adhàeche , avb Definizione adhae + che: atesu Sinonimi e contrari adhae / miche!, millichelu! Frasi bido istrampos e montes adhàeche 2. in sa làcana, adhàeche élighes e chessas! Etimo srd. Traduzioni Francese loin Inglese far away Spagnolo lejos Italiano lontano Tedesco weit.

adhéi, adhéni , avb, prep Definizione atesu, a s'àtera bandha de… Sinonimi e contrari adhae, atesu Frasi sa domu de Luisicu est s'úrtima de sa bia e de sa bidha: prus adhei is ortus e is argiolas ◊ sa die fiat andhandhosiche e adhei si bidiat su igumarras e faiat fritu ◊ tia Nannedha faiat un'ortu adheni e andhaiat a dhu trabballare gasi dónnia die 2. iat lassau su logu suu e fut andau peri is partis de un'atra bidha, adheni de su frúmini ◊ no est meda adhei de innòi ◊ dèu no podia andai ne prus adhei e ne insegus Traduzioni Francese loin Inglese far away Spagnolo lejos Italiano lontano Tedesco weit.

adhía 1 , prep, nf Definizione a s'àtera parte de…, a cudh'ala de…, prus atesu de…; s'àtera parte, apalas de… Sinonimi e contrari adhae, asegus, avatu Frasi s'ortu miu est adhia de s'istrada ◊ mi as agatadu adhia de is làcanas ◊ is ferrus de pudai funt in su tascapani adhia de sa porta ◊ ita fiast ascurtendi adhia de sa porta?! ◊ in sa becesa puru, adhia de aundi s'istrantaxat sa làcana de is bisus, apubu ancora is bellesas chi mi ant donau allirghia 2. bivu s'úrtimu bisu téndiu a s'adhia de sa làcana de is bisus Traduzioni Francese au-delà de…, de l'autre côté de… Inglese further Spagnolo más allá, allende Italiano óltre, di là da… Tedesco weit, jenseits.

aillàdru, aillàgru, aillàrgu, aillàrigu , avb: allalgu, allàrghiu, allargu, illagru Definizione a in largu, in logu o tretu atesu Sinonimi e contrari aistesu, allarghitu, atesu / cdh. allongaredhu | ctr. acanta, acurtzu, afúndhiu Frasi no fiat aillargu meda ◊ no as a bolli chi fillu tuu si ndi andit a terra frima aillàrigu de nosu?! ◊ fut aillargu de su meri ◊ allargu dae me, musas metzanas! ◊ tèneti allàrghiu de sas atziones malas! Etimo srd. Traduzioni Francese loin Inglese long away Spagnolo lejos Italiano lontano Tedesco weit.

àmparu , agt: amplu, ampru, àmpuru Definizione chi est bundhante de mannària, mescamente in largària Sinonimi e contrari amplosu, largu | ctr. astrintu Frasi est ampru de coru ma istrintu de buciaca Etimo ltn. amplus Traduzioni Francese ample, vaste, large Inglese wide Spagnolo amplio, ancho Italiano àmpio Tedesco weit.

amplósu , agt: amprosu Definizione chi est amplu, largu, mannu (fintzes de carena); nau de gente po su fàere chi tenet, chi si credet mancari tropu / cozoni amprosu = pecu a is callonis, chi portat butonis mannus meda Sinonimi e contrari àmparu, ampióngiu, largu, leajolu | ctr. astrintu, minore Frasi fémina santa, sa muzere, ma rassa, amprosedha e pesante ◊ est una pinneta amprosa ◊ at nadu peràulas amprosas de sustàntzia! Etimo srd. Traduzioni Francese ample Inglese capacious Spagnolo amplio, capaz Italiano àmpio, capiènte Tedesco weit, geräumig.

indhèdha , avb: innedha Definizione logu atesu (pagu o meda) de chie est foedhandho e de chie est iscurtandho, impreau po su istare, abarrare, èssere / pristinnedha! = prestu a un'ala! (peràula pro chitzire su cane) Sinonimi e contrari abedha, adhadhai, adhae, annedha, atesu, cudhae, cudhàniche, cudhei, inella, inello, inidha, nedha | ctr. acanta, innoce Frasi nch'est in cudha bidha innedha ◊ su de èssere indhedha no podet secare s'impinnu de s'amore! 2. si manteniant indhedha dae sos malàvios e dae sas cosas issoro Etimo ltn. inde illac Traduzioni Francese , loin Inglese over there Spagnolo allá, allí Italiano , colà, lontano Tedesco dort, weit.

làlgu , agt: largu Definizione chi est de mannària meda, abbundhante, cunforma a su bisóngiu, nau siat de su tretu a istúturu de sa cosa, ma fintzes de sa parte prus longa e po cussu in su sensu de longu: si narat fintzes in su sensu de mannu, de durada longa / min. larghitu, larghixi Sinonimi e contrari amplosu / atesu | ctr. afissu, astrintu, ispremu Modi di dire csn: avb. largu, a largu = atesu, aillargu; l. che su padru de Mara = meda; fàghere contos largos = sestare o dissinnare in mannu, fàghere contos mannos; a largos annos! = a medas annus!, disígiu de bèni chi si fait a unu po chi bivat meda; dimandhare a sa larga = intrare in chistionu faedhendhe de àteru, lendhe sa chistione totu pellargu; a largu tempus = in tempus longu, in tempus meda; annare, èssere largas largas = pellargu, a istésiu Frasi custos pantalones mi sunt tropu largos ◊ inue sa carrela est larga si colat bene ◊ a sa corte ant fatu un'intrada larga chi bi podet colare su càmiu ◊ is istàtuas de Monti Prama funt gherreris natzionalis chi dimostrant unu sentidu de interessus prus largus e de conoscimentu ratzionali chi si adatant a una bera natzioni a su tempus de sa libbertadi (G.Lilliu) 2. poite fin'a terra ancora inchinas sos largos ratos, nughe seculare? 3. bollu fai is augúrius prus cumprius po chi potzais a largus annus fai corti a su santu! 4. sa domu si bidiat dae largu Etimo ltn. largus Traduzioni Francese large, vaste, ample, grand Inglese wide Spagnolo ancho, amplio Italiano largo, àmpio, spazióso Tedesco weit, breit.

scampiósu , agt Definizione nau de logu, chi est apertu de dhue àere tretu meda, largu Sinonimi e contrari camposu, iscampaniadu, lalgu 2. is artistas, in Musas impreaus, si esprimint in tretus scampiosus de libbertadi Etimo srd. Traduzioni Francese spacieux Inglese spacious Spagnolo espacioso, vasto Italiano spazióso, vasto Tedesco geräumig, ausgedehnt, weit.

tesànu , agt: texanu Definizione chi est aillargu, de atesu Sinonimi e contrari atesu Frasi su desizu creschiat mannu ispinghendhe in altu cantos de passadu chi pariant chimas de montes texanos (L.Mele)◊ dae unu monte texanu a ponente sa luna si ndh'est rindhe (A.Serra)◊ cheres chi morza o chi dae me su seru andhet texanu Etimo srd. Traduzioni Francese lointain Inglese far Spagnolo lejano Italiano lontano, distante Tedesco weit.

«« Cerca di nuovo