aligàe , vrb: aligai,
aligare,
argare Definizione
istèrrere s'àliga, su ladamíngiu; imbrutare, fàere su logu a muntonàrgiu; fintzes pònnere sa cria, nau de bobbois chi ponent is oos in is freaduras
Sinonimi e contrari
alladamenae,
contzimare,
ladamingiare,
stercorai
/
imbratare
Frasi
at argau s'ortu, sa binza
2.
est unu doveri de no aligai e avelenai sa Terra, ca nci biveus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fumer
Inglese
to manure
Spagnolo
abonar
Italiano
concimare
Tedesco
düngen.
balvàtu , nm: alvatu,
barbatu,
barvatu,
brabatu Definizione
una prima aradura, prus che àteru in terra annigrina, a manera chi, candho si prenet, sa terra siat prus fàcile a dha trebballare
Sinonimi e contrari
abbalvatadura,
varvatonzu
/
cdh. balbatu
Frasi
che massaju, chi rútiu e lanzu barvatu at bortuladu a die intreu, de su sole bramaiat s'ocasu
Terminologia scientifica
mssr.
Etimo
ltn.
vervactum
Traduzioni
Francese
verdage
Inglese
green manure
Spagnolo
abono en verde
Italiano
sovèscio
Tedesco
Gründüngung.
carúmene 1 , nm Definizione
ischivoria de boe, ladamíngiu de pegus de bulu, candho est frisca
Sinonimi e contrari
merdaula,
merdóina
Traduzioni
Francese
fumier du bœuf
Inglese
ox manure
Spagnolo
fimo,
estiércol del buey
Italiano
fimo del bue
Tedesco
Kot.
contzimàre , vrb Definizione
betare o pònnere su concime a sa cosa prantada o semenada
Sinonimi e contrari
aligare,
alladamenae,
ladamingiare,
stercorai
Traduzioni
Francese
fumer,
engraisser
Inglese
to manure
Spagnolo
abonar
Italiano
concimare
Tedesco
düngen.
ladàmene , nm: ladàmini,
ladammi,
laràmini,
ledàmene,
ledàmine,
letàmene,
lodami,
lodàmini Definizione
css. cosa de genia orgànica bona po ingrassare sa terra, mescamente su chi ndhe faent is animales candho brutant / ledàmine fatu = cotu, irfatu, irfarinadu sicu, in sa mota giusta po dhu betare a sa terra
Sinonimi e contrari
istilchinzu,
ladamignu,
rassa,
suale,
talàmini
/
cdh. litàmini
Frasi
in s'atunzu betaiant su ledàmine in su terrinu ◊ dèu mi assutzu su ladàmini e ghetu cosa a is procus! ◊ su ledàmine friscu no est fatu ◊ su dinai!… custu no fiat dinai… lah no si furrit a ladàmini e no ndi pighit fragu Coixedha!◊ su ledàmini si portat a su sartu, si lassat a coi e apustis s'ispainat
Etimo
ltn.
laetamen
Traduzioni
Francese
fumier
Inglese
manure
Spagnolo
estiércol
Italiano
letame
Tedesco
Mist.