abbétia , nf, nm: abbétiu,
bétia Definizione
su istare abbetiandho, repicandho, sighindho a nàrrere una cosa mancari s'àteru niat chi nono o un'àtera cosa; su naturale de s'abbetiosu
Sinonimi e contrari
aputa,
arraghèscia,
arrepedhu,
bicàcara,
condierra,
contumàcia,
ghirta,
profídia,
reota,
repitida,
rochella,
tostorrímine,
tricata
/
abbogu
/
certu
Frasi
fiat nàscia un'abbétia tra issus po sciri chini fut su prus importanti ◊ sciat arrespundi a is abbétias de is Giudeus ◊ Pàulu iat fatu nasci un'abbétia manna tra is Fariseus e is Sadduceus (Atus)◊ totus, a s'abbétiu, allutànt is origas ◊ no fiat cumbintu de su chi dhi at nau e at sighiu s'abbétiu
2.
sa libbertadi permitit a Pinóchiu de fai is contus cun is isbàglius, cun sa disubbidiéntzia, cun s'abbétia ◊ iat pigau s'abbétiu de narri ca fiat de aici
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
obstination,
prise de bec
Inglese
obstinacy,
squabble
Spagnolo
testarudez,
terquedad
Italiano
caparbietà,
ostinazióne,
battibécco
Tedesco
Starrköpfigkeit,
Wortstreit.
aferràda , nf Definizione
su aferrare; fintzes afracada, atacu de briga
Sinonimi e contrari
cafadura,
leada,
picada 2
Frasi
s'aferrada chi li at fatu, l'at imboladu a terra
2.
t'apu fatu cuss'aferrada po filla mia: iscusamí, ma fui inchieta ca isciu chi dh'as tragallada!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
prise
Inglese
hold
Spagnolo
aferramiento
Italiano
présa
Tedesco
Fassen.
arrebbechinàre , vrb: rebbechinare* Definizione
istare a perrica, fàere s'abbetiosu, arrespòndhere po abbétia
Sinonimi e contrari
abbetiae,
reotare,
tricatare
Traduzioni
Francese
avoir une prise de bec
Inglese
to squabble
Spagnolo
altercar
Italiano
battibeccare
Tedesco
zanken.
leàda , nf: alleata,
leata Definizione
su pigare; puntu o tretu ue si pigat calecuna cosa; sa cora in su tretu ue s'iscassat e si leat s'abba de un'erriu po dh'intrare a unu possessu; surcu maistu, su chi in is aròngios arregollet s'abba de is surcos abbàrgios; una parte manna de unu logu, de unu sartu, de prus a mancu su territóriu de is sitos acanta de pare; manera de fàere
Sinonimi e contrari
aferrada,
picada 2
/
cassiadorju,
lavadoja,
liadroxu,
tenidórgiu,
sciogadroxu
/
bandha,
filada,
iscroca,
trechinzu
| ctr.
lassada
Modi di dire
csn:
sa l. de s'abba, de sa currente, de su gasu; fàghere sa leada = iscassiare s'abba, pònnere o fàghere su netzessàriu pro pòdere leare carchi cosa; leada in giru = búglia; sos de sa l. = is chi bivint in bixinau, is chi tenint terras acanta
2.
fia abbendhe s'ortu e mi est mancada s'abba ca mi che l'ant segada in sa leada
3.
ancora vives cun sa tasca a pala girendhe in die bona, in die mala sa tanca, sa cussorza, sa leada ◊ Pàulu e Bàrnaba fint in ziru preighendhe e sa peràula de Deus s'isparghiat in totu sa leada ◊ s'olia est a leadas, ocannu
4.
cussu faghet sas leadas de sa muninca!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
prise
Inglese
zone,
plug
Spagnolo
toma,
zona
Italiano
présa,
allàccio,
zòna
Tedesco
Griff,
Zone.
prèsa , nf Definizione
in is impiantos elétricos, aparíciu a ue lompent is filos (línia) e faet a pigare sa currente / fai p. (fuedhendi de ciumentu impastau) = intostare, essire forte
Traduzioni
Francese
prise de courant
Inglese
plug,
setting
Spagnolo
toma,
enchufe
Italiano
présa
Tedesco
Steckdose.
repitída , nf: ripitia,
ripitida Definizione
foedhare, arrespòndhere coment'e po no dha giare binta a s'àteru, fintzes coment'e chistionu; foedhandho de sonu de campana, su segundhu tocu po sa matessi cosa (ora, o àteru); manígiu de sa limba a manera de torrare a nàrrere cosa nada po dhi giare prus fortza / leàresi, tènnere repitida = abbetiai
Sinonimi e contrari
abbétia
/
ttrs. ribidia
/
repitu
Frasi
nos amus leadu repitida: deo nendhe goi e issa chi nono! ◊ chin issa no bi at àpiu mai una ripitia o un'irbúfida in tantu tempus chi biviat in dommo ◊ biendhe chi babbu e fizu si fint caentandhe meda, si est posta in mesu pro abbrandhare sa ripitia
2.
sos tocos de s'orolozu ant sonadu sa ripitia de mesunote
3.
ndhe li mutzo sa conca, ndhe li mutzo! ◊ màniga casu, màniga! ◊ inchi ti fatzant iscritu, ti fatzant! ◊ baxi in sa fruca chi andeis! ◊ bae in bonora, bae! ◊ ancu lu sulent sas píberas, chi lu sulent! ◊ ma cale bucu?!… ancu ti che falet su mucu, ti che falet! ◊ si no fumis tribagliadores bonos bi fumis istados una chida, bi fumis istados, in cussa faina! ◊ e gopai sartat, sartat? ◊ Prontos semus, prontos!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
insistance,
prise de bec
Inglese
little vendetta,
insistence,
squabbles
Spagnolo
insistencia,
discusión
Italiano
ripicca,
insistènza,
battibécco
Tedesco
Einwand,
Widerrede.
tiristràtza , nm Definizione
tira e istratza, tira e tosta, nau prus che àteru in su sensu de murrúngiu, briga, su istare tirandho donniunu sa cosa a sa parte sua, s'arrexone sua
Sinonimi e contrari
atupetada,
gherrabiga,
repitida
Frasi
sa zente fit a su currente de su tiristratza de su marissallu chin sa sorre de su bandhiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
prise de bec
Inglese
bickering
Spagnolo
discusión
Italiano
battibécco
Tedesco
Wortstreit.