allodhiàdu , pps, agt Definitzione de allodhiare; chi est agiummai che lodhe, atontau, incantau Sinònimos e contràrios isamanchiosu Frases so coladu in pratza de s'amore fachendhe brullas e geo deretu mi nche so allodhiadu 2. sos fizos, allodhiaos comente fint, fiacabant e si cheriant fiacaos dae sa mama Tradutziones Frantzesu affecté Ingresu feigned Ispagnolu afectado, atontado Italianu affettato, sdolcinato Tedescu erheuchelt, geziert.
aponciàu , pps, agt: apontziau, apuntziadu, apuntziau Definitzione de aponciai; chi est sériu sériu (de pàrrere fintzes tristu), totu pigau pentzandho a calecuna cosa, citiu, esagerandho puru; fintzes irmasionadu, tropu lentu faendho sa cosa; chi si credet meda e abbàidat s'àteru pentzandhosi méngius; si narat fintzes de unu chi istringhet is murros foedhandho, coment’e giaendhosi prus importu Sinònimos e contràrios ammanerau, leitanu, modosu / immajonadu 2. candu fuedhat est meda apontziau: bandat circhendi is fuedhus in celu! ◊ mi paret de la bídere a mamma in su ricóveru, sétzida a un'oru, muda, aponsiada, che una criadura de asilo!…◊ est totu apontziada, cun s'ofítziu in manus parit s'isprigu de sa santidadi! Tradutziones Frantzesu affecté, contrit Ingresu composed, affected Ispagnolu afectado Italianu contegnóso, affettato, compunto, sussiegóso Tedescu zurückhaltend, erheuchelt, zerknischt.
màlturu , nm, agt: màrtiru, màrture, màrturi, màrturu Definitzione chie pommore de una fide, de un'ideale afrontat css. sacrifíciu, fintzes de dhue pònnere sa vida; malàidu a meda e tempus meda, malàidu chi no sanat (e mescamente chi dhi at calau paràlisi) Sinònimos e contràrios màrtire, martúgliu / ammarturau, antzuladu, tuglidu 2. timu chi mi tochit a passai sa vida màturu, crocau in su letu ◊ Gesús andàt predichendu s'Evangéliu e sanendu is malàidus e is màrtirus (Ev)◊ in cussos ispidales a si ndh'intendhet boghes de màrtures!…◊ cussa fémina fiat màrtura in su letu Ètimu ltn. martyr Tradutziones Frantzesu martyr, affaibli, aveuli Ingresu martyr, physically enervated, chronically sick Ispagnolu mártir, afectado por una dolencia Italianu màrtire, infiacchito fisicaménte, malato crònico Tedescu Märtyrer, entkräftet, chronischer Kranker.
modósu , agt: mudosu Definitzione nau de ccn., chi si cumportat a modu, cun educatzione, cun crabbu (a bortas fintzes a tropu) Sinònimos e contràrios aggrabbadu, ammodidu, assetiosu, imbodau / ammanerau, aponciau, leitanu | ctr. mabigrabbau Frases li parfeit sa pitzinna piús bella, sa piús modosa de totu sas chi bi fint ◊ sa pitzinna fit modosa in su faedhu e in sa cumpostura 2. fémina modosa, leitana! Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu poli, aimable, affecté Ingresu polite, affected Ispagnolu modoso, afectado Italianu garbato, affettato Tedescu liebenswürdig, geziert, affektiert.