abbétia , nf, nm: abbétiu, bétia Definitzione su istare abbetiandho, repicandho, sighindho a nàrrere una cosa mancari s'àteru niat chi nono o un'àtera cosa; su naturale de s'abbetiosu Sinònimos e contràrios aputa, arraghèscia, arrepedhu, bicàcara, condierra, contumàcia, ghirta, profídia, reota, repitida, rochella, tostorrímine, tricata / abbogu / certu Frases fiat nàscia un'abbétia tra issus po sciri chini fut su prus importanti ◊ sciat arrespundi a is abbétias de is Giudeus ◊ Pàulu iat fatu nasci un'abbétia manna tra is Fariseus e is Sadduceus (Atus)◊ totus, a s'abbétiu, allutànt is origas ◊ no fiat cumbintu de su chi dhi at nau e at sighiu s'abbétiu 2. sa libbertadi permitit a Pinóchiu de fai is contus cun is isbàglius, cun sa disubbidiéntzia, cun s'abbétia ◊ iat pigau s'abbétiu de narri ca fiat de aici Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu obstination, prise de bec Ingresu obstinacy, squabble Ispagnolu testarudez, terquedad Italianu caparbietà, ostinazióne, battibécco Tedescu Starrköpfigkeit, Wortstreit.
aferràda , nf Definitzione su aferrare; fintzes afracada, atacu de briga Sinònimos e contràrios cafadura, leada, picada 2 Frases s'aferrada chi li at fatu, l'at imboladu a terra 2. t'apu fatu cuss'aferrada po filla mia: iscusamí, ma fui inchieta ca isciu chi dh'as tragallada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prise Ingresu hold Ispagnolu aferramiento Italianu présa Tedescu Fassen.
arrebbechinàre , vrb: rebbechinare* Definitzione istare a perrica, fàere s'abbetiosu, arrespòndhere po abbétia Sinònimos e contràrios abbetiae, reotare, tricatare Tradutziones Frantzesu avoir une prise de bec Ingresu to squabble Ispagnolu altercar Italianu battibeccare Tedescu zanken.
leàda , nf: alleata, leata Definitzione su pigare; puntu o tretu ue si pigat calecuna cosa; sa cora in su tretu ue s'iscassat e si leat s'abba de un'erriu po dh'intrare a unu possessu; surcu maistu, su chi in is aròngios arregollet s'abba de is surcos abbàrgios; una parte manna de unu logu, de unu sartu, de prus a mancu su territóriu de is sitos acanta de pare; manera de fàere Sinònimos e contràrios aferrada, picada 2 / cassiadorju, lavadoja, liadroxu, tenidórgiu, sciogadroxu / bandha, filada, iscroca, trechinzu | ctr. lassada Maneras de nàrrere csn: sa l. de s'abba, de sa currente, de su gasu; fàghere sa leada = iscassiare s'abba, pònnere o fàghere su netzessàriu pro pòdere leare carchi cosa; leada in giru = búglia; sos de sa l. = is chi bivint in bixinau, is chi tenint terras acanta 2. fia abbendhe s'ortu e mi est mancada s'abba ca mi che l'ant segada in sa leada 3. ancora vives cun sa tasca a pala girendhe in die bona, in die mala sa tanca, sa cussorza, sa leada ◊ Pàulu e Bàrnaba fint in ziru preighendhe e sa peràula de Deus s'isparghiat in totu sa leada ◊ s'olia est a leadas, ocannu 4. cussu faghet sas leadas de sa muninca! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prise Ingresu zone, plug Ispagnolu toma, zona Italianu présa, allàccio, zòna Tedescu Griff, Zone.
prèsa , nf Definitzione in is impiantos elétricos, aparíciu a ue lompent is filos (línia) e faet a pigare sa currente / fai p. (fuedhendi de ciumentu impastau) = intostare, essire forte Tradutziones Frantzesu prise de courant Ingresu plug, setting Ispagnolu toma, enchufe Italianu présa Tedescu Steckdose.
repitída , nf: ripitia, ripitida Definitzione foedhare, arrespòndhere coment'e po no dha giare binta a s'àteru, fintzes coment'e chistionu; foedhandho de sonu de campana, su segundhu tocu po sa matessi cosa (ora, o àteru); manígiu de sa limba a manera de torrare a nàrrere cosa nada po dhi giare prus fortza / leàresi, tènnere repitida = abbetiai Sinònimos e contràrios abbétia / ttrs. ribidia / repitu Frases nos amus leadu repitida: deo nendhe goi e issa chi nono! ◊ chin issa no bi at àpiu mai una ripitia o un'irbúfida in tantu tempus chi biviat in dommo ◊ biendhe chi babbu e fizu si fint caentandhe meda, si est posta in mesu pro abbrandhare sa ripitia 2. sos tocos de s'orolozu ant sonadu sa ripitia de mesunote 3. ndhe li mutzo sa conca, ndhe li mutzo! ◊ màniga casu, màniga! ◊ inchi ti fatzant iscritu, ti fatzant! ◊ baxi in sa fruca chi andeis! ◊ bae in bonora, bae! ◊ ancu lu sulent sas píberas, chi lu sulent! ◊ ma cale bucu?!… ancu ti che falet su mucu, ti che falet! ◊ si no fumis tribagliadores bonos bi fumis istados una chida, bi fumis istados, in cussa faina! ◊ e gopai sartat, sartat? ◊ Prontos semus, prontos! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu insistance, prise de bec Ingresu little vendetta, insistence, squabbles Ispagnolu insistencia, discusión Italianu ripicca, insistènza, battibécco Tedescu Einwand, Widerrede.
tiristràtza , nm Definitzione tira e istratza, tira e tosta, nau prus che àteru in su sensu de murrúngiu, briga, su istare tirandho donniunu sa cosa a sa parte sua, s'arrexone sua Sinònimos e contràrios atupetada, gherrabiga, repitida Frases sa zente fit a su currente de su tiristratza de su marissallu chin sa sorre de su bandhiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prise de bec Ingresu bickering Ispagnolu discusión Italianu battibécco Tedescu Wortstreit.