cotogliàna , nf: cotoliana Definizione fémina àbbile chi a pagamentu andhat a is domos angenas a fàere sa cota de su pane po is àteros Sinonimi e contrari cochidora Frasi sa cotogliana giuchet sa funnedha totu impodhinata Terminologia scientifica prf Etimo srd. Traduzioni Francese femme experte dans la cuisson du pain Inglese woman skillful in cooking bread Spagnolo mujer que sabe cocer el pan Italiano dònna espèrta nella cottura del pane Tedesco geschickte Bäckerin.

cucuriòla , nf Definizione fémina conchilébia, pagu séria Sinonimi e contrari currijola, durundella Frasi primma li at dadu su coro, a cudhu, e poi si est fata cucuriola! Etimo srd. Traduzioni Francese femme frivole Inglese frivolous woman Spagnolo mujer frívola Italiano dònna frìvola Tedesco eitle Frau.

fallàda , nf: fellada, velada Definizione bestimentu: ispétzia de corpitu chi usant is féminas e chi si portat chentza abbutonare Terminologia scientifica bst Etimo itl. velada Traduzioni Francese casaque Inglese bodice Spagnolo corpiño de mujer abierto Italiano giubbettóne delle dònne Tedesco eine weibliche Westesorte.

fémina , nf, agt: fémmia, fémmina Definizione nau mescamente de sa genia umana, s'organísimu chi prus isvilupat s’aparatu adatu po arrecire e ingendrare s'óvulu, fàere crèschere su fedu e afigiare; si narat mescamente in su sensu de persona fémina e fintzes de pobidha; nau pentzandho a ómine cojuau, sa pobidha; títulu de arrespetu chi si giaet prus che àteru a fémina chi no si connoschet o chi no s'ischit chie est; de duas cosas chi s'intrant apare, sa chi portat un'istampighedhu po intrare s'àtera (su mascu)/ erba de féminas = iparra (Capsella bursa pastoris) Sinonimi e contrari mulleri, pobidha / femininu | ctr. ómine / mascru / maridu, pobidhu Modi di dire csn: f. afainada, fata, bagadia, cojada, bella, lègia, fainera; f. istrobbada = chi zughet su mese; f. primarza, primajola = chi at tentu fedu sa prima borta; f. istrumada = chi s'est istrumada, ndhe at pérdiu su fedu; f. andhada e bénnida, f. mala = fémina imbitzada a ómines; dimandhare f. = chèrrere a muzere; anzone, batu, àinu f. = si narat de totu sos númenes chi no tenent númene diferente de su mascru; sere a cadhu a sa moda de sas féminas = cun is cambas a una parti; sa f. est bennia in ou (nadu de zòvana creschindhe)= at comintzadu a li bènnere su mese, comintzat a èssere a tretu de fizolare Frasi dh'eis a crei cras su chi fadeus nosu féminas!…◊ sa fémina in malíscia contat nudha: niunu mi lu podet dennegare (Pulina)◊ finas a oe sa fémina est restada che iscrau ◊ cussu picioconi, chi no donat cura, is féminas dhu torrant a s'ossu 2. che tenzo sa fémina foraidha e cheret chi mi arranze a sa sola, oe 3. bona fémina, de ue sezis? ◊ fémina, ite cheres? ◊ o cudha fémina, mighi in cue no b'istat neune! 4. bi at zuncu mascru e zuncu fémina, fiore mascru e fiore fémina ◊ custu est unu lèpuri fémina ◊ custos teniant unu fizu màsciu e una fiza fémina ◊ si piscant is arritzonis fémina ca portant is ous 5. e torra ancora gastos e ispassos, pranzos rebbotas e lussos e galas, abbusos e burrúscios e fragassos, malos cumpanzos e féminas malas (P.Casu) Cognomi e Proverbi prb: fémina chene busciaca, fémina mesu maca ◊ fémina neada fémina pretziada ◊ iscuru a s'ómine chi narat segretos a fémina ◊ sa malíscia de sa fémina superat totu sas àteras Etimo ltn. femina Traduzioni Francese femme Inglese woman Spagnolo mujer, hembra, femenino Italiano dònna, fémmina, femminile Tedesco Weib, Frau, weiblich.

gràida , agt, nf: gràvia, gràvida, ràida Definizione nau de fémina, chi portat su fedu in corpus; nau (a m. puru) de chiesisiat o css. cosa, chi est prenu, chi giughet cosa meda aintru / gràida manna = in sos úrtimos meses de ingraidànscia; abarrai gràvida de ccn. = ca dh'at impringiada ccn. Sinonimi e contrari impedidu, prignu, próssimu Frasi sa mama canno fit gràida at àpitu un'assuconu malu ◊ sa reinedha si est agatada gràvia e a is noi mesis at iscendiau ◊ portas unu bellu murighíngiu aintru: candu fia gràvida de tui fia aici dèu puru ◊ cussu pensat isceti a issu, no si allabat cun sa pobidha po no abarrai gràvida! Traduzioni Francese femme enceinte Inglese expectant mother Spagnolo mujer embarazada, grávido, preñado Italiano gestante, incinta Tedesco schwanger.

impedídu , pps, agt: impediu, impiriu Definizione de impedire; nau de sa fémina, chi est príngia, cun sa criadura in is intragnas Sinonimi e contrari impaciadu / gràida, prignu, próssimu, próvidu Frasi in custa terra antica bivet nechidada s'ànima de unu pópulu impediu (A.Mura)◊ non apu fuedhau poita ca babbu mi dh'at impediu ca timestus ◊ a s'àcua de s'Atlànticu dhi benit impediu de su giassu de Gibbilterra de intrai a meda in su Mediterràniu 2. sa fémina impiria su chi dhi acucat disígiat ◊ fit dolorosu, o frades, su lassare sa mamma betza, s'isposa impedida (A.Casula)◊ sa fémina impidida si tratat cun delicadesa Traduzioni Francese empêché, femme enceinte Inglese hisabled, pregnant (woman) Spagnolo impedido, mujer embarazada Italiano impedito, incinta (dònna) Tedesco behindert, schwanger.

mugère , nf: mullei, mulleri, mutzere, muzere Definizione fémina cojuada chi tenet su pobidhu / min. mulleredha; leare a muzere Sinonimi e contrari pobidha / cdh. mudheri, ttrs. muglieri Frasi a chie si che at leadu a muzere? ◊ unu giòvunu est andau a si domandai una fémina po mulleri ◊ tènela contu e faghe su dovere, ca si chilcat s'anzena su maridu tandho chilcat s'anzenu sa muzere! 3. unu giòvunu in edadi de si cojai Cognomi e Proverbi smb: Mulleri / prb: muzere manna cuerrat maridu ◊ si disígias ammasedai pigadí mulleri! Terminologia scientifica ptl Etimo ltn. muliere(m) Traduzioni Francese femme Inglese wife Spagnolo mujer, esposa Italiano móglie Tedesco Ehefrau, Frau.

«« Cerca di nuovo