alénu, àlenu , nm Definizione
s'ària chi intrat a o essit de is prumones portandho s'ossígenu a su sàmbene e leandhondhe s'anidride carbónica, sinónimu fintzes de fortza
Sinonimi e contrari
àbidu,
alentu,
àlinu 1,
isalenu
/
foltza
/
alore
Modi di dire
csn:
bogare, leare, torrare a. = bogare, leare, torrare àlidu, respirare; in d-un'à. = in d-unu sinnu; èssere de sete alenos, o àere sete alenos = èssiri forti meda, corriatzu; èssere a s'a. = morindhe (nadu de malàidu, betzu), finindhe, iscutinendhe (nadu de provista)
Frasi
fit faedhendhe asciuconada e cun s'alenu curtzu ◊ li est manchendhe s'alenu: est morzendhe! ◊ benindhe fia mancu, un'istante s'alenu mi est mancadu! (A.Dettori)◊ lu giamant e no faedhat, tantu li mancat s'alenu ◊ fut tocadu de partire dae sas iscolas po dare alenu a sa poesia a bolu!
2.
sa domo sua est unu porchile: si b'intrades bos leat s'alenu ◊ no fit cosa de resístere cristianu: leaiat s'alenu su pudore
3.
su "Chi eja!" a Zuanne nche li est essidu in d-un'àlenu
4.
za morit cras, tziu Batore: est de sete alenos!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffle,
haleine
Inglese
blow,
breathe
Spagnolo
aliento,
soplo
Italiano
sóffio,
àlito,
respiro
Tedesco
Blasen,
Atem.
búfidu , nm Definizione
s'ària chi si faet cun sa buca bogandhochedha de prumones a fortza; s'ària chi movet su bentu / in d-unu b. = in d-unu sinnu, in d-un'apenas de tempus
Sinonimi e contrari
bufada,
bufetu,
ispera 2,
púfida,
súlidu,
súrbiu
Frasi
a búfidos che fodhe, zughet sos primones a lera de s'apretu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffle,
soufflement
Inglese
whiff
Spagnolo
soplo
Italiano
sóffio
Tedesco
Blasen,
Windhauch.
isalénu , nm Definizione
ariedha, movidedha de ària, fintzes sa chi si arrespirat, s'àlidu
Sinonimi e contrari
àbidu,
alentu,
alenu,
àlinu 1
Frasi
bois puru, bentos, débbiles isalenos, benides dae su nudha a s'ispensada ◊ deo e tue, solos, in serenu e rassignadu andhare, acantu acantu ambos passamus, cunfundhendhe intantu su tzocu tou in su meu isalenu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffle
Inglese
whiff
Spagnolo
soplido,
soplo
Italiano
sóffio
Tedesco
Blasen.
ispèra 1 , nf: spera 1 Definizione
ràgiu de sole, filighedhu de lughe, súlidu de bentu lébiu lébiu: in is negas, nudha, mancu pagu pagu
Sinonimi e contrari
luche
/
frina
Frasi
sos ojos apenas iscanzados lassant passare un'ispera de lughe ◊ s'úrtima ispera de sole innantis de iscurigare
2.
si sedent in carrera ue giòvanos bi at e antzianos a leare s'ispera (A.Casula)
3.
est nighedha sa note, chene trata de luna: no si biet ispera! ◊ no bi at mancu un'ispera in cussu logu: su bestiàmine est morindhe de su fàdigu
Etimo
ltn.
spera
Traduzioni
Francese
rayon de lumière,
rayon de soleil,
souffle de vent
Inglese
sunbeam,
glimmer of light,
breeze
Spagnolo
rayo de sol,
soplo de viento,
brizna
Italiano
filo di luce,
ràggio di sóle,
àlito di vènto
Tedesco
Lichtbündel,
Sonnenstrahlen,
Windhauch.
súbidu , nm: súlidu,
súliru Definizione
s'ària chi si bogat de prumones torrandho àlidu, mescamente fatu a forte, fintzes su surbare de su bentu: a bortas, súrbiu, suspidura bufandho cosa
Sinonimi e contrari
àbidu,
alenu,
isúfiu,
suidu,
sulu,
tzúfiu
/
bentu
Modi di dire
csn:
èssiri unu s. (nadu de tempus/durada) = unu sinnu, una furriada de ogus; pigai o torrai súlidu = torrare àlidu, respirare coment'e pasendhe unu pagu faghindhe cosa; aspetai a súlidu tentu = azummai chentza torrare àlidu pro istare atentos
Frasi
at pérdiu su súlidu tzerriendi meda ◊ candu passu ingunis mi tocat de aguantai súliru, po no mi allupai de fragu de bassa
2.
sa temporada mala est infruschendhe cun súlidos de bentu bidhiarzu ◊ su súbidu de su bentu
3.
cussas dexi dis fiant istétias unu súlidu
4.
cun d-unu súlidu nci at ingúrtiu unu pisu de préssiu… (F.Carlini)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffle
Inglese
breath
Spagnolo
aliento,
soplo
Italiano
fiato,
respiro,
sóffio
Tedesco
Atem,
Atemzug,
Blasen.
suladúra , nf Definizione
su sulare; ufradura po puntura o móssigu de bobboi
Sinonimi e contrari
surbadura 1
/
ufradura
| ctr.
isfródhiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
soufflement,
insufflation
Inglese
blowing,
insufflation
Spagnolo
soplo,
insuflación
Italiano
soffiatura,
insufflazióne
Tedesco
Einblasen.
súlu , nm: suru 1 Definizione
s'ària chi si bogat in buca, pagu pagu de ària o de bentu
Sinonimi e contrari
súbidu
Frasi
s'orcu at addobbadu duos sulos e ndhe at torradu boes, carru, furchetas, bultedhos e fintzas su babbu e frades de Mariedha
2.
sa vida est unu pubusone de bentu, unu sulu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffle
Inglese
whiff
Spagnolo
soplo
Italiano
sóffio
Tedesco
Blasen.