allacanài 1 , vrb: allacanare 1, allacanari, lacanare Definizione tènnere is làcanas acanta de pare, nau de logu e proprietàrios; betare apare cosas foedhandho Sinonimi e contrari alindare, aorare, atremenai, stremenai Frasi is terras suas allàcanant a sartu de un'àtera bidha 2. isse est imbreacu e sos cumpantzos rident a totu su chi est allacananne ◊ unu chi iscriet, si no istat atentu, nche potet essire in contos torratos a contare o istare allacananne nudha Etimo srd. Traduzioni Francese confiner Inglese to border (on) Spagnolo lindar, confinar Italiano confinare (èssere confinanti) Tedesco grenzen.

chérru , nm: chírriu 1, chirru Definizione donniuna de is partes de una cosa, de unu tretu, de unu logu, fintzes de sa bértula Sinonimi e contrari bandha, bicu, corru, leada, palte / cdh. chirrioni / arrogu, corriolu Modi di dire csn: a chirr'imbesse = a s'imbesse, a cúcuru ficadu; andai de chirru in chirru = de una bandha a s'àtera; girai de chirru in cantoni = innòi e innia, ifatu de su logu, de unu logu a s'àteru; chirru a mie = faci aundi seu dèu; a chirru mancu, drestu, a cherru de aínturu = a manu manca, dereta, a manu de intro; a sos chirros de… = faci a…, a is partis de…; portai a chirru a unu = leare a befe, fàghere a birgonza Frasi moviat sos bratzos a dogna cherru ◊ a cussu cherru dhui creschit ónnia arratza de birdura ◊ si est bortau a s'àteru chirru ◊ s'aposentu est friscau de chirru de intro 2. est muntenindhe sos chírrios de sa fardita ◊ li fit faghindhe sos pannos totu a chírrios ◊ s'últimu chírriu de luna bos imbio 3. custu est su chírriu de terra ue sunt inferchidas sas raighinas de s'identidade nostra ◊ betaiant laore in chírrios de terra tostada 4. óminis imbriagus ti ant ispudau, aciotau, portau a chirru cun d-una canna tzerriendudí "su Rei"◊ seu duas diis girendi de chirru in cantoni tochendi portalis e portixedhas de is chi mi depint dinai! Cognomi e Proverbi smb: Chirru Traduzioni Francese coin, côté Inglese side, part, border Spagnolo lado Italiano lémbo, lato, parte Tedesco Zipfel, Seite.

cugullòni, cugulòni , nm Definizione su culatzu de unu sacu, de un'arretza, su tretu prus in fundhu, e fintzes cugigone, bicu de unu trastu, a logos sa punta de sa nàdiga / fai a cugulloni = pinnigare, fàghere a pínniga, torrare a pagu Sinonimi e contrari cuàciu / chizolu, chizone, cungoni Frasi nci at istichiu un'imbodhiàmini unu cugulloni de su mantalafu ◊ pigadhu a su cugulloni su lantzoru, ca dhu piegaus! 2. ant marrau, scraminau, purgau, cérriu, iscedatzau, furriau a s'imbressi e cumpudau fintzas in is cugulonis (F.Onnis) Etimo spn. cogujón Traduzioni Francese coin, bout, pan Inglese border Spagnolo borde Italiano lémbo Tedesco Zipfel.

frontièra , nf Definizione sa làcana de un'istadu Sinonimi e contrari làcana, trèmena Traduzioni Francese frontière Inglese border Spagnolo frontera Italiano frontièra Tedesco Grenze.

làcana , nf: làcara, làcuna 1, làgana Definizione tretu ue totu ororu si benint apare possessos, terrenos de meres diferentes, sartos, territórios de bidhas o istados diferentes; totu su chi si ponet a singiale de comente acabbat una propiedade e ndhe cumènciat un'àtera (cresura, surcu, trèmene, muru o àteru): in ccn. logu, làgana podet èssere fintzes una genia de buidu o forada inue apaulat abba in is orrocas Sinonimi e contrari afrontadura, afrontatzione, aprontu, giurecongru, lacanera, líbide, sinnas, trèmena Modi di dire csn: èssere a làcanas apare = lacanantes, acanta; pedra de làcana = mulloni; làcana a… = acurtzu, acanta a… (nadu fintzas de tempus); pònnere sa làcana = sinnalare ue colat sa làcana tra unu logu e un'àteru; sartai sa làcana (in cobertantza) = isazerare Frasi su carru mi portat fintzas a intru de làcana de cussa bidha ◊ si ant divisu sa terra e che fint ponindhe sa làcana ◊ is maladias parint tristesa sentza de làcunas ◊ in sa làgana de sa vida iscurtant su murrunzu de sa morte (G.Brocca)◊ is terras fiant in sa làcara da Samassi e Sadhori 2. che fit a làcana a s'atonzu ◊ e tanti gei seus làcaras apari!… 3. una làgana de prantu a s'ànima istudat su sídiu Cognomi e Proverbi smb: Lacana Etimo srdn. Traduzioni Francese limite Inglese border Spagnolo confín, límite Italiano confine Tedesco Grenze.

lacanàre , vrb: allacanai* 1 Definizione tènnere is làcanas acanta de pare; pònnere làcanas, serrare una terra, unu possessu; betare apare cosas foedhandho Sinonimi e contrari alindare, aorare, atremenai, serrai, stremenai Frasi ue su sole làcanat s'arrivu de su lugore sou lenu lenu 2. bideit in sos terrinos de Malosu un'iscuadra de ómines lacanendhe cun muredhos de pedra 3. ma it'est chi so narendhe, it'est chi so lacanandhe?! ◊ sos pitzinnos ant dassau su mannedhu lacananne Etimo srd. Traduzioni Francese confiner, toucher Inglese to border Spagnolo confinar, lindar, acotar Italiano confinare Tedesco grenzen, abgrenzen.

orulàre 1 , vrb Definizione fàere o cosire s'oru de unu trastu, orrolare, fàere s'oru de css. cosa Sinonimi e contrari apojai 1, avoretai, impovai, orire, orivetai, orizare, orrollare | ctr. isorulare Frasi est orulendhe sa munnedha in coas ◊ totu sas bestimentas cherent oruladas pro no s'irburzare ◊ sunt orulandhe sas casadina Etimo ltn. *orulare Traduzioni Francese ourler Inglese to border Spagnolo orillar, dobladillar Italiano orlare Tedesco säumen.

píssu 1 , nm: pitu, pitzu 2 Definizione sa buca de dónnia genia de pigione; css. cosa chi faet o abbarrat a punta; foedhandho de ccn., su fàere chi tenet, a poderiu, a prepoténtzia / formica pitzirúvia = una calidade de formiga, a conca orrúbia Sinonimi e contrari bicu, bículu 1, pítiche, pítuli / ispuntone 1, punta 1 Modi di dire csn: cocòi de pitzus, trabballau a pitz'e unga = piu, pane fatu totu a bicos; segai su pitzu a ccn. = irmurràrelu, smurrai s'atrevimentu; èssiri o torrai a pitzu calau = tristu, dispiàghidu, abbirgonzadu; portai su fuedhu in pitzedhu de língua = chi paret própriu de l'ammentare, ca s'ischit, e però no si resessit a lu nàrrere, no benit Frasi su sabbateri teniat unu papagallu mannu: portàt unu pissu chi Deus ndi campit! ◊ su puzonedhu aperit su pitu e che picat su bucone ◊ sa columba bodhit una chima de oliba e lia ghirat in su pitu, a Noè ◊ e comenti seu? su pitzu sanu e sa coa segada! ◊ pudhas e anates sont afainatas dae unu bicu a s'àteru acapitanne fenu chin su pitzu 2. unu pitzu de s'artari ◊ sos pitos de su monte ◊ suta de una fasche de sida e fozisina si semeschiaiat unu pitu de zancheta 3. tropu pitzu tenit, cussa fémina! Cognomi e Proverbi smb: Pitzus Etimo srd. Traduzioni Francese bec, pointe, coin Inglese beak, border, point Spagnolo pico Italiano bécco, punta, lémbo Tedesco Schnabel, Spitze, Zipfel.

raína , nf Definizione tretu artu meda de orroca, oru de orrocas artas Sinonimi e contrari conchile, ibba, ispéntimu, ispérruma, scabiossu, trabentu Frasi dae punta de sa raina bio su mare de Bosa ◊ s'abbilastru bolat sempre in sas alturas, si pasat in sas rainas ◊ si ch'est betadu dae una raina ◊ ch'est toruladu in sas rainas finas a sa banchina de s'istradone Terminologia scientifica slg Etimo srdn. Traduzioni Francese bord, crête, précipice Inglese border, precipice, crest Spagnolo borde, cresta Italiano ciglióne, precipìzio, crésta Tedesco Abgrund, Schlucht.

trèmena , nf, nm: trèmene, trèmmene, trèmini 1, trèmmini Definizione su tretu o línia ue totu si benint apare duos possessos de diferente mere e fintzes solu oru de fora de unu logu; tretu inue su terrenu si che abbàsciat totinduna, faet coment'e riartzu, cosa chi in logos de monte bortas meda est fintzes sa làcana inter duos possessos de diferente mere, làcana calada / sartai is trèminis = essire dae trèmenes, dae sos límites suos, fàghere o nàrrere prus de su chi est deghile a fàghere chentza ofèndhere o pitigare s'àteru; èssi trèmini a… = a làcana a… Sinonimi e contrari afrontadura, afrontatzione, aprontu, bancu 1, làcana, líbide / iscrapa, riartzu, tele, tèrema, trempa Frasi liera che su bentu, passendu dogna trèmini, de sa terra mia bai, o bella paxi! (Danese)◊ s'universu sentza de trèmini mi lassat afrigiu ◊ vois sezis acante de che colare sos trèmenes de frades vostros ◊ non depes iscostiare sos trèmenes de su vichinu tuo! (Bb)◊ Giuliedhu tenet sa tanca a trèmene cun is Sèlegas 2. una trèmena chena fundhu in su mare ◊ su cabadhu che at ghetau sos isposos a su trèmene ◊ cun s'ira de s'abba chi at fatu che at faladu trèmenes ◊ in s'istradone bi at unu muraglione subra de una trèmena de unos sete metres 3. no cumenceus a sartai is trèminis, ita tiàulu! Terminologia scientifica slg Etimo ltn. termen Traduzioni Francese limite Inglese border Spagnolo límite Italiano confine Tedesco Grenze.

«« Cerca di nuovo