acanarjàda , nf: acanarzada Definitzione
su acanargiai; nau in cobertzantza, briga, pigada in giru
Sinònimos e contràrios
streulada
/
cdh. stribbiata
2.
su mastru nos fachiat arrimare, nos daiat una bella acanarjada e nos fachiat torrare a cumintzare! ◊ comente che bidiant cudhu tziu, totus li fachiant s'acanarjada picàndhelu a boches
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sortie
Ingresu
outburst
Ispagnolu
arrebato
Italianu
sfuriata
Tedescu
Wutausbruch.
brigàda , nf Definitzione
su brigare, su certu chi si giaet a unu
Sinònimos e contràrios
aciociada,
aciocu,
atachizu,
bria,
certada,
certu,
ghirta
/
cdh. briata
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sortie,
réprimande,
savon
Ingresu
scolding
Ispagnolu
bronca,
reprimenda
Italianu
sfuriata,
sgridata
Tedescu
Anschnauzer,
Schelte.
essía , nf: essida,
essita,
iscia 1 Definitzione
su essire; logu inue si essit o si podet essire, terrinu o ortu a ue essire a fàere faina, tempus de essire o chi essit; cosa chi essit in sa carre, coment’e maladia, difetu; cosas curiosas chi si narant e chi faent erríere o a pentzare; cosa o dinare chi s'ispendhet; nau de is foedhos, sa parte chi càmbiat, in finitia, e chi giaet s'idea de cantidade (unu o medas, sing. o pl.), e de calidade (de mascu o de fémina)
Sinònimos e contràrios
andada,
disessida,
tucada
/
essidorzu
/
essidura,
fruscedha
/
gastu,
ispesa
| ctr.
intrada,
recuia
Maneras de nàrrere
csn:
pitzocu, zòvanu de prima e. = chi ancora no connoschet logu atesu, chi est comintzendhe a essire; sa e. de sas ebbas de Sant'Antoni = sa tucada de Lolle, de su fumu, a no si torrare a bídere prus; fàghere o dare un'intrada un'e. = intrare e essire (o bogare) in lestresa; dare sa e. a una cosa = fuliarechela; dare sa e. a unu, a un'animale = lassai andai
Frases
ch'est in s'ispidale, ma oe lu ponent in essida ◊ candho s'illieraiat, sa mama faghiat sa prima essida a s'incresiare ◊ sas essidas tuas za!… no torras prus, eite?! ◊ manteniat sa vintza in possa che a s'ocru e dontzi essita fit a inie ◊ tucaiat cada die a domo de sa mama: custa fit sa essida sua
2.
burrincu afissiau: candu movit a sartu, carriau, a sa essia s'istrumpat e no movit prus
3.
custa essida chi zughes in sa pedhe bido chi si est isparta!
4.
arratza de essidas chi faghes, candho faedhas!…◊ sas essidas de Nàniu, chi nachi su chi at fatu a sa muzere tiat àere sanadu su babbu puru!…◊ si fuint postos a ríere intenninne cussa essida ◊ est minore ma faghet de cudhas essidas paret unu mannu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sortie
Ingresu
exit,
going out,
witty remark
Ispagnolu
salida
Italianu
uscita,
battuta
Tedescu
Ausgang,
witziger Einfall.
iscía 1 , nf: essia*,
issia,
issida,
issita Definitzione
su essire; logu inue si essit o faet a essire, tempus de essire o chi essit e fintzes filada o bandha chi si leat, iscopu; cosa chi essit in sa carre, coment'e maladia; cosas chi si narant e chi faent a erríere o a pentzare; cosa o dinare chi s'ispendhet / issita de còchere = cabruncu
Sinònimos e contràrios
disessida
/
ttrs. iscida
/
essidorzu,
essidura,
fruscedha
/
gastu,
ispesa
| ctr.
intrada
Frases
dae sas primas issitas a campagna chin custas pacas bestiedhas l'aiant aproegliatu
2.
inoche est sa issia de sa bidha ◊ soe chircandhe un'issita dinnitosa a sa vita mea!
4.
Tziu Máuru l'ascurtat ridendhe divertitu po tzertas issitas
Tradutziones
Frantzesu
sortie
Ingresu
exit
Ispagnolu
salida
Italianu
uscita
Tedescu
Ausgang.
stalladúra , nf: staxadura Definitzione
su istagiare unu pegus, su che dhu istesiare de sa chedha, su separare duas chedhas de bestiàmene innanti betadas a unu (che in is cumones); fintzes cosa chi si ponet in mesu coment'e tramesu
Sinònimos e contràrios
stallamentu,
stallu 1
2.
una stalladura de linna separàt is duus bixinaus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sortie du troupeau
Ingresu
separation from the flock
Ispagnolu
el descarriar
Italianu
sbrancaménto
Tedescu
Absonderung aus der Herde.