acajòne, acajónu , nf, nm: cagione Sinonimi e contrari crupa, neche Frasi pesant chistione e si dant acajone ◊ canta, chi tantu neune ti ndhe faghet acajonu! Etimo srd. Traduzioni Francese faute Inglese fault Spagnolo culpa Italiano cólpa Tedesco Schuld.

crúpa , nf: culpa, curpa, gulpa Definizione sa responsabbilidade de unu dannu, de una cosa male fata, candho dipendhet de ccn., ma fintzes solu una neghe, càusa de calecuna cosa de malu Sinonimi e contrari acajone, difalta, falta, neche Frasi it'est sa curpa chi seis acusendimidha? ◊ funt ghetendisí sa curpa de palas in costas ◊ si sas criaduras faghent gai, sa curpa est de su babbu e sa mama chi no lis daent annestru ◊ si est macu no ndhe at curpa! ◊ apo pecadu pro curpa mia manna ◊ perdit su fillu po curpas de Giuda ◊ atroga sas culpas tuas!◊ si is fillus funt bagamundus, dhui at crupa puru de is babbus e mammas! 2. dae culpa de su discóidu apo fatu in debbadas su caminu Etimo ltn. culpa Traduzioni Francese faute Inglese fault Spagnolo culpa Italiano cólpa, responsabilità Tedesco Schuld.

difàlta , nf: disfalta Sinonimi e contrari crupa, falta, mancàssia Traduzioni Francese faute Inglese fault Spagnolo falta Italiano mancanza, erróre Tedesco Mangel, Fehler.

fàlta , nf: farta Definizione sa responsabbilidade de unu dannu, de una cosa male fata, candho dipendhent de ccn.; su fartare, su mancare, su no dhu’èssere de una cosa o de ccn. Sinonimi e contrari crupa, elfata, fadhoca, infarta, neche, nechesa, mancànscia / dannu Modi di dire csn: fàghere una cosa chentza farta = a seguru, chentza mancare, itl. immancabilménte; àere o tènnere f. = àere birgonza, sentíresi afaltadu; pagu falta = agiummai, pagu mancat chi… Frasi si irballabo, fachiat finta de no si abbizare de sas fartas meas ◊ no mi la sento de lu cundennare: in isse no bi at pecadu e ne farta ◊ deo no apo poderiu a cuerrare sas fartas tuas ◊ fatesi sa promissa de intregare sas fartas mias a sa rughe pro no pecare piús 2. cussu depiat benni, ma biu chi at fatu farta ◊ su babbu fiat mortu e faiat farta a sa famíllia ancora pitia ◊ no a mie, pobidha, ma a sa bidha nostra as fatu farta (A.Casula)◊ sa mamma est sempre bizilendhe sentza li fàghere farta note e die ◊ aiat gana de ghirare ma fachiat farta pro su trivallu 3. si intras in su mare che afundhas cun sa nae sentza farta (M.Murenu)◊ benide chena falta peruna! ◊ zente che tue, chentza fartas perunas, meritat bene ebbia ◊ depeis calai sentz'e farta peruna! 4. sos irrocos tuos pagu farta mi faghent! 5. s'afitu de cust'ortu si dhu pagat su limone, pagu falta Cognomi e Proverbi prb: no ghetes gurpa mai a sa fortuna: semper filu bi at de falta tua Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese faute, culpabilité Inglese error, guilt, deficiency, fault Spagnolo falta, culpabilidad Italiano fallo, colpevolézza, manchevolézza, deficiènza Tedesco Fehler Schuld, Fehltritt.

ilfaltàdu, ilfartàdu , agt: infaltadu, infartadu, irfartadu, isfaltadu, isfartadu Definizione nau de unu, chi po comente foedhat o càstiat ananti de gente (coment’e provandho bregúngia) si biet chi si connoschet in crupa, in farta, si ndhe agatat male ca si connoschet de àere fatu calecuna cosa chi no andhat bene Sinonimi e contrari afaltadu, faltosu, ifastadu, frajau / cdh. infaltatu Frasi sos birgonzosos puru fint abbaidendhe sas pitzocas, mancari isfaltados ◊ l'aciapesi isfartada: li do una mirada si fit sintzera pro fàghere sa proa ◊ fut faedhendhe male de isse e comente si l'at bidu indainanti est abbarradu isfaltadu ◊ bessias a chircare ispiga, isfaltada timendhe sos meres ◊ no ischis mancu ite nàrrere ca ses isfartadu ◊ sos mannos fint isfartados ca aiant postu su minore in perígulu ◊ a s'ómine isfartadu sutzedit su chi timet 2. sa pitzinna turpa connoschiat totu, ma foras dae s'ambiente sou si agatait ilfaltada (Z.A.Cappai) Etimo srd. Traduzioni Francese fautif, qui se sent en faute Inglese to feel at fault or guilty about something Spagnolo que se siente culpable Italiano che si sente in difètto, in cólpa Tedesco wer sich schuldig fühlt.

nèche , nf: nege, neghe, nexi Definizione sa responsabbilidade (àere o tènnere sa neghe) de unu dannu, de una cosa male fata, candho dipendhent de ccn.; foedhandho de animales, de matas o fintzes de sa salude de su cristianu, male, difetu chi no dhos lassat campare o crèschere singillos (àere o tènnere neghe), fintzes difetu eredau, de famíglia, de aredeu / donai nexi a unu = betare curpas a unu Sinonimi e contrari acajone, crupa, falta, nechesa / defeta, irvistu, istrópiu, mantza, nésica, peca 1 Frasi si su grodhe distruet su masone sa neghe est de chie pastórigat! ◊ si bufamus binu malu, sa neghe l'at s'isteriarzu ◊ su minore no ndhe tenet nege si at fatu fadhina ◊ sa neche est sa mea ca no mi so fatu bonu a nche lu torrare a su caminu zustu ◊ culpa mazore teniat e neghe chie at dadu a Maria a Pedru Feghe! ◊ l'ant mortu chentza neche 2. custa màchina tenet neghe, est cosindhe male ◊ cust'àrbure depet tènnere neghe o no li cufaghet su logu: no bi est creschindhe! ◊ s'animale chi at neghe mànigat meda ma no abbóniat ◊ cussa puntura de ispina mi at lassadu neghe: no poto pinnigare su pódhighe! Cognomi e Proverbi prb: neche o no neche pranghet berbeche Etimo ltn. nece(m) Traduzioni Francese faute, défaut, tare Inglese guilt, fault Spagnolo falta, defecto Italiano cólpa, fallo, difètto, tara Tedesco Schuld, Fehler.

nésica , nf: nésiga Definizione segada, genia de guastu, de male (mescamente cuau, chi no si biet a fora), fintzes calesiògiat difetu, pecu o singiale de male in css. cosa, animale o persona Sinonimi e contrari checa, màcua, méssiga, neche, néciu, néssiga, peca 1 Frasi bella cust'olia, liera una meraviza: no zughet una nésiga! ◊ custa màchina est noa noa: no zughet una nésiga, mancu una frascadura, nudha! Etimo srd. Traduzioni Francese abîmé, défaut Inglese rotting, fault Spagnolo deterioro, defecto Italiano bacatura, guasto, difètto Tedesco Fehler.

«« Cerca di nuovo