abbétia , nf, nm: abbétiu,
bétia Definitzione
su istare abbetiandho, repicandho, sighindho a nàrrere una cosa mancari s'àteru niat chi nono o un'àtera cosa; su naturale de s'abbetiosu
Sinònimos e contràrios
aputa,
arraghèscia,
arrepedhu,
bicàcara,
condierra,
contumàcia,
ghirta,
profídia,
reota,
repitida,
rochella,
tostorrímine,
tricata
/
abbogu
/
certu
Frases
fiat nàscia un'abbétia tra issus po sciri chini fut su prus importanti ◊ sciat arrespundi a is abbétias de is Giudeus ◊ Pàulu iat fatu nasci un'abbétia manna tra is Fariseus e is Sadduceus (Atus)◊ totus, a s'abbétiu, allutànt is origas ◊ no fiat cumbintu de su chi dhi at nau e at sighiu s'abbétiu
2.
sa libbertadi permitit a Pinóchiu de fai is contus cun is isbàglius, cun sa disubbidiéntzia, cun s'abbétia ◊ iat pigau s'abbétiu de narri ca fiat de aici
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
obstination,
prise de bec
Ingresu
obstinacy,
squabble
Ispagnolu
testarudez,
terquedad
Italianu
caparbietà,
ostinazióne,
battibécco
Tedescu
Starrköpfigkeit,
Wortstreit.
aferràda , nf Definitzione
su aferrare; fintzes afracada, atacu de briga
Sinònimos e contràrios
cafadura,
leada,
picada 2
Frases
s'aferrada chi li at fatu, l'at imboladu a terra
2.
t'apu fatu cuss'aferrada po filla mia: iscusamí, ma fui inchieta ca isciu chi dh'as tragallada!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
prise
Ingresu
hold
Ispagnolu
aferramiento
Italianu
présa
Tedescu
Fassen.
arrebbechinàre , vrb: rebbechinare* Definitzione
istare a perrica, fàere s'abbetiosu, arrespòndhere po abbétia
Sinònimos e contràrios
abbetiae,
reotare,
tricatare
Tradutziones
Frantzesu
avoir une prise de bec
Ingresu
to squabble
Ispagnolu
altercar
Italianu
battibeccare
Tedescu
zanken.
leàda , nf: alleata,
leata Definitzione
su pigare; puntu o tretu ue si pigat calecuna cosa; sa cora in su tretu ue s'iscassat e si leat s'abba de un'erriu po dh'intrare a unu possessu; surcu maistu, su chi in is aròngios arregollet s'abba de is surcos abbàrgios; una parte manna de unu logu, de unu sartu, de prus a mancu su territóriu de is sitos acanta de pare; manera de fàere
Sinònimos e contràrios
aferrada,
picada 2
/
cassiadorju,
lavadoja,
liadroxu,
tenidórgiu,
sciogadroxu
/
bandha,
filada,
iscroca,
trechinzu
| ctr.
lassada
Maneras de nàrrere
csn:
sa l. de s'abba, de sa currente, de su gasu; fàghere sa leada = iscassiare s'abba, pònnere o fàghere su netzessàriu pro pòdere leare carchi cosa; leada in giru = búglia; sos de sa l. = is chi bivint in bixinau, is chi tenint terras acanta
2.
fia abbendhe s'ortu e mi est mancada s'abba ca mi che l'ant segada in sa leada
3.
ancora vives cun sa tasca a pala girendhe in die bona, in die mala sa tanca, sa cussorza, sa leada ◊ Pàulu e Bàrnaba fint in ziru preighendhe e sa peràula de Deus s'isparghiat in totu sa leada ◊ s'olia est a leadas, ocannu
4.
cussu faghet sas leadas de sa muninca!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
prise
Ingresu
zone,
plug
Ispagnolu
toma,
zona
Italianu
présa,
allàccio,
zòna
Tedescu
Griff,
Zone.
prèsa , nf Definitzione
in is impiantos elétricos, aparíciu a ue lompent is filos (línia) e faet a pigare sa currente / fai p. (fuedhendi de ciumentu impastau) = intostare, essire forte
Tradutziones
Frantzesu
prise de courant
Ingresu
plug,
setting
Ispagnolu
toma,
enchufe
Italianu
présa
Tedescu
Steckdose.
repitída , nf: ripitia,
ripitida Definitzione
foedhare, arrespòndhere coment'e po no dha giare binta a s'àteru, fintzes coment'e chistionu; foedhandho de sonu de campana, su segundhu tocu po sa matessi cosa (ora, o àteru); manígiu de sa limba a manera de torrare a nàrrere cosa nada po dhi giare prus fortza / leàresi, tènnere repitida = abbetiai
Sinònimos e contràrios
abbétia
/
ttrs. ribidia
/
repitu
Frases
nos amus leadu repitida: deo nendhe goi e issa chi nono! ◊ chin issa no bi at àpiu mai una ripitia o un'irbúfida in tantu tempus chi biviat in dommo ◊ biendhe chi babbu e fizu si fint caentandhe meda, si est posta in mesu pro abbrandhare sa ripitia
2.
sos tocos de s'orolozu ant sonadu sa ripitia de mesunote
3.
ndhe li mutzo sa conca, ndhe li mutzo! ◊ màniga casu, màniga! ◊ inchi ti fatzant iscritu, ti fatzant! ◊ baxi in sa fruca chi andeis! ◊ bae in bonora, bae! ◊ ancu lu sulent sas píberas, chi lu sulent! ◊ ma cale bucu?!… ancu ti che falet su mucu, ti che falet! ◊ si no fumis tribagliadores bonos bi fumis istados una chida, bi fumis istados, in cussa faina! ◊ e gopai sartat, sartat? ◊ Prontos semus, prontos!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
insistance,
prise de bec
Ingresu
little vendetta,
insistence,
squabbles
Ispagnolu
insistencia,
discusión
Italianu
ripicca,
insistènza,
battibécco
Tedescu
Einwand,
Widerrede.
tiristràtza , nm Definitzione
tira e istratza, tira e tosta, nau prus che àteru in su sensu de murrúngiu, briga, su istare tirandho donniunu sa cosa a sa parte sua, s'arrexone sua
Sinònimos e contràrios
atupetada,
gherrabiga,
repitida
Frases
sa zente fit a su currente de su tiristratza de su marissallu chin sa sorre de su bandhiu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
prise de bec
Ingresu
bickering
Ispagnolu
discusión
Italianu
battibécco
Tedescu
Wortstreit.