Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acollàda , nf: acollara Definitzione su giare un'ispinta, su fàere fortza a cropu o totus impare Sinònimos e contràrios acirrada, afracada, assuprida, colpu, imberta, impédhida, incollada, ispinta, lómpia Maneras de nàrrere csn: dhi at donau un'acollada!… = l'at fatu un'assuprida!…; un'a. de àcua = una bufada manna de abba, acirrada Frases s'aradu tichirriaiat a donzi acollada forte de su giuo ◊ at pigau un'acollara in sa vetura e de sa dí at cumentzau a sciolloriai ◊ dhi at donau un'acollada, in s'oru de su mari, e ci dh'at ghetau a s'àcua ◊ toca, mulleri mia, ca est s'úrtima acollada! 2. torrat a domu, pigat sa cullera e via àteras duas o tres acolladas de cudha cosa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poussée occasionnelle Ingresu push with the shoulder Ispagnolu empujón Italianu spintóne, spallata Tedescu heftiger Stoß, Stoß mit der Schulter.

ciúchiu , nm Definitzione ispinta a cropu Sinònimos e contràrios atapada, ilgiarrada, imbudada, imperta, ispinta, ispuntone, istrempiada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poussée, bousculade Ingresu shove Ispagnolu empujón Italianu urtóne Tedescu heftiger Stoß.

imbèrta , nf: imbértia Definitzione su s’imbèrghere, su si ndhe andhare e isparire; cropu, acollada, ispinta chi si giaet; dhu narant fintzes in su sensu de créschia, aumentu de su pesu de sa carena; in cobertantza, disgràtzia, dannu Sinònimos e contràrios acollada, colpu, imbudada, impédhida, ispinta / malasorte / créschida Frases s'imberta chi at fatu no s'est bidu prus! 2. si est intesu su passu de su cabadhu e deretu s'imberta de su portale ◊ dàemi un'imberta in sa bantzicallera ca est arressàndhesi! ◊ ti ant porriu atzotas e imbertas chi irrenant! ◊ su cumandhu chi li at nau su babbu li est istau un'imberta e at rispostu nechidau male ◊ petzi s'imberta de su tempus chene piedu est reséssia a lu cranucare 3. a l'at tenta s'imberta!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poussée violente Ingresu shove Ispagnolu empujón Italianu spintóne Tedescu heftiger Stoß.

imbudàda , nf Definitzione ispinta forte chi si giaet a cropu / giúghere a unu o una cosa a imbudadas = pigai a unu o una cosa a ispintas, pigare de mala manera Sinònimos e contràrios butata, ciúchiu, ilgiarrada, imperta, ispinta, ispuntone, istrempiada Frases ndh'istrampat che àlvure isfundhada dai s'imbudada de unu bentu malu ◊ pro fàghere andhare s'àinu tocat de lu giúghere a imbudadas ◊ sos fizastros no podent bídere sa bídriga: la giughent a imbudadas! ◊ li deit un'imbudada e che lu beteit a modhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poussée violente Ingresu violent push Ispagnolu empujón Italianu spintóne Tedescu heftiger Stoß.

impédhida , nf: impéllida, impillida Definitzione su fortzare a una bandha, pruschetotu a cropu, coment'e ispinghendho; su chi si narat o chi si faet po fortzare a unu, po dhu cumbínchere a calecuna cosa Sinònimos e contràrios acollada, afracada, colpu, imbàtida, impella, impellériu, imperta, incannada, ispinta Frases s'impéllida de sos bentos ◊ at inténdiu s'impillida de si dha basai ◊ is piciocus si fiant pigaus a impéllidas e a corpus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu impulsion, poussée Ingresu push Ispagnolu impulso, empellón Italianu impulso, spinta Tedescu Antrieb.

incotzàda , nf Definitzione su incotzare; cropu chi si giaet iscudendhosiche a pitzu de s'àteru de parte de apalas; nau in cobertantza, ispinta de gente chi podet po fàere bínchere a ccn. chentza méritu unu cuncursu o dhi fàere otènnere calecuna cosa Sinònimos e contràrios atapada, atumbada, stumbada / acotzu, apógiu, ispinta 2. sa màchina chi zughiat addainanti si fit frimmendhe e isse sighindhe a cúrrere chentza si ndhe abbizare li at dadu un'incotzada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tamponnement, poussée Ingresu collision, push Ispagnolu choque, empuje, enchufe Italianu tamponaménto, spinta Tedescu Stopfen, Schieben.

ispínta , nf: spinta Definitzione fortzadura, fortza chi si faet po mòvere calecunai cosa, siat in manera pàsida (es. comente faent is motores) o a cropu; fintzes acotzu, agiudu po praxere e fatu a preferu o fintzes a càmbiu cun calecuna cosa Sinònimos e contràrios acollada, afracada, colpu, imbudada, impellériu, imperta, incannada, spintua | ctr. remada Frases mancari siant sas giannas de brunzu ti ndhe ruent in pes a un'ispinta ◊ a ispintas dha depemu pigai po nci dha bogai?◊ custa cosa no cheret móida a ispintas, ca est díliga!◊ cun s'ispinta tua ndhe amus bogadu su tratore dae su fossu ◊ issu si fut fichiu in mesu de totu custa genti a ispintas e bocendi sa genti a fragu de binu! 2. in postu gai chentza ispintas tue no b'intras!◊ sas paràulas de cudhu, ómine sàbiu e onestu, li aiant dadu fortza e un'ispinta noa (M.Danese) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poussée Ingresu push Ispagnolu empuje Italianu spinta Tedescu Schieben.

spintúa , nf Definitzione ispinta a cropu / èssiri a spintuas (nau de gente meda) = in medas de s'ispínghere s'unu cun s'àteru cherindhe colare prima Sinònimos e contràrios acollada, afracada, colpu, imbudada, impellériu, imperta, incannada, iscollizada, ispinta 2. dhoi fiat sa genti a spintuas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poussée Ingresu shove Ispagnolu empujón, tirón Italianu spinta, strattóne Tedescu Stoß, heftiger Ruck.

strempàda , nf: istrempiada*, strempara, strempiada, strempuada Definitzione genia de cropu, de ispinta a cropu, a iscutulada forte Sinònimos e contràrios ilgiarrada, imbudada, imperta, iscollizada, iltrutinada, sedatada, spintua Frases chi dhi donat una strempada de màchina, àter'e che contravintzioni est!…◊ dh'ant pigau a stremparas de figu ◊ chi dha pigu, cussa molleta, ti ndi dòngiu una strempuada! ◊ pigu una cosa e ndi dhi ammollu una strempara Tradutziones Frantzesu poussée Ingresu jerk Ispagnolu tirón, sacudida Italianu strattóne Tedescu heftiger Ruck.