aciviméntu , nm: atzivimentu Definition
su atzivire, sa resa, sa fortza de cundhire chi tenet una cosa chi, fintzes si est paga, bastat po meda; totu is trastos de una domo, mescamente cussos de s'isposa e fintzes is prendhas
Synonyms e antonyms
atzivu
2.
cussa fiat s'arrobba po s'acivimentu de is giòvanas isposas
Etymon
srd.
Translations
French
efficacité,
haut rendement
English
efficacy,
strong return
Spanish
alto rendimiento,
eficacia
Italian
fòrte résa,
fòrte rendiménto,
efficàcia
German
sehr gute Leistung,
Wirksamkeit.
altària , nf: artària Definition
sa distàntzia tra s'oru de fundhu e s'oru de pitzu de una calesiògiat cosa (in s’orrobba de prammu currespondhet a sa largària); su fàere de chie si credet tropu / èssere a s'artària de una cosa = a paris, de sa matessi artària
Synonyms e antonyms
altesa,
altura,
artia
/
altivesa,
barrosia,
madérria
Sentences
s'abba de su rivu brincaiat dae un'artària nessi de deche metros ◊ de artària custa robba cantu tenet? ◊ atruessat s'istradoni a un'artària de cuatru metrus ◊ s'artària de Annica Piredha… chi nci passàt istrantaxa in s'istampu de una cubedha!
Etymon
srd.
Translations
French
hauteur,
altitude
English
height
Spanish
altura,
alto,
altitud
Italian
altézza,
altitùdine
German
Höhe.
àltu , agt, nm: artu Definition
chi àrtziat meda de terra o de unu paris cunsiderau de cuménciu de una distàntzia a in artu (o fintzes a bàsciu, ma deosi s’ispostat a bàsciu s’idea de su paris de cuménciu)
Synonyms e antonyms
fungudu
| ctr.
bàsciu
Idioms
csn:
pesàrela arta (sa boghe, su murrunzu)= certai, circai contus; lèzere, faedhare, chistionare in artu = a boxi arta; s'Altu = su chelu; dí alta = die manna, fatu die de ora meda, sole artu
Sentences
nci at petzu de giòvunu artu cantu su campanili! ◊ comente est créschidu, fizu tou, como ch'est artu meda ◊ no ti fides in s'abba arta ca no ischis a nadare! ◊ s'erriu est artu ◊ babbu tou mi apareit coment'e un'ànghelu cun ojos giaros, altu, istrízile
2.
no mi la peses arta ca ti esso a risu e totu tuo est su collunu! ◊ no mi la peses tantu arta ca sinono mi che so andhendhe!
Surnames and Proverbs
smb:
Artu
Etymon
ltn.
altus
Translations
French
haut,
grand
English
tall
Spanish
alto
Italian
alto
German
hoch,
Höhe.
istúda , nf: istura Definition
su istudare, sa fine, sa firmada o acabbada de una cosa
Synonyms e antonyms
studamentu
/
acabbada,
assébiu,
pàsiu
Idioms
csn:
no giai o no donai i. = no dare tempus, chèrrere chi si fetat puntu e mortu, ma fintzas no lassare asséliu, sighire chentza sessare, dare o no àchiu, tempus; chena i. = chentza si frimmare
2.
tempus, chi mi benis avatu avatu tochendumí de ispina che meri malu, donamí pagu pagu istuda! ◊ s'àcua de s'udri miu límpia e crara donat consolu cun bonesa sentza istuda (F.Onnis)◊ s'ómini currit chena istuda avatu a siendas chena sensu (S.Mossa)◊ oi est cuíndixi diis chi no mi donat istura custu tussi!
3.
no donat istura de si citiri, cussa! ◊ candu cummentzais no teneis istura: acabbedha de si abantai!
Etymon
srd.
Translations
French
arrêt,
trêve
English
rest
Spanish
alto,
tregua
Italian
sòsta,
trégua
German
Halt,
Pause.
tasída , nf Definition
su tasire
Synonyms e antonyms
firmada,
pasada
Etymon
srd.
Translations
French
arrêt,
pause
English
break
Spanish
alto,
descanso
Italian
sòsta,
interruzióne,
sospensióne
German
Unterbrechung.