Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

acambàdu , pps, agt Definitzione de acambare; nau de erba, de laore, chi portat cambos meda, chi est imbénnidu, faendho bellu, creschendho meda / àrbure acambada = manna, chi portat cambos bellos; filu acambadu = atrotoxau Sinònimos e contràrios afundhadu 1, fasciudu Frases custu trigu ocannu at acambadu bene ca l'at acumpanzadu tempus a pavore Tradutziones Frantzesu tallé Ingresu headed, prosperous Ispagnolu talludo, lozano Italianu accestito, prosperóso Tedescu üppig.

afundhàdu 1 , agt Definitzione chi est a fundhu bellu, imbénnidu, foedhandho de erbas o ebrúgios Sinònimos e contràrios acambadu, fasciudu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prospère Ingresu prosperous Ispagnolu lozano Italianu prosperóso Tedescu blühend, üppig.

aggrighidhíu , pps, agt Definitzione de aggrighidhiri; chi est bellu créschiu, creschendho Sinònimos e contràrios créschidu, tentu 1 / imbénnidu, losanu, prenu | ctr. agurtitu, mecianu 2. est crésciu aggrighidhiu ◊ allà un'ampudha aggrighidhia…: custa est a sa moda de is sannorichedhas, totu bragheria e no dhui at nudha aintru! Tradutziones Frantzesu prospère Ingresu prosperous Ispagnolu lozano Italianu ben sviluppato, prosperóso Tedescu üppig.

chíbbalu, chíbbaru , agt: chíbberu Definitzione dhu narant pruschetotu de animales candho funt tzatzaos, prenos, e de produtos de sa terra candho essint bellos prenos, e de cosas ufradas; nau de gente, candho unu si credet unu pagu tropu o est ufrau (nau de sa natura de su mascu = arreta) Sinònimos e contràrios imbénnidu, introtzu, intrusciadu, pienu, zibbu / càdriu, crípinu, crispu, intreu, téteru, ufradu | ctr. acalamau, lentu, lenu Maneras de nàrrere csn: fiadu chíbberu = animali sanu, bellu e grassu; zúghere sa fune in chíbberu = zúghere sa fune tirada, crispa; èssere chíbberu (nadu de unu pro comente faghet) = èssere intreu, crèresi tropu, èssere ammurrionadu Frases zughiat sas titas chíbberas ca fit una die chena allatare ◊ tiu Antiogu fit cun ojos de braja a petus chíbberu ◊ giughet un'anca chíbbera, ofiada chi paret chi bi l'apant sulada ◊ s'ispiga chi siat bella e chíbbera e dogni ranu peset mesa líbbera! 2. s'abba calat chíbbera e su bentu che la fuetat atesu ◊ chilco a passu chíbberu in caminu peràulas chi mi abberzant in giaru como e cras puru de sas pedras su faedhu…(G.Fiori) 3. già sezis pagu chíbberu, oe: ite azis irmurzadu, canna de rú?! ◊ zughes sas piberistas longas e chíbberas che tudha de porcu Ètimu ltn. gibber, -era, -erum Tradutziones Frantzesu turgescent, prospère, bouffi d'orgueil, plein de morgue Ingresu turgid, prosperous Ispagnolu túrgido, próspero, orgulloso, arrogante Italianu tùrgido, prosperóso, trónfio Tedescu prall, blühend, aufgeblasen.

ingranídu , pps, agt: ingranitu, ingraniu Definitzione de ingranire; nau de su granu (laores) chi est bellu, fatu, fintzes matucu, e si narat de àtera cosa puru chi faet granu o est a bisura de granu; nau de persona, chi est mannatza, bene créschia Sinònimos e contràrios trempidu / chibosu, impisiu, maduru | ctr. abbiveradu, bíciu 2. s'ispiga a conca bàscia est ingranida ca sustàntzia at meda e tenet pesu (A.Dettori)◊ candho su trigu est ingranidu e sicu ndhe cheret messadu ◊ sa ua ocannu no est ingranida nudha, cun su sicore chi at fatu Tradutziones Frantzesu prospère Ingresu prosperous, healthy Ispagnolu lozano Italianu prosperóso Tedescu blühend.

losànu , agt Definitzione chi creschet bene, meda, nau de erbas e matas e de gente puru Sinònimos e contràrios aggrighidhiu, feurràciu, imbénnidu, latucosu, vrassellu | ctr. mecianu, ortitzu Frases rajos de sole fatendhe su cua cua in buschedos losanos, e risu a iscacàgliu de criaduras cheria ◊ l'allughet s'ispera de pòdere una die, isinnidendhe pàsculos losanos, truvare s'ama sua (G.Porcheddu)◊ est in sa prus virde e losana gioventude 2. binzas e àrvures sunis ispozas de losanu (C.Demartis) Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu luxuriant, vigoureux Ingresu prosperous Ispagnolu lozano Italianu rigoglióso, flòrido Tedescu blühend.

úrigu , agt Sinònimos e contràrios aggrighidhiu, chíbbalu, imbénnidu Frases ocannu sa càmula est bella e úriga e amus a tènnere olia meda ◊ unu tempus fint úrigas sas naes ingrussàndhesi in d-unu modu raru Sambenados e Provèrbios smb: Urigu Tradutziones Frantzesu prospère, turgescent Ingresu prosperous, turgid Ispagnolu próspero, lleno Italianu pròspero, tùrgido Tedescu blühend, üppig.

«« Torra a chircare