ingranídu , pps, agt: ingranitu, ingraniu Definitzione de ingranire; nau de su granu (laores) chi est bellu, fatu, fintzes matucu, e si narat de àtera cosa puru chi faet granu o est a bisura de granu; nau de persona, chi est mannatza, bene créschia Sinònimos e contràrios trempidu / chibosu, impisiu, maduru | ctr. abbiveradu, bíciu 2. s'ispiga a conca bàscia est ingranida ca sustàntzia at meda e tenet pesu (A.Dettori)◊ candho su trigu est ingranidu e sicu ndhe cheret messadu ◊ sa ua ocannu no est ingranida nudha, cun su sicore chi at fatu Tradutziones Frantzesu prospère Ingresu prosperous, healthy Ispagnolu lozano Italianu prosperóso Tedescu blühend.

nédidu , agt Definitzione nau de gente e de frutu, chi no tenet neghe, sanu, chentza pecos; si narat fintzes in su sensu de craru, singillu, connotu Sinònimos e contràrios bonu, líaru, nébidu*, nidu 2, sanu / ciaru, ladinu | ctr. neciadu, néciu Frases est nédidu su ranu candho no at difetu perunu 2. nédida est sa Luna in note giara ◊ nédida est sa cara candho unu est sintzeru o una boghe connota Tradutziones Frantzesu intact, sain Ingresu integral, healthy Ispagnolu íntegro, sano Italianu ìntegro, sano Tedescu unversehrt, unbescholten, makellos.

saludadósu , agt Definitzione chi faet bene a sa salude Sinònimos e contràrios sanidosu Frases cust'abba est saludadosa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu salutaire Ingresu healthy Ispagnolu saludable Italianu salutìfero Tedescu gesund, heilsam.

sànu , agt, nm, pps: Definitzione nau de gente, animales, matedu, frutuàriu, chi no tenet maladia, chi no portat mància e ne difetu perunu; nau de cosa, chi no faet male o, antzis, chi faet bene a sa salude; nau de unu po su fàere, chi est bonu, onestu (a/c.: si narat fintzes coment'e pps.)/ min. sanedhu, sanichedhu Sinònimos e contràrios líaru, síncaru / sanidosu | ctr. demadu, malàdiu, temosu, tunconidu Maneras de nàrrere csn: sanu che pische = sanu de abberu; male sanu = chi est tunconidu, chi tenet neghe a su saludu; si ti cheres sanu… = mineta Frases sanedhu est naschiu su pitzinnu nobu? ◊ zughet sas ancas sanas e fortes de pòdere caminare ◊ mellus pòberu e sanu chi no ricu e malàidu ◊ no sos sanos tenent bisonzu de cura, ma sos malàidos ◊ si ti cheres sanu bae a su cumandhu! 2. in montes bi at aera sana ◊ màndhigu bambu màndhigu sanu 3. fit ómine onestu e de sentiu sanu 4. ischidu chi Cristos aiat sanu unu tzegu in sàpadu, sos Fariseos intrant in cundierra pro lu acusare ◊ los at sanos dae maladias malas Sambenados e Provèrbios prb: a linna sana no dh'intrat brèmini Ètimu ltn. sanus Tradutziones Frantzesu sain Ingresu healthy Ispagnolu sano Italianu sano Tedescu gesund.

«« Torra a chircare