achídu , nm: achitu Definitzione
agiudu, su chi si ndhe tenet o bogat, de bonu, de calecuna cosa; cosa chi si ponet po ndhe mantènnere un'àtera coment’e puntedhu, arraiga, o fintzes sustentu, alimentu; in cobertantza, dannu mannu
Sinònimos e contràrios
agiudu,
balanzu 1,
lucru
/
arradicra,
cerboni
Frases
si mi dades achidu faghimus custa faina ◊ ne achidu e ne ondra ti istrinant daghi rues!
2.
su sarmentu nou sentza achidu no si rezet ◊ debbilesa sentza achidu no dat cunfortu a sa mente (B.Asili)◊ tue tantu adorada lassas de domo su nidu, tue chi cun dulche achidu sos passos mi sustenias!
3.
za l'at tentu s'achidu, siscuru, a che li mòrrere sa muzere!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
profit,
avantage
Ingresu
advantage,
profit
Ispagnolu
provecho
Italianu
ùtile,
vantàggio
Tedescu
Nutzen.
allibbiaméntu , nm: allibiamentu Sinònimos e contràrios
gaju,
gódiu,
gosa,
gosamentu,
isciúscia,
ispaju,
lobru,
reconsizu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
plaisir,
jouissance
Ingresu
profit,
enjoyment
Ispagnolu
provecho,
beneficio
Italianu
godiménto,
profitto
Tedescu
Genuß.
badàgnu , nm: badàngiu,
badanzu,
balàngiu,
balanzu Definitzione
torracontu, benefíciu chi si ndhe tenet de calecuna cosa; segundhu comente si narat, bolet nàrrere dannu
Sinònimos e contràrios
badagnu,
gadagnu*,
gagnu,
gualanzu,
intróitu,
lucru,
profetu,
torracontu
/
achidu
| ctr.
dannu,
példua
Frases
ite badagnu ndhe godis ca s'aera est sana! ◊ balanzos de cocoi… aficos mortos: su tantu de si campare! ◊ divide su badanzu ca su fundhu est su meu! ◊ bois de balanzu perunu a domo no ndhe sezis batindhe
2.
odheu, fizu meu, no ti gherres cun neune, no mi batas balanzu!…
Tradutziones
Frantzesu
gain,
bénéfice
Ingresu
gain,
earnings
Ispagnolu
ganancia,
beneficio,
provecho
Italianu
guadagno
Tedescu
Gewinn.
giuaméntu , nm Definitzione
su giuare, su serbire a calecuna cosa de bonu, fàere bene
Sinònimos e contràrios
giudu,
ingiuamentu,
probamentu,
prode,
próigu
Frases
custa mexina no fait giuamentu perunu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
avantage,
utilité
Ingresu
benefit
Ispagnolu
provecho
Italianu
giovaménto
Tedescu
Nutzen.
giúdu , nm: zudu Definitzione
su serbire, su bàlere o èssere bonu de unu o de una cosa: si manígiat prus che àteru in sa nada èssere de g. / èssiri cosa de giudu = cosa de tzou, bonu, capatzu, àbbile, cabosu, de pòdere serbire, chi giuat
Sinònimos e contràrios
giuamentu,
valore,
valuda,
zua 1
Frases
at méritu pro àere fatu òperas de giudu (F.Paba)◊ ajó torrade, giòvanos de preséntzia e de giudu! (B.Trudhaju)◊ cussus no fadiant faina de giudu ◊ mamma ti biat manna, de giudu e de profetu! ◊ nci dh'ant ispotallitada, poita no fiat cosa de giudu! ◊ su istimentu fut pagu de giudu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
valeur,
utilité
Ingresu
esteem,
use
Ispagnolu
valor,
utilidad,
provecho
Italianu
prègio,
utilità,
giovaménto
Tedescu
Wert,
Nützlichkeit,
Vorteil.
lúcru , nm: lúcuru Definitzione
torracontu, profetu, benefíciu, arresurtau bonu chi si ndhe tenet de calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
badagnu,
balanzu 1,
gadagnu,
gagnu,
gualanzu,
ingogna,
profetu,
torracontu
| ctr.
pérdia
Frases
sos terrinos no dant lucru mancu a sos pastores ◊ de su tou malu operadu, ite lúcuru ndh'as tentu? ◊ bae a istudiare, fizu meu, e assumancu chi siat cun lúcuru! ◊ a ite tiat èssere a triballare chentza lúcuru?! ◊ si no mi aggantzas a díligu a díligu dae me no ndhe bogas lúcuru meda
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
gain,
lucre,
avantage,
profit
Ingresu
gain,
profit
Ispagnolu
lucro,
provecho
Italianu
lucro,
profitto,
vantàggio
Tedescu
Gewinn,
Vorteil.
pròde , nm: proe,
proi Definitzione
cosa de bonu, torracontu po ccn., nau mescamente in augúrios
Sinònimos e contràrios
giuamentu,
probamentu,
próigu
/
cabbale,
frutu
Maneras de nàrrere
csn:
bonu proe! = augúriu chi si torrat a chie at nadu "Saludu!" bufendhe; bonu proe ti fatat! = si narat fintzas candho unu no bi podet fàghere prus nudha, no si ndhe podet pagare de unu dannu o male chi li ant fatu; pònniri in proi su dinai, sa cosa = ispèndhere cun cabu, pro cosas de zudu
Frases
a proe insoro su de totu impreant, títulos altos a trampa si dant ◊ po no ndi tenni proi, gravellu, ti apu amau! ◊ tota sa vida sua l'at impreada a proe de sa zente sarda ◊ logres bonos proes! ◊ allegru indovinendhe su beneditu proe (A.Casula)◊ ita malu proi, ita légiu pratu!
2.
bonu proi ti fatzat… che s'ambuatza a is gatus! ◊ sa fortuna fut tocada a Luisicu e nemus fut imbidiosu: bonu proi dhi fatzat! ◊ bonu prode e saludu! ◊ bonu prode bos facat su meda brostu! ◊ bonu proe ti fetat chi mi che ses fuidu: ma si m'intras in ungras!…
3.
at comperau sa televisioni: ge dh'at postu in proi su dinai!…
Sambenados e Provèrbios
prb:
sa cosa furada no fait mai proi
Ètimu
ltn.
prode
Tradutziones
Frantzesu
profit
Ingresu
cheerio
Ispagnolu
pro,
provecho
Italianu
prò
Tedescu
Vorteil.
profétu , nm: profitu,
prufetu,
pruvetu Definitzione
su lúcuru, su chi si ndhet bogat o tenet de bonu de una faina e de totu su chi si faet: cun prus precisione est su badàngiu netu de s'atividade produtiva, de su trebballu
Sinònimos e contràrios
badagnu,
gadagnu,
gagnu,
gualanzu,
lucru,
torracontu
/
benefíssiu,
brofetu
| ctr.
példua,
pérdia
Maneras de nàrrere
csn:
genti, ómini de profetu = de cabbale; bogai p. = bogàrendhe su lúcuru
Frases
de su tempus chi at passadu imbreagu no ndhe at a tènnere profetu perunu ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza pro nachi ndh'àere achistu e profetu (M.Murenu)◊ sa Sardigna no ndh'at profetu de cúrrere fatu a partidos italianos! ◊ sa mexina ti at fatu profetu ◊ chi s'alimentu nosi serbat de profetu! ◊ Adamu no at connotu su profetu chi li at cossizadu s'Onnipotente!
2.
chini cantat in letu est genti de pagu profetu ◊ mamma ti biat manna, de giudu e de profetu! ◊ apu domandau a pressonas de profetu ◊ fatzu papau e torrau: gei mi ndi ponit de profetu!…
Ètimu
itl.
profetto
Tradutziones
Frantzesu
profit
Ingresu
profit
Ispagnolu
provecho
Italianu
profitto,
utilità
Tedescu
Gewinn,
Nutzen.
próigu , nm Definitzione
totu su chi est de bonu, de agiudu, chi faet bene, proe
Sinònimos e contràrios
giuamentu,
probamentu,
prode
Frases
si faghes custu già est a próigu e biadia tua ◊ de totu su chi faghet no ndhe tenet próigu perunu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
avantage,
soulagement
Ingresu
relief
Ispagnolu
provecho,
beneficio
Italianu
giovaménto,
ristòro
Tedescu
Nutzen.
torracóntu , nm Definitzione
cosa chi torrat a contu, cabbale, badàngiu, frutu, cosa de bonu chi si ndhe tenet fintzes in su sensu de andhare méngius, de èssere prus cumbeniosu
Sinònimos e contràrios
badagnu,
gadagnu,
gagnu,
gualanzu,
lucru,
profetu
/
cumbénia
| ctr.
pérdua
Frases
sa zente crobaiat prus torracontu a si leare cartzamenta fata
Tradutziones
Frantzesu
avantage,
profit
Ingresu
profit
Ispagnolu
interés,
provecho
Italianu
tornacónto
Tedescu
Nutzen.