àcia , nf: atza 2 Definizione capacidade de èssere chentza bregúngia, su bogare face foedhandho, cricandho, fintzes fortza de fàere ccn. cosa; est sa punta acancarronada e segante de sa pruàcia puru / àcias de casu = casu (modhe, nou, friscu) segau a fitas fines e fríssiu in s'ógiu Sinonimi e contrari alidantza, atrevimentu, atzile, bica 1, chighirra, discocu, pronti | ctr. bergugna Modi di dire csn: parare, tènnere, zúghere a. = pònneresi botu; segai s'a. a unu = irbrunchiàrelu; pigai a. po a. = agatare it'e pistare, fàghere pagu frasca, fàghere in bóidu Frasi pentzai a s'atza chi tenint custus piciochedhus: no arrispetant a nisciunus! ◊ cussa picioca mi parit ca portat atza… e tou! ◊ cussa est fémina chi zughet atza, botu, si imponet ◊ as atza de los giamare "poesia" totu sos tzotzos chi tue impiastas! ◊ benemindi ómini de atza!…◊ unu petorriruju faghiat andhendhe e parendhe semper piús atza 2. solu a fortza de picu, palu e matza potei fagher logu de semenare: però mi ch'est fuida tota s'atza! 3. immoi iscapas a prangi puru, ma cun mei pigas atza po atza: tenis axiu tzerriendi!… (E.Olla)◊ cun megus is ladronis pigant atza po atza e chi mi segant sa matza mi dhus tocu de fogu! Cognomi e Proverbi prb: chie at atza at parte Traduzioni Francese audace Inglese impudence, boldness Spagnolo audacia Italiano audàcia, sfrontatézza Tedesco Mut, Frechheit.

alentài , vrb: alentare Definizione pònnere, giare o pigare alientu, gana, fortza, coràgiu Sinonimi e contrari abbiatzai, abbibare, abbiorare, abiociai, animai, incorai, indanimai | ctr. disalentai, scorai Etimo spn. alentar Traduzioni Francese animer, encourager Inglese to animate, to infuse courage Spagnolo alentar Italiano animare, infóndere coràggio Tedesco Mut einflößen.

aléntu , nm: alientu, allentu 1 Definizione fortza prus che àteru de s'ànimu; s'ària chi andhat a e torrat de is prumones / pèrdiri s'alientu = isalidare pro currera, tropu pelea leada impresse, ma fintzas pèrdere su tinu Sinonimi e contrari àbidu, alenu, àlinu 1, coragi, foltza, piogu 1 / sentidu Frasi li est torrau s'alentu ◊ sa limba zuchet sos alentos de sos mannos ◊ su disprexeri mi ndi at pigau is alientus ◊ un'iscarrociada de cosa a conca, bis ca dhi torrat is allentus, a su macu! ◊ cuss'abba at torrau s'alientu a is massajos e a is pastores 2. no currit ispera ne alientu de bentu, no s'intendit súlidu 3. a s'ómini mellus de su mundu puru podit acuntèssiri de pèrdiri s'alientu ◊ dhu naras po mi fai inchietai o ses perdendi is allentus? Etimo spn. Traduzioni Francese esprit, cœur, souffle Inglese hearh, courage, breath Spagnolo aliento Italiano ànimo, respiro Tedesco Mut, Atem.

àminu , nm: ànimu Definizione sa fortza, sa volontade chi unu si sentit de àere aintru Sinonimi e contrari coragi Modi di dire csn: dare ànimos bonos (de una cosa o chistione) = fai isperai bèni, donai abetu bellu; tènnere ànimos bonos, ànimu bellu = isperai bèni; bestire à. a unu = pònnere ànimu, animare, dare corazu; batire s'à. a pitu ’e dentes = fai arrennegai meda; Deus ndh'apat s'à. de… = ndhe tenzat piedade; àere in à. de…, chi… = tènniri s'idea, s'intentzioni de…, pentzai chi…; àere in à. una cosa = arregordai una cosa, portaidha in menti; èssiri de pagu à. = birgonzosu, timiditu Frasi ànimu, patriotos, a che catzare sos Frantzesos! ◊ si ti abbastat s'ànimu beni a mi tocare! ◊ - E gopai it'ànimu tenit? - Ànimu de cuadhu in fossu! ◊ no mi bastat s'ànimu chi ti conte cussu ◊ in cussu tempus de supuzu políticu, su tropu ànimu at traitu a Méliu (G.Piga) 2. fit agguantandhe ca su frade li daiat ànimos bonos ◊ sos dutores mi ant dadu ànimos bonos chi tiat sanare ◊ ndhe tenzo bonos ànimos de bi resèssere ◊ apo in ànimu chi totu mi andhet bene 3. pro li bestire ànimu lu bantabat ◊ totu custu cunsertu mi batiat s'ànimu a pitu de dentes! (G.Ruju) 4. no nos dades manc'unu sodhu: Deus ndh'apat s'ànimu de su coghedhiu bostru! 5. apo in ànimu sas peràulas chi mi at nadu Etimo itl. Traduzioni Francese esprit, cœur Inglese courage Spagnolo ánimo Italiano ànimo Tedesco Seele, Mut.

atribidúra , nf Definizione su coràgiu, sa capacidade de si atrivire a fàere calecuna cosa Sinonimi e contrari àcia, alidantza, atrevimentu, pronti Etimo srd. Traduzioni Francese hardiesse Inglese audacity Spagnolo atrevimiento Italiano audàcia Tedesco Mut.

chighírra , nf Definizione face, coràgiu, ma unu pagu atriviu, de fàere o de nàrrere sa cosa Sinonimi e contrari àcia, alidantza, atrevimentu, pronti Traduzioni Francese tête, poigne Inglese scowl Spagnolo ceño, osadía Italiano grinta Tedesco Mut.

coràgi , nm: coràgiu, corazu Definizione sa fortza de fàere calecuna cosa perigulosa, longa, difícile, peleosa, giusta, ue dhue at de tímere o fintzes solu de si pònnere atza, sa capacidade de arriscare; si narat fintzes in cobertantza o a disprétziu de sa manera de fàere de is isfacios e aprofitadores Sinonimi e contrari alientu, atrevimentu, osadia / ttrs. curàgiu | ctr. timinzu, timoria Modi di dire csn: parare, fàchere corazu = chircare de crobare de ànimu, de si fàghere fortza in sas dificurtades, pro unu male, unu dannu; bestire, pònnere corazu a ccn. = animare, giare coràgiu, itl. infóndere coraggio; incorazindhe a unu: Coràgiu!; corazu bàrbaru = atrevimentu a fai mali mannu a unu Frasi tui boga su coràgiu e fuedha! ◊ fit custrintu a parare coràgiu e a conca bàscia tucat fatu a su cumpanzu ◊ corazu no est solu a esser eroes (L.Marteddu)◊ para coràgiu, no timas! ◊ isco cales sunt sos trambucos in sa vida, ma su coràgiu de sighire no mi mancat ◊ corazu bàrbaru at tentu a bochire cudhu malevadadu! ◊ su coràgiu no est a facher gherras ma a si abbaitare in ocros un'impiegatu, unu carabbineri, unu giúdice o unu ricu fintzas chi si pisset (M.Pira) 2. arratza de corazu chi as tentu a mazare una criadura!…◊ bellu coràgiu a iscarrigai s'iscupeta apitzus de unu cristianu batiau!… Cognomi e Proverbi prb: a tempus malu coràgiu forte Etimo itl. Traduzioni Francese courage Inglese courage Spagnolo valor, coraje Italiano coràggio, fortézza d'ànimo Tedesco Mut.

prónti , nm: prontu 1 Definizione atza, prontesa, manera de fàere e de foedhare chentza bregúngia e lestra chi unu tenet o cricat de àere, a bortas fintzes a tropu Sinonimi e contrari àcia, alidantza, atrevimentu, coragi, discocu Modi di dire csn: segai su p. a unu = irbrunchiare; parare p. a…= abarrai, aturai in faci a ccn. Frasi mi boliast istochigiai e as tentu su pronti de torrai a innòi! ◊ mi as provocau e tenis su pronti de mi denunciai! ◊ Antoni no at agatau su prontu de dha fuedhai ◊ fit gente de prontu leoninu ◊ totus iscínt chi mi as fastigiau e tenis prontu a dhu negai! ◊ unu políticu depit tènniri prontu cun totus! Cognomi e Proverbi prb: chie tenet prontu binchet Etimo spn. pronto Traduzioni Francese audace, impudence Inglese audacity Spagnolo osadía, descaro Italiano audàcia, sfacciatàggine Tedesco Mut, Unerschrokenheit, Frechheit.

«« Cerca di nuovo