aciviméntu , nm: atzivimentu Definizione
su atzivire, sa resa, sa fortza de cundhire chi tenet una cosa chi, fintzes si est paga, bastat po meda; totu is trastos de una domo, mescamente cussos de s'isposa e fintzes is prendhas
Sinonimi e contrari
atzivu
2.
cussa fiat s'arrobba po s'acivimentu de is giòvanas isposas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
efficacité,
haut rendement
Inglese
efficacy,
strong return
Spagnolo
alto rendimiento,
eficacia
Italiano
fòrte résa,
fòrte rendiménto,
efficàcia
Tedesco
sehr gute Leistung,
Wirksamkeit.
altària , nf: artària Definizione
sa distàntzia tra s'oru de fundhu e s'oru de pitzu de una calesiògiat cosa (in s’orrobba de prammu currespondhet a sa largària); su fàere de chie si credet tropu / èssere a s'artària de una cosa = a paris, de sa matessi artària
Sinonimi e contrari
altesa,
altura,
artia
/
altivesa,
barrosia,
madérria
Frasi
s'abba de su rivu brincaiat dae un'artària nessi de deche metros ◊ de artària custa robba cantu tenet? ◊ atruessat s'istradoni a un'artària de cuatru metrus ◊ s'artària de Annica Piredha… chi nci passàt istrantaxa in s'istampu de una cubedha!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hauteur,
altitude
Inglese
height
Spagnolo
altura,
alto,
altitud
Italiano
altézza,
altitùdine
Tedesco
Höhe.
àltu , agt, nm: artu Definizione
chi àrtziat meda de terra o de unu paris cunsiderau de cuménciu de una distàntzia a in artu (o fintzes a bàsciu, ma deosi s’ispostat a bàsciu s’idea de su paris de cuménciu)
Sinonimi e contrari
fungudu
| ctr.
bàsciu
Modi di dire
csn:
pesàrela arta (sa boghe, su murrunzu)= certai, circai contus; lèzere, faedhare, chistionare in artu = a boxi arta; s'Altu = su chelu; dí alta = die manna, fatu die de ora meda, sole artu
Frasi
nci at petzu de giòvunu artu cantu su campanili! ◊ comente est créschidu, fizu tou, como ch'est artu meda ◊ no ti fides in s'abba arta ca no ischis a nadare! ◊ s'erriu est artu ◊ babbu tou mi apareit coment'e un'ànghelu cun ojos giaros, altu, istrízile
2.
no mi la peses arta ca ti esso a risu e totu tuo est su collunu! ◊ no mi la peses tantu arta ca sinono mi che so andhendhe!
Cognomi e Proverbi
smb:
Artu
Etimo
ltn.
altus
Traduzioni
Francese
haut,
grand
Inglese
tall
Spagnolo
alto
Italiano
alto
Tedesco
hoch,
Höhe.
istúda , nf: istura Definizione
su istudare, sa fine, sa firmada o acabbada de una cosa
Sinonimi e contrari
studamentu
/
acabbada,
assébiu,
pàsiu
Modi di dire
csn:
no giai o no donai i. = no dare tempus, chèrrere chi si fetat puntu e mortu, ma fintzas no lassare asséliu, sighire chentza sessare, dare o no àchiu, tempus; chena i. = chentza si frimmare
2.
tempus, chi mi benis avatu avatu tochendumí de ispina che meri malu, donamí pagu pagu istuda! ◊ s'àcua de s'udri miu límpia e crara donat consolu cun bonesa sentza istuda (F.Onnis)◊ s'ómini currit chena istuda avatu a siendas chena sensu (S.Mossa)◊ oi est cuíndixi diis chi no mi donat istura custu tussi!
3.
no donat istura de si citiri, cussa! ◊ candu cummentzais no teneis istura: acabbedha de si abantai!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
arrêt,
trêve
Inglese
rest
Spagnolo
alto,
tregua
Italiano
sòsta,
trégua
Tedesco
Halt,
Pause.
tasída , nf Definizione
su tasire
Sinonimi e contrari
firmada,
pasada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
arrêt,
pause
Inglese
break
Spagnolo
alto,
descanso
Italiano
sòsta,
interruzióne,
sospensióne
Tedesco
Unterbrechung.