Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

làcana , nf: làcara, làcuna 1, làgana Definitzione tretu ue totu ororu si benint apare possessos, terrenos de meres diferentes, sartos, territórios de bidhas o istados diferentes; totu su chi si ponet a singiale de comente acabbat una propiedade e ndhe cumènciat un'àtera (cresura, surcu, trèmene, muru o àteru): in ccn. logu, làgana podet èssere fintzes una genia de buidu o forada inue apaulat abba in is orrocas Sinònimos e contràrios afrontadura, afrontatzione, aprontu, giurecongru, lacanera, líbide, sinnas, trèmena Maneras de nàrrere csn: èssere a làcanas apare = lacanantes, acanta; pedra de làcana = mulloni; làcana a… = acurtzu, acanta a… (nadu fintzas de tempus); pònnere sa làcana = sinnalare ue colat sa làcana tra unu logu e un'àteru; sartai sa làcana (in cobertantza) = isazerare Frases su carru mi portat fintzas a intru de làcana de cussa bidha ◊ si ant divisu sa terra e che fint ponindhe sa làcana ◊ is maladias parint tristesa sentza de làcunas ◊ in sa làgana de sa vida iscurtant su murrunzu de sa morte (G.Brocca)◊ is terras fiant in sa làcara da Samassi e Sadhori 2. che fit a làcana a s'atonzu ◊ e tanti gei seus làcaras apari!… 3. una làgana de prantu a s'ànima istudat su sídiu Sambenados e Provèrbios smb: Lacana Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu limite Ingresu border Ispagnolu confín, límite Italianu confine Tedescu Grenze.

lacanàdu , pps, agt: lacanau Definitzione de lacanare; chi giughet o tenet làcanas, serru Sinònimos e contràrios serradu | ctr. illacanau 2. bi at terras lacanadas a cresura ◊ tenet sa paràgula, s'abbistesa, sa libbertade, ma cun totu custu s'ómine est sèmpere lacanau ◊ in custu campu lacanadu tenzo sa domo mia Tradutziones Frantzesu limité Ingresu bounded Ispagnolu delimitado, acotado Italianu limitato, delimitato Tedescu begrenzt.

líbide , nf, nm, agt: límbide, límide, límina, límine, límite Definitzione oru, làcana chi distinghet duas propiedades; css. cosa chi faet de làcana tra su chi si podet e chi no si podet, tra su chi andhat bene e su chi andhat male in su fàere, mescamente in sa libbertade chi unu si podet pigare Sinònimos e contràrios afrontadura, afrontatzione, aprontu, làcana, trèmena / illebiadu, lébiu Maneras de nàrrere csn: faedhare fora de líbides = chistionare chentza cabu, afaiu; arare a líbide = subra subra, a pizu fine, chentza falare a fundhu; sentíresi líbide de conca, de istògomo = illebiadu, menzus Frases a líminas de semenériu ammaniaiant un'andhàina de terra neta pro pòdere narvonare su logu chene perígulu (G.Addis) 2. ista in límites tuos! ◊ ista atentu a no brincare su límine 3. mi sento unu pagu líbide Ètimu ltn. limite(m) Tradutziones Frantzesu limite Ingresu bound Ispagnolu límite Italianu lìmite Tedescu Grenze.

síngia , nf, nm: sinna, sinza, sinzu Definitzione css. singiale, pruschetotu longu coment'e una línia, chi lassat una cosa passandho, arrasigandho, fintzes fatu apostadamente; làcana intremesu de is propiedades, s'acabbu de sa vida; fintzes tzacadura Sinònimos e contràrios sígnala, signale, sinneba / sinnera, sinzolu / làcana Maneras de nàrrere csn: bogare o dare cosa a sinza = a mindigu, a pagu a pagu; èssere a sinza posta = susuncu, de manu afissa; sos sinzos = cantu de peta o de matímine chi si daet candho si bochit su mannale Frases sa síngia de s'arroda ◊ at lassadu una sinza ◊ comente sos oberajos si ndhe sunt leados dai sa sinza, Portolu iscapat a cúrrere e lompet su primu ◊ dh'iat atacau is peis aici bèni chi no si bidiat mancu sinna de atacadura ◊ ereditei un'aradu de linna e gai dai s'edade pitzinna apo sempre sa terra isforrogiadu e assulcadu cun pretzisa sinna (Pazzola)◊ si bit una sinna luxenti aundi is montis parit chi atumbint a su celu 2. sa sinza narant chi l'at posta Deu ca est Isse su mere de sa vida 3. sos inzemos los vogades a fiotos e su dinari a sinza: a èssere cumpridos siat! Ètimu ltn. signa Tradutziones Frantzesu signe, limite Ingresu sign, limit Ispagnolu señal, límite Italianu ségno, lìmite Tedescu Zeichen, Grenze.

trèmena , nf, nm: trèmene, trèmmene, trèmini 1, trèmmini Definitzione su tretu o línia ue totu si benint apare duos possessos de diferente mere e fintzes solu oru de fora de unu logu; tretu inue su terrenu si che abbàsciat totinduna, faet coment'e riartzu, cosa chi in logos de monte bortas meda est fintzes sa làcana inter duos possessos de diferente mere, làcana calada / sartai is trèminis = essire dae trèmenes, dae sos límites suos, fàghere o nàrrere prus de su chi est deghile a fàghere chentza ofèndhere o pitigare s'àteru; èssi trèmini a… = a làcana a… Sinònimos e contràrios afrontadura, afrontatzione, aprontu, bancu 1, làcana, líbide / iscrapa, riartzu, tele, tèrema, trempa Frases liera che su bentu, passendu dogna trèmini, de sa terra mia bai, o bella paxi! (Danese)◊ s'universu sentza de trèmini mi lassat afrigiu ◊ vois sezis acante de che colare sos trèmenes de frades vostros ◊ non depes iscostiare sos trèmenes de su vichinu tuo! (Bb)◊ Giuliedhu tenet sa tanca a trèmene cun is Sèlegas 2. una trèmena chena fundhu in su mare ◊ su cabadhu che at ghetau sos isposos a su trèmene ◊ cun s'ira de s'abba chi at fatu che at faladu trèmenes ◊ in s'istradone bi at unu muraglione subra de una trèmena de unos sete metres 3. no cumenceus a sartai is trèminis, ita tiàulu! Terminologia iscientìfica slg Ètimu ltn. termen Tradutziones Frantzesu limite Ingresu border Ispagnolu límite Italianu confine Tedescu Grenze.