àcia , nf: atza 2 Definizione
capacidade de èssere chentza bregúngia, su bogare face foedhandho, cricandho, fintzes fortza de fàere ccn. cosa; est sa punta acancarronada e segante de sa pruàcia puru / àcias de casu = casu (modhe, nou, friscu) segau a fitas fines e fríssiu in s'ógiu
Sinonimi e contrari
alidantza,
atrevimentu,
atzile,
bica 1,
chighirra,
discocu,
pronti
| ctr.
bergugna
Modi di dire
csn:
parare, tènnere, zúghere a. = pònneresi botu; segai s'a. a unu = irbrunchiàrelu; pigai a. po a. = agatare it'e pistare, fàghere pagu frasca, fàghere in bóidu
Frasi
pentzai a s'atza chi tenint custus piciochedhus: no arrispetant a nisciunus! ◊ cussa picioca mi parit ca portat atza… e tou! ◊ cussa est fémina chi zughet atza, botu, si imponet ◊ as atza de los giamare "poesia" totu sos tzotzos chi tue impiastas! ◊ benemindi ómini de atza!…◊ unu petorriruju faghiat andhendhe e parendhe semper piús atza
2.
solu a fortza de picu, palu e matza potei fagher logu de semenare: però mi ch'est fuida tota s'atza!
3.
immoi iscapas a prangi puru, ma cun mei pigas atza po atza: tenis axiu tzerriendi!… (E.Olla)◊ cun megus is ladronis pigant atza po atza e chi mi segant sa matza mi dhus tocu de fogu!
Cognomi e Proverbi
prb:
chie at atza at parte
Traduzioni
Francese
audace
Inglese
impudence,
boldness
Spagnolo
audacia
Italiano
audàcia,
sfrontatézza
Tedesco
Mut,
Frechheit.
alidàntza, alidàntzia , nf Definizione
genia de fortza, de coràgiu de fàere o nàrrere calecuna cosa / pigai a. = leare tropu ballassa, istare totu a imbérrios, a imbrímbinus, fàghere su barrosu; donai a. = audire, dare corazu
Sinonimi e contrari
àcia,
atrevimentu,
sannia
/
abbaldansa,
balia,
coragi,
iscòcoro
| ctr.
duritu
Frasi
a mesudí fiat arribbau su merixedhu e dèu no tenemu alidantza de dh'acostai ◊ chi pigant cust'alidàntzia, totu is mandronis de sa bidha mi ndi benint a domu! ◊ su pisitu avatu miu non benit mai ca dèu no dhi apu donau alidantza ◊ no dhis donànt alidàntzia e in prus fuant acoraus de sa solidadi
2.
fiat una noti de iscuriu e de alidantza mala (M.Licheri)◊ no nci ant a èssiri prus ierrus aici prenus de alidàntzia chi ti potzant ammarmurai cun orbescidroxus fridus
Traduzioni
Francese
hardiesse
Inglese
boldness
Spagnolo
gallardía,
ánimo
Italiano
baldanza,
ardire
Tedesco
Übermut.
atreviméntu , nm: atrivimentu Definizione
ànimu meda, su tropu ànimu, genia de coràgiu de fàere calecuna cosa difícile o perigulosa, ue o candho dhue at de arriscare, de parare coràgiu
Sinonimi e contrari
àcia,
alidantza,
atrivinzu,
atríviu,
osadia
/
abbaldansa,
alidantza,
balia,
coragi,
iscòcoro
| ctr.
bregúngia,
covardia,
duritu
Frasi
su piciocu at fatu s'atrivimentu de torrare a su castedhu ◊ perdona s'atrivimentu chi mi leo de preguntare a tie ◊ pro atrivimentu, cussu est unu dimóniu! (Limbudu)◊ ses aconcadori e prenu de atrivimentus ◊ po sa língua ant fatu una lei sena de atrevimentu perunu!
Etimo
ctl., spn.
atreviment, atrevimiento
Traduzioni
Francese
hardiesse
Inglese
boldness
Spagnolo
atrevimiento
Italiano
ardiménto,
intrepidézza
Tedesco
Wagemut.
ominía , nf Definizione
su èssere ómine; fata de ómine, fintzes in su sensu de prepoténtzia, fintzes de fura, de bardana
Frasi
s'ominia de sos balentes no connoschiat sentidos gasi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
virilité,
énergie
Inglese
boldness,
virility,
skill
Spagnolo
hombría,
arrogancia
Italiano
virilità,
bravura,
spavalderìa
Tedesco
Männlichkeit,
Dreistigkeit.
pallería , nf Definizione
su èssere pageris, bragheris
Sinonimi e contrari
alteriu,
bagianeria,
barrosia,
bragheria,
ispómpiu,
lantarja,
pazosia,
prejumu,
púdriu,
spalleria
Frasi
chi nd'àrtziat a susu bit una stupada, cun totu sa palleria chi portat!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crânerie,
vanité
Inglese
boldness,
boastfulness
Spagnolo
chulería,
arrogancia
Italiano
spavalderìa,
vanaglòria
Tedesco
Überheblichkeit,
Eitelkeit.
spallería , nf Definizione
su èssere pageri, su cumportamentu de su pageri
Sinonimi e contrari
brafantaria,
blaga,
palleria
Frasi
gei at a èssiri cosa de ti tocai, sa dí de sa festa, cun totu sa spalleria chi as a portai!…◊ immoi su mundu bivit chen'e costumàntzia, ma cun prus spalleria
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crânerie
Inglese
boldness,
boasting
Spagnolo
jactancia
Italiano
millanterìa,
spavalderìa
Tedesco
Prahlerei,
Keckheit.