acoiladórgiu , nm: acoliadroxu,
acujadroxu,
acuiladroxu,
aculiadorzu,
aculiadroxu Definizione
logu a crocare prus che àteru de is animales, niu, tana, logu a ue si che arretirant is pudhas, o fintzes àteros animales, po crocare
Sinonimi e contrari
acóbiu,
cabonera,
corcadorju,
cortidórgiu,
crochidógiu,
prudhaxu,
pudhile
Frasi
de cussa mata ndi ant fatu s'acoliadroxu is carrogas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tanière,
couche,
poulailler
Inglese
lair,
den,
hen house
Spagnolo
cubil,
cueva,
gallinero
Italiano
covile,
covàccio,
pollàio
Tedesco
Bau,
Nest,
Hühnerstall.
boàda 1 , nf: abbuada,
buada,
bubada,
uada,
vuvada Definizione
su logu inue si aprigant, si cuant o si crocant is sirbones; cosa cuada / a buadas = a meda
Sinonimi e contrari
burda,
cala,
cuadorzu,
fuada,
isticarzu,
macra,
tana
Frasi
est totu ischirritzadu paret essinne de sa boada (Z.Porcu)◊ su porcrabu fit in sa buada ◊ si ch'est intradu a una buada de chessa ◊ custu buscu fit sa buada de sos sirvones ◊ sos sórighes si che ant fatu sa buada in su sacone (S.Bícchiri)◊ una traschia at acumpanzau su mortu a s'úrtima bubada, a campusantu ◊ pro corcare tenent una buada de fenu
2.
sa landhe bi est a buadas
Traduzioni
Francese
tanière
Inglese
lair
Spagnolo
pocilga
Italiano
covile,
cóvo
Tedesco
Lager.
coíbi , nm, nf: coile,
coili,
cubile,
cuibi,
cuila,
cuile,
cuili,
cuvile Definizione
logu a ue faent fúrriu po crocare is animales, su chi si faent issos etotu coment'e tana o nidu (coile de lèpores, de pedrighes) o su chi faet sa gente (cuile de brebès e àteru) coment'e acorru, aprigu, cun aprigu po su pastore puru; in cobertantza, letu
Sinonimi e contrari
acubiladorju,
apàsciu,
coilarza
/
majone
Modi di dire
csn:
fàchere cubile a solu = pastorigare a sa sola; bogai su lèpuri de su cuili = bogare dae sa tana
Frasi
at paradu su cuile in sa tanca ◊ in istiu faghent cuile in sa sedha ◊ a corcare, pastore e bestiàmine ghirant a su cuile ◊ ses tentatzioni fatu po dispraxi, no lassas in paxi, mergiani atriviu: in coili miu dannu as causau! (F.Pischedda)
Cognomi e Proverbi
prb:
abrili su lèpuri a cuili
Terminologia scientifica
pst
Etimo
ltn.
cubile
Traduzioni
Francese
tanière,
bergerie
Inglese
lair,
fold
Spagnolo
guarida,
aprisco
Italiano
cóvo di animali,
ovile
Tedesco
Bau,
Schafstall.
intanàe, intanài , vrb: intanare Definizione
intrare a istare in sa tana, apartare, istare cuau, isserrau (fintzes in logu bastat chi siat)
Sinonimi e contrari
abbuare,
abbusare 1,
acalare,
aclisare,
acuae,
afufai,
ammagare,
apatai,
atanai,
atupare,
cuerrai,
frànghere,
imbusare,
impercusinare,
infoxinae,
inserrai,
intupai,
intuvedhare,
istichire,
istumponai
Frasi
s'intanant in sas tupas ◊ mellus chi t'intanis, margiani, in sa gruta: si mi arruis asuta, s'angioni dha smàrigas! (L.Matta)◊ si est intanadu in d-una gruta candho at ischidu chi lu fint chirchendhe
2.
a Frantzischedhu, candho ghiraiat a bidha, no li piaghiat a s'intanare intro de sos tzilleris
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rentrer dans sa tanière,
se cacher
Inglese
to go back to one's den,
to hole up
Spagnolo
esconderse,
encerrarse
Italiano
rintanarsi
Tedesco
sich verkriechen
tàna , nf Definizione
logu inue si aprigant unos cantu animales, pruschetotu istuvonau asuta de terra, de orroca, o fintzes in sa linna coment'e is bobbois; logu po si cuare / min. tanedhu; t. de muru = su bíurru o annaemele, bucameli, zanaemuru
Sinonimi e contrari
abbuada,
acubiladorju,
cala,
coibi,
gargatu,
isticarzu,
tanalzu
Frasi
infustu, cancaradu, istracu e pistu suta sa roca unu tanedhu tristu chirco chi mi reparet dogni afrenta (S.Casu)◊ si est iscurigau e insaras s’animaledhu nc’est intrau in sa tana sua ◊ onzi matzone in tana sua! ◊ logus grandu bellus, e palàssius!, e prassas!, e genti!, totu impressia pariat una tana de fromiga!
Cognomi e Proverbi
smb:
Tanas
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
terrier,
gîte,
tanière
Inglese
den
Spagnolo
madriguera,
guarida
Italiano
tana
Tedesco
Höhle.