Legenda Abbreviazioni | Legenda Simboli

àbidu , nm: àidu 2, àlidu, àliru Definizione s'ària chi intrat a o chi essit de is prumones: si narat fintzes in su sensu de agiudu, cumpangia de un’àtera persona Sinonimi e contrari alentu, alenu, alidore, àlinu 1, ànidu, fiadu 1 / calore Modi di dire csn: torrare à. = alidai; segare s'à. = firmai de alidai; mobadia de s'àidu impressi o de s'àidu crutzu = maladia a prummones chi faghet a bàtima, a bémida, itl. asma Frasi ojamomia, s'àbidu mi est manchendi, innòi nci at àcua meda! ◊ lassamí torrai àbidu, assumancus! ◊ est assupandho ca est àlidi curtzu 2. est unu bentu budhidu, unu pudidore, chi segat s'àlidu 3. candu su forru est brandu si alluit flaca in sa buca po fai cresci s'àlidu aintru 4. sa pessone sola istat male: un'àteru àlidu bi cheret, fintzas pro un'apretu! Etimo ltn. halitus Traduzioni Francese souffle Inglese breath Spagnolo aliento Italiano respiro Tedesco Atem.

alenàda , nf Definizione una torrada de àlidu Sinonimi e contrari alentada, alidada Frasi bíere, bufare a un'alenada Etimo srd. Traduzioni Francese haleine, souffle Inglese breath Spagnolo aliento Italiano alitata, fiato Tedesco Atem.

aléntu , nm: alientu, allentu 1 Definizione fortza prus che àteru de s'ànimu; s'ària chi andhat a e torrat de is prumones / pèrdiri s'alientu = isalidare pro currera, tropu pelea leada impresse, ma fintzas pèrdere su tinu Sinonimi e contrari àbidu, alenu, àlinu 1, coragi, foltza, piogu 1 / sentidu Frasi li est torrau s'alentu ◊ sa limba zuchet sos alentos de sos mannos ◊ su disprexeri mi ndi at pigau is alientus ◊ un'iscarrociada de cosa a conca, bis ca dhi torrat is allentus, a su macu! ◊ cuss'abba at torrau s'alientu a is massajos e a is pastores 2. no currit ispera ne alientu de bentu, no s'intendit súlidu 3. a s'ómini mellus de su mundu puru podit acuntèssiri de pèrdiri s'alientu ◊ dhu naras po mi fai inchietai o ses perdendi is allentus? Etimo spn. Traduzioni Francese esprit, cœur, souffle Inglese hearh, courage, breath Spagnolo aliento Italiano ànimo, respiro Tedesco Mut, Atem.

alénu, àlenu , nm Definizione s'ària chi intrat a o essit de is prumones portandho s'ossígenu a su sàmbene e leandhondhe s'anidride carbónica, sinónimu fintzes de fortza Sinonimi e contrari àbidu, alentu, àlinu 1, isalenu / foltza / alore Modi di dire csn: bogare, leare, torrare a. = bogare, leare, torrare àlidu, respirare; in d-un'à. = in d-unu sinnu; èssere de sete alenos, o àere sete alenos = èssiri forti meda, corriatzu; èssere a s'a. = morindhe (nadu de malàidu, betzu), finindhe, iscutinendhe (nadu de provista) Frasi fit faedhendhe asciuconada e cun s'alenu curtzu ◊ li est manchendhe s'alenu: est morzendhe! ◊ benindhe fia mancu, un'istante s'alenu mi est mancadu! (A.Dettori)◊ lu giamant e no faedhat, tantu li mancat s'alenu ◊ fut tocadu de partire dae sas iscolas po dare alenu a sa poesia a bolu! 2. sa domo sua est unu porchile: si b'intrades bos leat s'alenu ◊ no fit cosa de resístere cristianu: leaiat s'alenu su pudore 3. su "Chi eja!" a Zuanne nche li est essidu in d-un'àlenu 4. za morit cras, tziu Batore: est de sete alenos!… Etimo srd. Traduzioni Francese souffle, haleine Inglese blow, breathe Spagnolo aliento, soplo Italiano sóffio, àlito, respiro Tedesco Blasen, Atem.

súbidu , nm: súlidu, súliru Definizione s'ària chi si bogat de prumones torrandho àlidu, mescamente fatu a forte, fintzes su surbare de su bentu: a bortas, súrbiu, suspidura bufandho cosa Sinonimi e contrari àbidu, alenu, isúfiu, suidu, sulu, tzúfiu / bentu Modi di dire csn: èssiri unu s. (nadu de tempus/durada) = unu sinnu, una furriada de ogus; pigai o torrai súlidu = torrare àlidu, respirare coment'e pasendhe unu pagu faghindhe cosa; aspetai a súlidu tentu = azummai chentza torrare àlidu pro istare atentos Frasi at pérdiu su súlidu tzerriendi meda ◊ candu passu ingunis mi tocat de aguantai súliru, po no mi allupai de fragu de bassa 2. sa temporada mala est infruschendhe cun súlidos de bentu bidhiarzu ◊ su súbidu de su bentu 3. cussas dexi dis fiant istétias unu súlidu 4. cun d-unu súlidu nci at ingúrtiu unu pisu de préssiu… (F.Carlini) Etimo srd. Traduzioni Francese souffle Inglese breath Spagnolo aliento, soplo Italiano fiato, respiro, sóffio Tedesco Atem, Atemzug, Blasen.

suídu, súidu , nm: suiru Definizione s'ària chi intrat o essit de prumones arrespirandho Sinonimi e contrari àbidu, alenu, isúfiu, súbidu Modi di dire csn: torrai suidu = torrare àlidu; portai suidu crutzu = èssere a bàtima, a sufrata; súidu mau = umbra mala, carchi cosa chi faghet efetu malu, chi batit dannu Frasi nci abbrincat afannendu a suidu crutzu ◊ in s'aposentu s'intendit unu suiru cansau ◊ sa morti isfollat sa vida, contat is dis, is oras, is minutus, s'úrtimu suidu ◊ is animalis connoscint su meri a su súidu ◊ it'est mancau, su suidu a totus, chi no cantais prus?! ◊ lassamí setzi ca est mellus, ca seu giai assupendi a suidus longus! 2. in cussa bidha nci depit èssi calincunu súidu mau, totu cussa genti chi morit! ◊ fadeidhi giai sa beneditzioni po nci dhi andai su súidu mau! Etimo srd. Traduzioni Francese souffle Inglese breath Spagnolo aliento, respiración Italiano àlito, fiato, respiro Tedesco Atem, Atemzug.

súlida , nf Definizione súlidu bogau unu pagu a forte, coment'e po dispraxere o pentzamentu, impudu o àteru / bogare o betare súlidas, èssere a súlidas Sinonimi e contrari múschiu, píliu, pisintzu, tzíliu / ispíscidu, sútidu Frasi su pisedhu est a súlidas, comente fit pranghindhe ◊ debberone súlida, at torradu, s'àinu, comente l'amus irbarriadu! ◊ oe no est in dare: no li essit súlida! ◊ za ndhe tenes de ufas e afas: ite b'at, chi ses a súlidas?! Etimo srd. Traduzioni Francese halètement, souffle, soupir Inglese pant, breath, sigh Spagnolo jadeo, aliento, suspiro Italiano ànsimo, fiato, sospiro Tedesco Atembeschwerde, Atem, Seufzer.

«« Cerca di nuovo