achídu , nm: achitu Definitzione
agiudu, su chi si ndhe tenet o bogat, de bonu, de calecuna cosa; cosa chi si ponet po ndhe mantènnere un'àtera coment’e puntedhu, arraiga, o fintzes sustentu, alimentu; in cobertantza, dannu mannu
Sinònimos e contràrios
agiudu,
balanzu 1,
lucru
/
arradicra,
cerboni
Frases
si mi dades achidu faghimus custa faina ◊ ne achidu e ne ondra ti istrinant daghi rues!
2.
su sarmentu nou sentza achidu no si rezet ◊ debbilesa sentza achidu no dat cunfortu a sa mente (B.Asili)◊ tue tantu adorada lassas de domo su nidu, tue chi cun dulche achidu sos passos mi sustenias!
3.
za l'at tentu s'achidu, siscuru, a che li mòrrere sa muzere!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
profit,
avantage
Ingresu
advantage,
profit
Ispagnolu
provecho
Italianu
ùtile,
vantàggio
Tedescu
Nutzen.
assusài , vrb Definitzione
migliorare, cambiare in méngius, fintzes artziare is domos faendho àteru pianu
Sinònimos e contràrios
addelantai,
atelentare
/
ammellorai,
impannitziri
Frases
si est assusau su cixiraju maresu: at fatu domus bendendi cíxiri e caramellas ◊ sa fémina sàbia assusat sa domu, sa maca dha destruit ◊ assusit o no assusit, su messaju fait s'alimentu chi serbit po papai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tirer avantage,
tirer profit
Ingresu
to take advantage,
to improve one's own condition
Ispagnolu
mejorar
Italianu
avvantaggiarsi,
migliorare la pròpria condizióne
Tedescu
einen Vorsprung gewinnen.
lúcru , nm: lúcuru Definitzione
torracontu, profetu, benefíciu, arresurtau bonu chi si ndhe tenet de calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
badagnu,
balanzu 1,
gadagnu,
gagnu,
gualanzu,
ingogna,
profetu,
torracontu
| ctr.
pérdia
Frases
sos terrinos no dant lucru mancu a sos pastores ◊ de su tou malu operadu, ite lúcuru ndh'as tentu? ◊ bae a istudiare, fizu meu, e assumancu chi siat cun lúcuru! ◊ a ite tiat èssere a triballare chentza lúcuru?! ◊ si no mi aggantzas a díligu a díligu dae me no ndhe bogas lúcuru meda
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
gain,
lucre,
avantage,
profit
Ingresu
gain,
profit
Ispagnolu
lucro,
provecho
Italianu
lucro,
profitto,
vantàggio
Tedescu
Gewinn,
Vorteil.
pròde , nm: proe,
proi Definitzione
cosa de bonu, torracontu po ccn., nau mescamente in augúrios
Sinònimos e contràrios
giuamentu,
probamentu,
próigu
/
cabbale,
frutu
Maneras de nàrrere
csn:
bonu proe! = augúriu chi si torrat a chie at nadu "Saludu!" bufendhe; bonu proe ti fatat! = si narat fintzas candho unu no bi podet fàghere prus nudha, no si ndhe podet pagare de unu dannu o male chi li ant fatu; pònniri in proi su dinai, sa cosa = ispèndhere cun cabu, pro cosas de zudu
Frases
a proe insoro su de totu impreant, títulos altos a trampa si dant ◊ po no ndi tenni proi, gravellu, ti apu amau! ◊ tota sa vida sua l'at impreada a proe de sa zente sarda ◊ logres bonos proes! ◊ allegru indovinendhe su beneditu proe (A.Casula)◊ ita malu proi, ita légiu pratu!
2.
bonu proi ti fatzat… che s'ambuatza a is gatus! ◊ sa fortuna fut tocada a Luisicu e nemus fut imbidiosu: bonu proi dhi fatzat! ◊ bonu prode e saludu! ◊ bonu prode bos facat su meda brostu! ◊ bonu proe ti fetat chi mi che ses fuidu: ma si m'intras in ungras!…
3.
at comperau sa televisioni: ge dh'at postu in proi su dinai!…
Sambenados e Provèrbios
prb:
sa cosa furada no fait mai proi
Ètimu
ltn.
prode
Tradutziones
Frantzesu
profit
Ingresu
cheerio
Ispagnolu
pro,
provecho
Italianu
prò
Tedescu
Vorteil.
profétu , nm: profitu,
prufetu,
pruvetu Definitzione
su lúcuru, su chi si ndhet bogat o tenet de bonu de una faina e de totu su chi si faet: cun prus precisione est su badàngiu netu de s'atividade produtiva, de su trebballu
Sinònimos e contràrios
badagnu,
gadagnu,
gagnu,
gualanzu,
lucru,
torracontu
/
benefíssiu,
brofetu
| ctr.
példua,
pérdia
Maneras de nàrrere
csn:
genti, ómini de profetu = de cabbale; bogai p. = bogàrendhe su lúcuru
Frases
de su tempus chi at passadu imbreagu no ndhe at a tènnere profetu perunu ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza pro nachi ndh'àere achistu e profetu (M.Murenu)◊ sa Sardigna no ndh'at profetu de cúrrere fatu a partidos italianos! ◊ sa mexina ti at fatu profetu ◊ chi s'alimentu nosi serbat de profetu! ◊ Adamu no at connotu su profetu chi li at cossizadu s'Onnipotente!
2.
chini cantat in letu est genti de pagu profetu ◊ mamma ti biat manna, de giudu e de profetu! ◊ apu domandau a pressonas de profetu ◊ fatzu papau e torrau: gei mi ndi ponit de profetu!…
Ètimu
itl.
profetto
Tradutziones
Frantzesu
profit
Ingresu
profit
Ispagnolu
provecho
Italianu
profitto,
utilità
Tedescu
Gewinn,
Nutzen.
torracóntu , nm Definitzione
cosa chi torrat a contu, cabbale, badàngiu, frutu, cosa de bonu chi si ndhe tenet fintzes in su sensu de andhare méngius, de èssere prus cumbeniosu
Sinònimos e contràrios
badagnu,
gadagnu,
gagnu,
gualanzu,
lucru,
profetu
/
cumbénia
| ctr.
pérdua
Frases
sa zente crobaiat prus torracontu a si leare cartzamenta fata
Tradutziones
Frantzesu
avantage,
profit
Ingresu
profit
Ispagnolu
interés,
provecho
Italianu
tornacónto
Tedescu
Nutzen.