líaru , agt: lieru,
líeru Definitzione
su significau de su foedhu fut antigamente cussu de líbberu, nau de su serbidore chi s'iscabbulliat de su mere, fut a contu suu in totu e gosàt de totu is diritos: como dhu narant pruschetotu de frutu, de gente, de animale chi no tenet neghe peruna, chi est bellu sanu; si narat in su sensu de líbberu e in su sensu de deretu puru, ténneru (nau de matas e fintzes de gente)
Sinònimos e contràrios
daretu,
sanu,
síncaru
/
líbberu
| ctr.
demmu,
mantzadu,
neciadu
Frases
frutuàriu lieru ◊ no est ómine lieru, cussu, no: est sempre curendhe! ◊ su catigadore est betzu, sicu ma lieru ◊ est fémina gentile e risulana, liera e bella
2.
sentidus lierus ◊ s'àbbile atzuda e liera costoit su nidu in punta de sa rundha ◊ candho líera apo a èssere dae impignos bi apo a bènnere che monza in Terra Santa
3.
mama mia a otanta annos fuit líara che pinna e che zughiat cantaganta unu sacu de patata subra su cúcuru (Z.A.Cappai)◊ su biadu de babbu candho fiat birde fiat líeru che canna
Ètimu
ltn.
liber, libera
Tradutziones
Frantzesu
intègre,
sain
Ingresu
integral
Ispagnolu
íntegro
Italianu
ìntegro
Tedescu
unversehrt.
sentzígliu, sentzíllu , agt: signillu,
singillu,
sintzillu,
sinzillu Definitzione
nau de ccn., chi est comenti mi bis m'iscrís, chi giaet a bíere giustu su chi sentit, chi no cuat a s'àteru su chi dhi sentit e dhue at de si fidare; nau de cosa, chi est bona, chentza pecu, sana / signillu che pesa = chi si paret bene chi est s.
Sinònimos e contràrios
francu,
ispontziau,
santzeru,
singillosu
| ctr.
alevosu,
falsu,
fraíciu,
ifidau,
traitore
Frases
in su bene fitianu ses onestu e signillu ◊ fillu miu, no síasta batraxeri ma sintzillu cun sa terra chi ti poderat (S.Medved)◊ is maneras mias sunt sintzillas o de apariéntzia? (G.Solinas)◊ ita ndi naras, Coitedhu at a abarrai sintzillu cun nosu? ◊ unu coro frassu no cuncordat cun unu sintzillu!
2.
si sunt muntesos semper cun usos e costúmenes singillos
Sambenados e Provèrbios
prb:
a linna sinzilla no dh'intrat bremi
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
spn.
sencillo
Tradutziones
Frantzesu
loyal,
intègre
Ingresu
sincere,
integral
Ispagnolu
sincero,
leal,
íntegro
Italianu
sincèro,
leale,
ìntegro
Tedescu
ehrlich,
aufrichtig,
unversehrt.