apícius , avb, prep: apitzu,
apitzus Definitzione
logu prus in artu; prus in artu de calecuna cosa o logu (ma postu tocandho sa cosa o logu, fintzes sa persona)/ apitzu sua = subra sua, subra sou
Sinònimos e contràrios
assua
| ctr.
assuta
Frases
andaus a pícius!
2.
su pani est apícius de sa mesa ◊ tengu àsiu de fai a bonu… totus is malis apitzus miu! ◊ zeo sa terra no che dha seo betandhe apitzu sua
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dessus
Ingresu
on
Ispagnolu
arriba
Italianu
sópra,
addòsso
Tedescu
auf,
oben.
assúa , avb, prep: assuba,
assubra,
assupra,
asua,
asuba,
asubra,
suba Definitzione
sa parte chi abbàidat o est a cara a in artu; sa parte prus in artu de unu logu / a/c. coment'e prep. s'impreat cun sa prep. de
Sinònimos e contràrios
apícius,
issuba,
pícius,
susu
/
innantu
/
apustis
| ctr.
suta
Maneras de nàrrere
csn:
asua de mei = subra meu; asuba de noti = a denote, a s'iscurigada
Frases
dhoi at una mesa cun froris asuba ◊ nc'iat arrumbulau sa perda e si dhui fut sétziu asuba
2.
funt duas perdas asuba de pari ◊ dh'at posta assua de sa mesa ◊ asua de basamentu pesas in artu bellu monumentu (C.Villasanta)◊ si est frimmadu asubra de una gruta ◊ mandai is beneditzionis asua de nosatrus!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sur,
dessus
Ingresu
on,
over
Ispagnolu
encima,
arriba
Italianu
sópra
Tedescu
oben,
auf.
súsu , avb, nm: assusu,
ciusu Definitzione
sa parte chi càstiat a in artu; de unu logu, sa parte prus arta (fintzes aposentu, logu po chistire cosa)
Sinònimos e contràrios
aissusu,
assua
/
isostre
| ctr.
assuta,
giosso
Maneras de nàrrere
csn:
sa punt'a susu = sa pigada; pigaisí su punt'a susu (nadu de su minore) = rispòndhere male a unu mannu, no pònnere mente; dàreche a susu (de una chistione, de cosa chi no s'ischit)= arrennèsciri a isciri; dare a susu a carchi faina = ghetai manu a dha fai, faidha a sa scarada, cun airu; dare a di a susu (a diassusu) a ccn. = afracaidhu
Frases
custu inue lu ponzo, susu o suta? ◊ bae a susu e falamindhe su chi ti apo nadu ◊ sa fentana de susu de domu mia est faci a monti ◊ est calau de susu a bàsciu
2.
donna Pipica est morta e cumposta in su susu ◊ is susu funt a intaulaus cobertus de cannitzada téssia ◊ est andau a su susu a istudiai
3.
tocat a tenni coràgiu po superai s'a punta a susu de sa vida ◊ no ischiat chie bi lu aiat fatu e sa tzitade fit manna pro che pòdere dare a susu
4.
tenit su lori a susus prenus ◊ messaju, ocannu susu no ndi prenis: annada mala!
5.
Bovore dat a diassusu a Tilipu, ma Zosepe e Angelinu si ponent in mesu pro irvojare
Ètimu
ltn.
su(r)sum
Tradutziones
Frantzesu
dessus,
sur
Ingresu
up (on),
on,
over
Ispagnolu
arriba
Italianu
su,
sópra
Tedescu
oben.
susujòsso , avb Definitzione
a s. = a farrancas a susu, bortuladu, avolotadu, totu a tréulu
Sinònimos e contràrios
abbatúliu,
abbolotu,
abbuluzu,
arrevolotu,
atrepógliu,
dissàntanu,
solovru,
tregollu
Frases
at furriadu su mundhu a susujosso ◊ sa bidha pariat una conchista de gherra, bubutada a susujosso
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sens dessus dessous
Ingresu
disorder
Ispagnolu
patas arriba
Italianu
soqquadro,
sottosópra
Tedescu
Durcheinander,
Wirrwarr.