àndhe , cng Definizione foedhu sèmpere cun chi avatu imperau po nàrrere su chi dipendhet o podet dipèndhere de ccn. cosa o fatu, inditat pruschetotu una càusa, un'intzimia Sinonimi e contrari addaghi, arribbau 1, giaghí Frasi andhe chi faghes gai no ti naro piús nudha! ◊ andhe chi bi ses bonu, proite no lu faghes tue?! ◊ andhe chi bi est, pastorighendhe, a si ndhe podiat leare medas de fiados?! ◊ faghedilu tue, andhe chi murrunzas si unu ti azuat! 2. azigu connoschiat s'intrada, andhe a li pedire finas s'essida! Traduzioni Francese puisque Inglese as, since Spagnolo puesto que, ya que Italiano poichè Tedesco was? wie schön!

arrimàdu , pps, agt: arrimatu, arrimau Definizione de arrimare; firmu, postu o lassau a una parte; nau de ccn., chi po maladia o becesa no essit prus Sinonimi e contrari firmu, postu / malàdiu Frasi s'autocarru dh'iant arrimau in pratza ◊ is istimentos de is frades o sorres prus mannos beniant arrimaos e dhos umperànt is prus pitios 2. candho mi ant bidu betzu e arrimadu mi ant che un'istratzu fuliadu (C.Longu)◊ est mesu arrimau, cun sas ancas che tzumpedhu ◊ seo cricanno foedhos arrimaos in calecunu corruncone de sa memória Traduzioni Francese appuyé, posé Inglese deposited, put Spagnolo arrimado, que ya no sale de su casa (anciano) Italiano depósto, appoggiato Tedesco gestützt.

bóh! , iscl Definizione foedhu chi si narat candho unu, coment'e meravigiau, arrespondhet chi no ischit o no cumprendhet, o fintzes solu po arrespòndhere chi no ndh'ischit nudha de su chi dhi funt dimandhandho; foedhu po significare bastat deasi! Frasi boh boh: deo inoghe no che so cumprendhindhe nudha! ◊ boh, dh'at a iscí cussu aundi est! ◊ boh, e ite ndh'isco, deo?! 2. boh, no sigas a betare ca s'isterzu est prenu! ◊ boh, boh: no torres issegus ca tocas! Traduzioni Francese je ne sais pas (sais pas!), ça suffit! Inglese that's enough Spagnolo no sé, ya basta Italiano boh!, basta! Tedesco keine Ahnung, genug damit.

bóstu! , iscl Definizione foedhu po nàrrere chi bastat, de dh'acabbare, de lassare de fàere, de no sighire Frasi como bostu, eh, bellé! Etimo srd. Traduzioni Francese ça suffit, assez Inglese stop (it) Spagnolo ¡basta!, ya está Italiano basta! Tedesco genug!.

comomài , avb Definizione a custu momentu, a su momentu chi si narat, chi si est foedhandho de calecuna cosa, a unu tzertu momentu Frasi pro no catigare su trigu, comomai incannedhadu, sos messajos faghiant médiu de no apeitare meda, isarghendhe a manu (G.Addis) Etimo srd. Traduzioni Francese dèsormais Inglese now (by) Spagnolo ya, ahora ya Italiano oramài Tedesco nun, jetzt.

, avb: cei, gei, gi, già, giai 1, za Definizione foedhu impreau meda prus che àteru po giare prus fortza a su chi si narat, po dhu giare coment'e cosa segura, in su sensu de emmo: a bortas tenet valore cuncessivu; giai s'impreat fintzes (ma raru) cun su significau de s'italianu già (tempus passau)/ nàrriri o fai ca giai = nàrriri carei, adduire Frasi giai mi dh'ais a nàrrere! ◊ gei est aici! ◊ gei ses a frori, fillu miu!…◊ gei fiat ora!…◊ dèu no timu, ma tui giai! 2. bella gei ses bella, bella e geniosa: ti ses fata a isposa e no ti cojas mai! ◊ gi andu, ma no passu in su mòri! 3. c'est essiu giai de un'ora 4. fait ca giai isconchitendi tantis bortas Etimo ltn. iam Traduzioni Francese déjà Inglese already, yes, that’s right Spagnolo ya Italiano già Tedesco schon.

giaghí , cng: giaighí, zaighí Definizione giai chi… = sigomenti Frasi ello cun chie mi cherzo fidare, giaghí fide in nisciunu si agatat?! (P.Pisurzi) Traduzioni Francese puisque Inglese since Spagnolo ya que, pues Italiano giacchè Tedesco da.

incantughí , cng Definizione cng. chi inditat càusa, arrexone Sinonimi e contrari sicomente Frasi candu su cuadhu si est postu a curri no si est pérdiu de ànimu incantughí iscidiat bèni sètzi cuadhus Traduzioni Francese puisque Inglese as Spagnolo pues, porque, ya que Italiano poichè Tedesco da.

za , avb: cei, gé*, zae, zai Definizione foedhu impreau meda po giare prus fortza a su chi si narat, po dha giare coment'e cosa segura; s'impreat, pagu, fintzes cun su significau de s'itl. già (tempus passau)/ zae chi… = andhe chi…, sigomente… Frasi za bi andho, ista seguru! ◊ sa domo za est tenta contu, candho bi est sa mere! ◊ li ses nendhe cosa ma za andhat bene su chi est faghindhe ◊ za liu naro! ◊ bae, za ses andhandhe bene! ◊ za lu fato ◊ tantu za ndhe faghes, de cosa!…◊ bonu za paret! ◊ a èssere za bi est, ma no si ndhe podet tocare ◊ bellu za est bellu, ma no est su nostru ◊ custu za nono! 2. lu tenzo zai totu fatu Traduzioni Francese déjà Inglese already Spagnolo ya Italiano già Tedesco schon.

«« Cerca di nuovo