afarcài , vrb: afracai,
afracare 1,
afrachiai 1,
afrachiare,
afrancai,
afrancare,
fracae,
fracai Definitzione
andhare o lòmpere apitzu de unu cun in manos, o cun àtera cosa o fintzes solu a foedhos, a briga, su si betare apitzu de ccn. cun fortza e cun intentzione mala; fintzes acostire po istare prus acanta, nau de persona in bonu
Sinònimos e contràrios
abbrancai,
acafai,
aciapai,
afarrancae,
aferrai,
aggafai,
aggarrai,
agguantai,
carrabbusai,
trubare,
tzurricare
/
allupiri,
atzurrire,
botzicare
Frases
po no arrui si est afrancau a sa funi ◊ comenti cudhu dh'iat nau s'annomíngiu si dhi fiat afarcau coment'e unu tzurpu ◊ is invitaus si afracant po pigai su postu ◊ su cani si est afracau a mussiai ◊ su lupu afracat s'angioni ◊ mi seo afrachiau a pitzu de cudhu
2.
che àbbili mi as afracau! ◊ candu dh'at biu mi dh'at afracau… ndi dhi at nau de dónnia colori! ◊ est istau issu chi mi ch'est afracau a pitzu!
3.
comenti at biu su dinai in terra si nc'est afracau ◊ si ndi funt afracaus asusu ◊ cussos funt basadores: comente ti bient ti che afràchiant apitzu a basare!
4.
fortzis nontesta ti bolias afracai a mei po ti callentai!
Sambenados e Provèrbios
prb:
su cani arrabiau si afracat a is cratzonis de su straciau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
s'élancer,
se lancer
Ingresu
to rush,
to hurl oneself
Ispagnolu
arrojarse,
acometer
Italianu
slanciarsi,
avventarsi
Tedescu
sich werfen.
atapài 1 , vrb: atapare,
atzapare 1 Definitzione
iscúdere, fèrrere a ccn. logu o a ccn. cosa; iscutulare / iscalpas de atapare = iscarpas pro campu, de orropu
Sinònimos e contràrios
aciapuai,
addabbai,
addrobbulare,
atumbae
/
arrúiri
/
ischirchinare,
iscontriai
Frases
sas undhas de su mare andhant a si atapare a sos iscóglios ◊ su destinu mi at gitu contra a bentu e in iscóglios atapadu ◊ su bentu at atapadu sas naves totu apare ◊ su coro dhi atzapat che limbatzu de campana (I.Patta)◊ si arruit atapat is murrus a terra!
2.
si atapat che colora morzendhe
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
battre
Ingresu
to hurl
Ispagnolu
sacudir,
arrojar
Italianu
sbàttere,
sbatacchiare
Tedescu
schlagen.
bulliàre , vrb Definitzione
bogare a fora, essire o fuliare atesu cun fortza, de botu
Sinònimos e contràrios
betae,
botulare,
foliai,
frundhire,
ilbulliare,
irbentulai,
iscavulai,
salliai,
iscelliare,
scabiossai
Frases
cussos che cherent bulliados fora, ca sunt malos a pagare! ◊ ti ndhe búllio sas dentes a iscantarzada! ◊ sa màchina chi l'at rugadu che l'at bulliadu atesu ◊ si li leghet in sa cara sa bramosia chi l'est bulliandhe dae s'ànima ◊ apo postu su late a còghere, mi ch’est bulliadu e che at mortu fintzas su fogu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
flanquer
Ingresu
to hurl
Ispagnolu
arrojar
Italianu
scaraventare
Tedescu
schleudern.
irborrocàre , vrb Definitzione
betare in is borrocus, orrúere a bàsciu de mala manera
Sinònimos e contràrios
atrabentare,
ispantumare,
isperrumai,
issussiare
2.
su zocalleri colabat supra de unu cànnabu ghetau tra unu palatu e s'àteru aggarrau a unu fuste longu pro no che irborrocare a zosso
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
précipiter
Ingresu
to hurl down
Ispagnolu
derrocar,
derribar
Italianu
dirupare
Tedescu
abstürzen.
irrainàre , vrb Definitzione
betare, fàere orrúere, orrúere de sa raina, de is orrocas; orrúere, nau de cosas chi no agguantant prus prantadas
Sinònimos e contràrios
irborrocare,
iscarvatare,
ispantumare,
isperrumai,
issussiare,
trabentare
/
desmuronai,
sciarrocai,
smuronai
Frases
custu fit unu chi s'est irrainadu
Tradutziones
Frantzesu
précipiter
Ingresu
to hurl down,
to demolish
Ispagnolu
derrocar
Italianu
dirupare,
diroccare
Tedescu
abstürzen,
herabstürzen.
ispantumàre , vrb: ispentimai,
ispentumai,
ispentumare,
spentumai Definitzione
betare o fuliare in calecuna péntuma o iscrébigu, giagarare atesu, fàere fuire; rfl. andhare de unu logu a s'àteru cricandho a sa disisperada, currendho in perígulu de s'iscollare, a cara a giosso
Sinònimos e contràrios
atrabentare,
chisterrare,
inculungionae,
iscarvatare,
isperrumai,
issussiare
/
betae
Frases
nci dh'ant ispentimau ◊ ancu s'ispéntimit in d-unu carropu!◊ bae, ispantumadiche chi no ti bia prus!
2.
isciapant a fughire, cada brincu iscudiant una ruta: ndhe sunt ispentumaos a inoche! ◊ sos trainos falant muindhe ispentumandhe a sa badhe ◊ ispantumamichelu dae nanti!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
précipiter
Ingresu
to hurl down
Ispagnolu
despeñarse
Italianu
dirupare
Tedescu
abstürzen.