brutèsa , nf: burtesa Definizione
àliga (e fintzes ladamíngiu, merda), su èssere brutos, orrughedhu de cosa chi che intrat in s'ogu, o fintzes su male chi si faet
Sinonimi e contrari
brutia,
brutore,
brutura
/
malesa
| ctr.
limpidore,
netesa
/
bonesa
Modi di dire
csn:
b. de origa = zenia de grassu chi faghent sas ràndhulas de s'origra; b. de topi, de conillus, de brebei, de lèpuri, de bòi = ledàmine, cascasina
Frasi
seu cadhotzu: no dha bis cantu brutesa dhoi portu in peis cun su pruini de sa bia? ◊ sa brutesa de is animalis dha ponint po fai ladàmini
2.
una burtesa in s'ogu portu
3.
nemmancu sa calchina de Siniscola ti bastat a pulire sa brutesa, ca sempre giogulana pro profitu cantos ndh'as connotu ndh'as traitu (M.Sanna)◊ totu su chi amus fatu in pitzinnia nos paret oro de prima calidade e no brutesa de mala zenia!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ordure,
saleté
Inglese
filth
Spagnolo
suciedad
Italiano
lordume
Tedesco
Schmutz.
imbrutaméntu , nm Definizione
su imbrutare; nau de muros fatos a nou, prima manu de ischedradura (a cimentu modhe meda) giada a fine po apicigare méngius su pígiu chi sighint a pònnere po finire bene su muru, prima manu de crachina po aparigiare is tretighedhos prus a fossu (in muros de pedra); a logos est sa costuma de s’imbuscinare o de fàere imbuscinare a unu, chi at ingortu assíchidu malu, in sa losa de unu mortu, nanca po dhi passare s’efetu…
Sinonimi e contrari
imbrutadura
| ctr.
illimpiadura
3.
chini teniat un'assúcunu beniat portau a campusantu a cissu o a s'iscurigadórgiu e fatu carrumbulai in sa tumba de unu mortu de repenti: custu furiat s'imbrutamentu (G.P.Mura)
Traduzioni
Francese
barbouillage,
ordure
Inglese
filth
Spagnolo
ensuciamiento
Italiano
imbrattaménto
Tedesco
Beschmutzung.
mughédhu 1 , nm Definizione
sodri, brutore, bestimentu brutu
Sinonimi e contrari
cadhossímini,
incràstiu,
muga
| ctr.
limpidore,
netesa
Frasi
gighet bestes cun su mughedhu a segare a fitas ◊ bogadiche cussu mughedhu e pònedi sa robba neta! ◊ custu istaiat in mesu de su mughedhu ◊ como s'abba est totue prena de mughedhu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saleté
Inglese
filth
Spagnolo
suciedad
Italiano
sporcìzia
Tedesco
Schmutzigkeit,
Schmutz.
píngu , nm Definizione
ógiu, grassu; su èssere grassos, fintzes su brutore grassu de sa pedhe sudada, chentza samunare, su fragu malu chi dhi essit / p. de usciadinu = fragu de abbruschiadura; acoglire su p. = tènnereche o piscare s'ozu, su grassu
Sinonimi e contrari
cadràngia,
caldíngiu,
muga
Etimo
ttrs, crsn.
Traduzioni
Francese
saleté,
puanteur
Inglese
filth
Spagnolo
mugre
Italiano
sudiciume,
lézzo
Tedesco
Schmutz,
Gestank.
súdre , nm Sinonimi e contrari
brutore,
cadhossímini,
cadràngia,
lorra,
muga,
sodri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saleté
Inglese
filth
Spagnolo
suciedad,
mugre
Italiano
sudiciume
Tedesco
Schmutz.
tartàdhu , nm: tratadhu Definizione
muga meda, brutore a pígiu, a crosta
Sinonimi e contrari
brutore,
cadràngia,
cadhossímini,
caldíngiu,
muga,
sudre
Frasi
bae chi ti nche irménticant sos achicos de mama… as a issire prenu de tratadhu si cojubas chin cussa! ◊ su fracu de sa feche si misturabbat chin su fracu de su tratadhu ◊ sa franella no si cumprendhiat de ite colore fit de su tratadhu chi zuchiat
Etimo
ltn.
tartarum
Traduzioni
Francese
saleté
Inglese
filth
Spagnolo
suciedad,
mugre
Italiano
sudiciume
Tedesco
Schmutz.