acorruntzulàre , vrb Definizione fàere su corrúntzulu, seberare sa tega de sa fae, de su pisu, o àteru) Sinonimi e contrari acorruschedhare, seberare Etimo srd. Traduzioni Francese nouer (bot.) Inglese to set Spagnolo transformarse el ovario en fruto Italiano allegare (détto di piante) Tedesco ansetzen (Bot).

addegàre , vrb: atecare, ategai Definizione fàere sa tega, nau de unos cantu laores (fae, pisucre, pisu)/ fasoledhu ategau = a tega fata Etimo srd. Traduzioni Francese nouer (bot.) Inglese to set Spagnolo transformarse el ovario en fruto Italiano allegare (fare i baccèlli) Tedesco ansetzen (Bot).

cagadía , nf: cogodia Definizione fodhe, frutu aortitzu de sa pruna, chi no ammadurat s'ossu e chi no dhu sèberat de sa prupa: abbarrat coment'e teghighedha, buida in mesu, ladita, modhe, in colore tra birde e biancu, bona a papare, de sabore marigosu, e apustis si sicat deunudotu Sinonimi e contrari tacatia 2. s'amistade issoro ch'est finida in cogodia e no si sunt mancu piús faedhados! Terminologia scientifica rbr Etimo srd. Traduzioni Francese fruit rabougri de la ronce Inglese withered fruit of the plum tree Spagnolo fruto apestado del endrino Italiano frutto imbozzacchito del pruno Tedesco eingeschrumpfter Frucht des Pflaumenbaums.

carriadòrgia, carriadòrza, carriadròxa , nf: carriatòglia, carricatorja, carrigadorja, carrigadroxa, garriatòglia Definizione de is pértigas de sa bide, sa chi si lassat fintzes prus longa po bogare prus frutu; calidade de àghina bianca / est peus de unu ciliru de cerri chi no acherrat mancu una carriadroxa = (nau de ccn.) est unu culivala, no aguantat su segretu Sinonimi e contrari barriadorza, cabidiana | ctr. codiana Frasi assumancus duas carriadroxas lassaisidhas a dónnia fundu Etimo srd. Traduzioni Francese sarment fructifère Inglese shoot Spagnolo sarmiento más largo para fruto Italiano tràlcio da frutto Tedesco Schößling.

duràghe , agt Definizione nau de frutos, chi giughent sa prupa aghedhosa, tostada, chi no istacat de s'ossu Sinonimi e contrari orrósigu | ctr. isperrache, ispitzigaditu Frasi su péssighe duraghe est prus saboridu de s'àteru Traduzioni Francese pavie Inglese clingstone Spagnolo fruto de carne dura Italiano duràcino Tedesco hartfleischiger.

frútu , nm Definizione su chi is matas sèberant de su frore e cumprint ammadurandhodhu, fintzes su fedu nou de una carena animale; s’arresurtau, su chi si ndhe tenet de unu trebballu / min. frutixedhu Sinonimi e contrari frútora Modi di dire csn: frutu mortu = in cuntratos de pastoriu, totu su chi si podet cussiderare frutu foras su bestiàmine biu (peta, lana, late, e gai); a frutu parte = parte de su frutu, de sos balanzos: zenia de cuntratu de pastoriu, de massajia; frutos de mare: cóciula, arritzonis, buconis, indàtili, cotzas; su frutu est intrendhe in fàghere = est lompindhe; cojaisí a f. pendenti = a isposa príngia, a pipiu incarrerau Frasi de su frutu si connoscit sa mata ◊ sos ventos ant secatu e frazicatu frutos e ramos ◊ beneditu est su frutu de is intrànnias tuas, Gesu ◊ seus comet’e una mata e sa língua chi fuedhaus est su frutu chi portaus apicau sèmpiri ◊ biveus de us frutus de sa terra 2. triballu meda, ma frutu pagu! ◊ sos frutos de sa terra e de sas bamas, totu at fatu pro zente istraniera! 3. si at picau unu cariasarju a frutu parte ◊ li aiant dau una gama manna de berbeches a frutu parte e sos pàsculos a mesapare Cognomi e Proverbi smb: Fruttu Etimo ltn. fructus Traduzioni Francese fruit Inglese fruit Spagnolo fruto Italiano frutto Tedesco Frucht, Ergebnis, Frucht.

isperràche , agt: isperraghe Definizione nau de unos cantu frutos, chi sa prupa istacat bene de s'ossu Sinonimi e contrari abbelzinu, abberigiolu, ispitzigaditu, sperradori | ctr. duraghe, rósigu 1 Etimo srd. Traduzioni Francese qui se détache facilement du noyau Inglese that can be easily opened Spagnolo fruto que se deshuesa fácilmente Italiano spiccàgnolo Tedesco leicht vom Kern lösbar.

sceberadúra , nf: seberadura Definizione su sceberai, su pigare e pònnere abbandha cosas diferentes; nau de is frores, su fàere su frutu, colare (iscolu 1) de frore a frutu Sinonimi e contrari chirrionzu, iscolu 1, seberamentu / sceberu, sceradura | ctr. ammisturamentu Etimo srd. Traduzioni Francese tri, nouement Inglese setting, choice Spagnolo selección, criba, el transformarse el ovario en fruto Italiano cèrnita, allegaménto Tedesco Auslese, Sortierung, Fruchtbildung.

sceberài, sceberàri , vrb: scioberai, sebarai, seberai, seberare, seperare, severare Definizione pigare e pònnere a parte, abbandha una cosa de un'àtera; pigare su bonu, su méngius e lassare su malu, su peus, su metzanu, pigare ccn. cosa precisa chi torrat paris cun calecunu critériu, sa chi andhat bene a un'iscopu, o fintzes arregollendho de mesu de àteras; foedhandho de frores o de matas de frutuàriu, iscúdere o lassare andhare su frore e ingendrare su frutu, chi deasi si cumènciat a bíere / seberai/-are bijos, angionis, crabitos = pònnere abbandha dae sas mamas pro no che lis súere su late Sinonimi e contrari asseperare, chirrare, isceberai, iscedhai, iscerai, istagiai / acorruntzulare | ctr. ammasturai, meschiare Frasi seis prontus a sceberai s'arritzu in su cossu, ma nc'ingurteis unu cammellu intreu! ◊ po issa no nc'est calidadi de seberai, no sèberat ratza, mannus o pitius ◊ candu passais in mesu de is froris seberai is peis po no ndi apetigai 2. as seberadu bene, cojendhe: as leadu una prendha de fémina! ◊ si at seberadu su menzus fiadu dae mesu de s'ama ◊ mi tiro unu frore: in mesu de sos chentu che sèbero s'orrosa… ◊ sciobera sciobera, su peus nd'iscerat ◊ cussa cosa est totu amméschiu: ndhe cheret seberada sa parte bona e frundhida sa mala ◊ ti ponzo a severare in mesu de duos coros: su chi cheres ti lea! ◊ est bellu, severadu che ispiga de trigu 3. sa cariasa, sa pira, su frutuàriu como est totu seberendhe ◊ su fiore chi zughiat, s'àrbure, l'at seberadu totu ◊ s'àchina est seperendhe ◊ in su pàltinu nou sa ua est severendhe… Cognomi e Proverbi prb: a cuadhu donau no scioberis piu Etimo ltn. seperare Traduzioni Francese séparer, choisir, nouer (bot.) Inglese to divide, to select, to set Spagnolo elegir, seleccionar, transformarse el ovario en fruto Italiano separare, scégliere, selezionare, allegare (détto di piante) Tedesco trennen, wählen, auswählen, ansetzen (Bot.).

sceberàu , pps, agt: seberadu Definizione de sceberai; foedhandho de su frutu de is matas, chi si cumènciat a bíere comente sa mata est perdendho su frore / s. che trigu bellu = chirriadu cun incuru mannu Sinonimi e contrari chirriatu, ischeriadu, scerau 2. sa méndhula est totu seberada e ndhe zughet meda puru Traduzioni Francese séparé, choisi, noué Inglese separated, selected, set Spagnolo separado, elegido, transformado en fruto Italiano separato, scélto, allegato Tedesco getrennt, ausgewählt, angesetzt.

«« Cerca di nuovo