afundhàdu 1 , agt Definitzione
chi est a fundhu bellu, imbénnidu, foedhandho de erbas o ebrúgios
Sinònimos e contràrios
acambadu,
fasciudu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
prospère
Ingresu
prosperous
Ispagnolu
lozano
Italianu
prosperóso
Tedescu
blühend,
üppig.
aggrighidhíu , pps, agt Definitzione
de aggrighidhiri; chi est bellu créschiu, creschendho
Sinònimos e contràrios
créschidu,
tentu 1
/
imbénnidu,
losanu,
prenu
| ctr.
agurtitu,
mecianu
2.
est crésciu aggrighidhiu ◊ allà un'ampudha aggrighidhia…: custa est a sa moda de is sannorichedhas, totu bragheria e no dhui at nudha aintru!
Tradutziones
Frantzesu
prospère
Ingresu
prosperous
Ispagnolu
lozano
Italianu
ben sviluppato,
prosperóso
Tedescu
üppig.
chíbbalu, chíbbaru , agt: chíbberu Definitzione
dhu narant pruschetotu de animales candho funt tzatzaos, prenos, e de produtos de sa terra candho essint bellos prenos, e de cosas ufradas; nau de gente, candho unu si credet unu pagu tropu o est ufrau (nau de sa natura de su mascu = arreta)
Sinònimos e contràrios
imbénnidu,
introtzu,
intrusciadu,
pienu,
zibbu
/
càdriu,
crípinu,
crispu,
intreu,
téteru,
ufradu
| ctr.
acalamau,
lentu,
lenu
Maneras de nàrrere
csn:
fiadu chíbberu = animali sanu, bellu e grassu; zúghere sa fune in chíbberu = zúghere sa fune tirada, crispa; èssere chíbberu (nadu de unu pro comente faghet) = èssere intreu, crèresi tropu, èssere ammurrionadu
Frases
zughiat sas titas chíbberas ca fit una die chena allatare ◊ tiu Antiogu fit cun ojos de braja a petus chíbberu ◊ giughet un'anca chíbbera, ofiada chi paret chi bi l'apant sulada ◊ s'ispiga chi siat bella e chíbbera e dogni ranu peset mesa líbbera!
2.
s'abba calat chíbbera e su bentu che la fuetat atesu ◊ chilco a passu chíbberu in caminu peràulas chi mi abberzant in giaru como e cras puru de sas pedras su faedhu…(G.Fiori)
3.
già sezis pagu chíbberu, oe: ite azis irmurzadu, canna de rú?! ◊ zughes sas piberistas longas e chíbberas che tudha de porcu
Ètimu
ltn.
gibber, -era, -erum
Tradutziones
Frantzesu
turgescent,
prospère,
bouffi d'orgueil,
plein de morgue
Ingresu
turgid,
prosperous
Ispagnolu
túrgido,
próspero,
orgulloso,
arrogante
Italianu
tùrgido,
prosperóso,
trónfio
Tedescu
prall,
blühend,
aufgeblasen.
ingranídu , pps, agt: ingranitu,
ingraniu Definitzione
de ingranire; nau de su granu (laores) chi est bellu, fatu, fintzes matucu, e si narat de àtera cosa puru chi faet granu o est a bisura de granu; nau de persona, chi est mannatza, bene créschia
Sinònimos e contràrios
trempidu
/
chibosu,
impisiu,
maduru
| ctr.
abbiveradu,
bíciu
2.
s'ispiga a conca bàscia est ingranida ca sustàntzia at meda e tenet pesu (A.Dettori)◊ candho su trigu est ingranidu e sicu ndhe cheret messadu ◊ sa ua ocannu no est ingranida nudha, cun su sicore chi at fatu
Tradutziones
Frantzesu
prospère
Ingresu
prosperous,
healthy
Ispagnolu
lozano
Italianu
prosperóso
Tedescu
blühend.
úrigu , agt Sinònimos e contràrios
aggrighidhiu,
chíbbalu,
imbénnidu
Frases
ocannu sa càmula est bella e úriga e amus a tènnere olia meda ◊ unu tempus fint úrigas sas naes ingrussàndhesi in d-unu modu raru
Sambenados e Provèrbios
smb:
Urigu
Tradutziones
Frantzesu
prospère,
turgescent
Ingresu
prosperous,
turgid
Ispagnolu
próspero,
lleno
Italianu
pròspero,
tùrgido
Tedescu
blühend,
üppig.