allenàre , vrb: alleniare Definizione
fàere prus lena una cosa forte, mescamente una suferéntzia; lassare lasca una cosa tirada, una cosa càdria / a. sa voche = abbasciai sa boxi; a. s’andhera = andai prus abbellu
Sinonimi e contrari
abbacai,
abblandai,
abbonantzai,
allebiae,
allenire,
apachiare,
apasaogare,
asselenare,
assussegai,
illebiare,
illenare
/
abbambiai 1,
aflusciai,
allentai,
iscanzare
| ctr.
acadriare,
apretai,
incrispai
Frasi
nàdeli goi ca li allenat su dolore! ◊ pro cantu podes su patire allena! ◊ su sole allenat sa calura a s'intirinada ◊ gasi isciopesit pro tantu penare isfoghendhe in piantos e lamentos chi sa boghe deveit allenare ◊ cun custa cura sos dolores mi ant allenadu
2.
a boltas mi alleno sa chintolza ◊ si lis allenas aizu sa fune frazant totu! ◊ a pagu a pagu si allenat s'andhonzu (P.Casu)
3.
allena sa gianna!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
adoucir,
apaiser,
affaiblir
Inglese
to diminish,
to soothe
Spagnolo
mitigar,
aliviar
Italiano
mitigare,
lenire,
affievolire
Tedesco
mildern,
lindern,
schwächen.
fadiàe, fadiài, fadiàri , vrb: afadiai,
fadicare,
fadigare,
fatigai Definizione
pigare a immarritzone a fortza de trebballare, camminare meda o fàere isfortzu
Sinonimi e contrari
cansai,
istimpidare,
istracare,
peleai,
strachedhai
| ctr.
pasai,
sfadiai
Frasi
curriant sempri sentza de si fadiai ◊ eus a camminai abbellu e candu si fadiaus si pasiaus ◊ babbu tuo at faticatu note e die pro lassare totu a tie
Etimo
ltn.
*faticare
Traduzioni
Francese
peiner,
se fatiguer,
accabler
Inglese
to work hard,
to prostrate
Spagnolo
esforzarse
Italiano
faticare,
prostrare
Tedesco
ermüden,
schwächen.
ifrachíre , vrb: infrachiri,
inflachiri,
irfrachire Definizione
fàere o essire fracu, débbile, lenu, de pagu fortza, pigare a frachesa; leare sa conca, fàere sa conca a brodu
Sinonimi e contrari
afrachiai,
flachèssiri,
indebbilitai,
inflachèssiri
/
atambainare,
scilibriri
Frasi
issu at deretadu a s’ifrachire e sa fortza sua si ch’est istirida ◊ sa fémina si fiat infrachia e aturàt crocada
2.
custu arrexonamentu mi est infrachendi sa conca, ita dannu! ◊ zughet sos bratzos ifrachidos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
débiliter
Inglese
to enfeeble,
to weaken
Spagnolo
debilitar
Italiano
debilitare
Tedesco
schwächen.
illauníre , vrb Definizione
fàere débbile, chentza fortza
Sinonimi e contrari
ifrachire,
indebbilitare,
irdebbilitai,
ispoderire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
affaiblir
Inglese
to weaken
Spagnolo
debilitar
Italiano
svigorire
Tedesco
schwächen.
indebbilitài, indebbilitàre , vrb Definizione
fàere a debbilesa, fàere débbile
Sinonimi e contrari
acalamai,
ifrachire,
spoderai
/
irdebbilitai
Frasi
de is cropus pigaus fut istétia indebbilitada sa crabetura
Traduzioni
Francese
affaiblir,
débiliter
Inglese
to weaken
Spagnolo
debilitar
Italiano
indebolire,
debilitare
Tedesco
schwächen.
irdebbilitài , vrb: irdebbilitare Definizione
fàere a debbilesa, fàere débbile; nau de cosas, ifinigare, fàere prus pagu de agguantu
Sinonimi e contrari
acalamai,
ifrachire,
illaunire,
indebbilitai,
infrachessi,
isteniai
| ctr.
afortire
Frasi
si t'irdebbilitas est peus: sacu irbóidu no abarrat istantàrgiu ◊ sa gana at irdebbilitau sos ànimos prus fortes
2.
si che ndhe li sighis a segare meda, de linna, l'irdebbilitas e no rezet prus, custa cosa!
Traduzioni
Francese
débiliter,
affaiblir
Inglese
to weaken
Spagnolo
debilitar
Italiano
debilitare,
indebolire
Tedesco
schwächen.
sfinigài , vrb: ifiniare*,
scinigai Definizione
fàere prus fine, prus débbile, bènnere mancu de sa debbilesa
Sinonimi e contrari
afinai,
afinicare,
assilingare,
assutighilare,
infinigae,
insutiligai,
irrussare,
isgumentare
/
ammustèlchere
| ctr.
ingrussai
2.
sentza de papai, si ant a sfinigai in caminu poita benint de aillargu ◊ iat a ai bófiu itzerriai a boxi manna po dhi fai iscí ca cuss'amori dhi sfinigàt s'ànima, ma no podiat fai nudha ◊ sfinigada de su prantu, iat pigau sonnu
Traduzioni
Francese
s'amincir,
affaiblir,
épuiser
Inglese
to wear out,
to make thin,
to weaken
Spagnolo
adelgazar,
agotar
Italiano
assottigliare,
indebolire,
sfinire
Tedesco
feiner machen,
schwächen,
erschöpfen.
tzacoràre , vrb: atzacorare Definizione
pigare o tènnere tzacoradura, èssere malaidóngiu, ingòllere calecuna maladia
Sinonimi e contrari
ammagangiai,
magunire,
tacare,
tunconire
Frasi
su fritu s'intendhet intro de carre punghicosu che fritza, tzacorandhe intas su sàmbene
2.
est tzacorau a prummones ◊ fintzas in crésia pessabat a cussu budhone tzacorau (S.Spiggia)
Traduzioni
Francese
abattre
Inglese
to crush
Spagnolo
abollar,
magullarse,
debilitarse
Italiano
acciaccare
Tedesco
schwächen.