aggrundhàre , vrb Definizione su si pònnere asuta de ccn. cosa candho est proendho Sinonimi e contrari abbigare 1, apaltare, apigai, apogiai, arrundhare, crancare, frànghere Frasi narat sa zente chi su chercu est dannosu in die de temporale de s'aggrundhare suta de s'àrvure, puite giamat su raju ◊ narant sos betzos mannos chi est malu de s'aggrundhare suta de sa figu Etimo srd. Traduzioni Francese s'abriter Inglese to shelter Spagnolo refugiarse, ampararse Italiano ripararsi Tedesco sich schützen.

amparài , vrb: amparare Definizione giare amparu, fàere a manera chi unu no tèngiat dannu, no tèngiat male perunu e antzis tèngiat agiudu Sinonimi e contrari afianzare, apogiai, apojai, guardai / agiadai | ctr. disamparai Frasi cussus prus abbandonaus amparadhus tui! ◊ sant'Antoni meu, bos bato una candhela e mi amparades! ◊ ampàrannos che piedosa, coment'e mama amorosa! ◊ a sorres tuas e frades, totu ti los ampares! ◊ beneíghennos e ampara, Segnore! Etimo spn. Traduzioni Francese protéger Inglese to protect Spagnolo amparar Italiano protèggere, patrocinare Tedesco schützen, stützen.

badràre , vrb: baldare, baldiare, bardare, bardiare, fardiare, vardare Definizione atentzionare, giacurare calecuna cosa (es. pàsculu, fintzes gente) chentza ndhe tocare o chi nemos ndhe tochet; colàrendhe a unu o calecuna cosa de unu male, perígulu o dannu Sinonimi e contrari acastiai, aggordai*, agguardai, chistie, coltoire, cultodiare, gardiare, parpare / tentare / bigiare risparmiare / irghiare Modi di dire csn: tancas bardiadas = ínnidas, chentza pàschidas, chi no bi ant lassadu intrare bestiàmine pro lassare crèschere s'erba; Deus bardat chi… = fata si…, no bi at perunu bisonzu de…; bardare s'abba, su fritu, su bentu a ccn. = (nadu de traste, de apozu) furriare s'abba, su fritu, su bentu, fàghere a manera chi no ndhe tochet a chie si bi apozat Frasi seo cundennau a badrare su dinare chi apo male umperau ◊ nàralis chi ti bàrdient sa cria, chi rispetent sos tuos fizighedhos (P.Mura)◊ imparàdemi a rídere chin bois, bardàndhemi che ómine!◊ gira, gira, furriola: de sa binza semus meres candho la baldas tue sola! (P.Casu)◊ sa fémina at bardadu sa fide dai sos ereges ◊ tenia su cunzadu bardiadu pro s'istajone maltrata ◊ totu sa note parentes e amigos ant badrau su mortu 2. de cussas modas feas ti ndhe balda! ◊ de onzi male ti ndhe bardet Deu! ◊ sas campagnas atentos bardiade dae fogos e furas! ◊ Deus mi bardet de èssere cundennadu! ◊ - Deus bos bardet! - Deus bardet a totus! 3. Deus bardat chi no siat gasi!… Traduzioni Francese sauvegarder, protéger Inglese to protect Spagnolo guardar, proteger Italiano salvaguardare, protèggere, preservare Tedesco schützen.

guardài , vrb: agguardai, guardare, guardiae, guardiai, guardiare Definizione castiare siat po giare atentzione, custodiare e difèndhere, e siat po arrespetare, fàere su dovere; castiare po bíere; fintzes furriare, fàere furriare Sinonimi e contrari acastiai, aggordai, amparai, badrare, chistie, coltoire, cultodiare / abbadiai, castiai Modi di dire csn: Deus ti ndhe guardet de!… = Deus ti ndhe colet de…; guardai is sentidus = contivizare su sentidu a manera de no adduire a su malu Frasi si la cheres tènnere guardada, pone sas postas in dogni camminu ◊ àngiulu miu guardadori, guarda s'ànima mia! ◊ cussus funt ladronis e bolint guardiai is àterus! ◊ guarda e difendhe a mie ca m'incumandho a tie! 2. guarda is festas cumandadas! ◊ de precetu no ne apo guardau 3. los amus a bíere guardiandhe pro picare sas tratas 4. custa grotza po guardare s'abba… mancari passet su riu, totu li colat supra! (A.Cucca) Etimo itl. guardare Traduzioni Francese protéger Inglese to protect Spagnolo guardar, mirar Italiano protèggere Tedesco bewachen, hüten, bewahren, schützen.

irgrimàre , vrb: isgrimare, sgrimai Definizione andhare o fàere coment'e po si difèndhere, a s'iscabbúllere Sinonimi e contrari isghermire Etimo spn. esgrimar Traduzioni Francese se proteger, se défendre Inglese to shield Spagnolo reparar Italiano schermire Tedesco schützen.

vardàre , vrb: badrare*, fardiare, vardiare Definizione atentzionare calecuna cosa (pàsculu, àteru) chentza ndhe tocare o chi neune ndhe tochet, amparare po no àere dannu / pastura vardada = ínnida, chentza pàschida, chi po fàere crèschere s'erba no dhue lassant intrare bestiàmene Sinonimi e contrari acastiai, aggordai, agguardai, chistie, coltoire, cultodiare, gardiare, parpare, risparmiare / irghiare Frasi vardianedhu nanchi fipo… ma fipo geo a chèrrere vardiatu! ◊ su cherinzu vene vardat sa vida dae cada assustu ◊ su pastore est a grotza e a cambales po si vardare abba, nie e bentu ◊ sos Sardos semus che unu tazu de anzones chi lu vàrdiant sos marjanes ◊ s'àngelu custode mi vardet e s'àngelu de sa defesa mi defendhat Traduzioni Francese sauvegarder, préserver Inglese to protect, to reserve Spagnolo guardar Italiano salvaguardare, preservare, riservare Tedesco schützen, bewahren.

«« Cerca di nuovo