◊ su tretu uve si curriat su palu fit unu cucuredhu de pretichina atzuta
2.
so passadu in su fràigu pro isgarrigare sa pedrighina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pierrette,
caillou
Inglese
little stone
Spagnolo
piedrecilla,
piedrecita
Italiano
pietruzza,
sassolino
Tedesco
kleiner Stein.
pedrischèdha , nf: pedruschedha,
prediscedha,
predischedha,
preduschedha Definizione
orrughedhu de pedra, pedra pitichedhedha (upm), pedrighedha
Sinonimi e contrari
pedrighina,
pedrischédhula,
perdixedha,
predaredha,
predusca
Modi di dire
csn:
zúchere o pònnere p. in s'iscarpa = ficare carch'idea in conca, coment'e cosa chi no lassat in asséliu; intèndhere p. in s'iscarpa = tènniri calincuna cosa chi unu no podit baliai; èssere che pedrischedha in iscarpa = ifadosu meda
Frasi
sa beridade ponet predischedha in s'iscarpa a chie de issa no est amantiosu ◊ sos Sardos esiliaos sunt preduschedha de rivu cussumada dae s'abba ◊ s'abba de su rivu trazat prediscedhas lúchidas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pierrette,
caillou
Inglese
small stone
Spagnolo
piedrecilla,
piedrecita
Italiano
pietruzza,
sassolino
Tedesco
kleiner Stein.
perdixèdha , nf: predighedha Definizione
orrughedhu piticu de pedra, pedra minore
Sinonimi e contrari
pedrighina,
pedrischedha,
predaredha
Traduzioni
Francese
caillou
Inglese
little stone
Spagnolo
piedrecilla,
piedrecita
Italiano
sassolino
Tedesco
kleiner Stein.