cadíssu , nm Definitzione orrobba de lana, tira de orrobba Frases in sos ojos no bi zughet cadissos! ◊ sos bator moros de sa bandhera sarda zughent sos cadissos Ètimu spn. cadiz Tradutziones Frantzesu étoffe de laine grossière, bandeau Ingresu woollen cloth Ispagnolu tejido de lana tosco Italianu stòffa di lana grossolana, bènda Tedescu grober Wollstoff, Binde.
caldàda , nf Definitzione genia de ammontu de lana, grussu, po letu, pígiu de ammontu Sinònimos e contràrios burra, coce, coberta, frassada Frases mamma comintzat a ndhe bogare isterrimentas e caldadas…◊ si che poniat dereta suta de sas caldadas in su letu ca teniat fritu Terminologia iscientìfica ts Tradutziones Frantzesu couverture de laine Ingresu woollen cover Ispagnolu manta de lana Italianu copèrta di lana Tedescu Wolldecke.
forési, foréssi , nm: fresi, froesi, fruesu, furesi, furesu Definitzione orrobba téssia grussa, de lana sarda, prus che àteru tintu a niedhu impreau po costúmenes / nighedhu che furesi (de s'arrennegu) = nau de ccn., arrennegau meda Sinònimos e contràrios goresi Frases de furesi, de pinzos e tapetos ndhe at téssidu unu premiarzu ◊ cun d-unu palmu de fresi lu bestis gioga gioghendhe! ◊ sunt imbreagos chi cunfundhent sos fresis chin sas sedas ◊ in sa càscia bi at cannas de fresi, lentolos de linu, costúmenes ricamados 2. sa bidha fit torrata unu burdellu niedhu che furesi Sambenados e Provèrbios smb: Fresi, Furesi / prb: mezus furesi ischidu chi no segnore molente Terminologia iscientìfica ts Ètimu ltn. fore(n)sis Tradutziones Frantzesu "orbace" (étoffe sarde en poil de chèvre) Ingresu coarse woollen fabric (from sardinia) Ispagnolu tejido de lana Italianu orbace Tedescu grobes Wollzeug.
frochèdha , nf Definitzione chirrione, frocos de lana, is chi no abbarrant impare cun sa parte manna de una lana túndhia; nie a frocos (e fintzes pallasina abbruxada chi bolat, frochedha de chinisu) Sinònimos e contràrios fioca Frases chin frochedhas tesso trama (M.Dore) Tradutziones Frantzesu flocon Ingresu wool remnant Ispagnolu vedija, lana suelta Italianu pezzame di lana Tedescu Krempelwolle.
ladhagiòne, ladhajòne, ladhajòni , nm: ladharione, ladharone, ladherone Definitzione ladamíngiu a orrugu grussu e tostau chi is animales (mescamente lanosos) portant pèndhe pèndhe apicigau a sa lana, a su pilu; ladharione funt puru a logos is birillas chi faet su crecu (bonas fintzes po giogare) Sinònimos e contràrios àdhara, cadhajoni, dhàdhara, gradhajone, ghiritoni / cdh. tzacadhoni Frases est tundhendhe lana e ladharione! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éclaboussure Ingresu dung Ispagnolu sirle pegado a la lana Italianu pillàcchera Tedescu Kotfleck.
làna , nf Definitzione su pilu cracu e longu de is animales impreau apustis filau po tessíngiu, o fintzes deasi etotu po prenimentu de banitas e cabitzales: est cosa callentosa meda poite agguantat in mesu s'ària (chi est isolante); su pilu de su sutabbídhiu; àtera cosa chi si assimbígiat a sa lana naturale, ma de produtzione industriale impreada po isolante; su mucore chi creschet in is cosas isciustas; dhu narant fintzes in su sensu de arreghèscia, iscusa, chistione troboia, mala a cumprèndhere o a fàere / genias de lana: anzonina, de madrigadu; lana metzana, de madrigadu ma cussa de sa coa, de sas cossas, prus curtza = mulgulzu; lana de imbírdiu; lana o lanedha de perda, de àrbure o mata = lanaritzu, zenia de erba chi creschet subra de sas pedras o in sa corzola de sas àrbures a s'ala de s'umbra, itl. mùschio; lanedha de abba, lana de arriu = genias de lanaritzu birdi chi fait me in s'àcua abarrada; lana chi fait me in su pani = afungu, nabra Sinònimos e contràrios pilu Maneras de nàrrere csn: una lana = totu sa lana chi si tundhet de unu fiadu (e goi si narat plurale puru: duas lanas = sa lana de duos fiados); angioni a l. pratzia = mannu, cun sa l.longa de resurtare betada a parte e àtera dae su filu de s'ischina; bogare lanas de una cosa = fàghere atzola, arrennèsciri; no arrennèsciri a ndi fai ni casu e ni lana, de una cosa, de unu = ne crau e ne tzou, no resessire a la dominiare a dovere; istènnere lanas = bogai contus, pònniri chistionis; no si perdet in lanas = no si perdit in chistionis, bandat a su chi prus dh'interessat; pigai a unu a lanas de asegus = aferrare a purpedhas de culu; èssiri che lana in mesu de is ferrus = èssere in apretu mannu, in dificurtade, agatàresi male; àere lanas de graminare = runzas de ratare, chistiones inzotosas Frases una tupada de lana ◊ sa lana si tundhet, si sàmunat, si bàrminat, si filat e si tesset ◊ at fatu unu cambúsciu de lana de arbei: ge pítziat pagu!… 2. no arrennesciat a ndi fai ne casu e ne lana de cudha "gioventù fascista" chi andàt che un'arei de brebeis tzopas ◊ ognune si bàrminet sa lana sua! 3. chin d-unu muntone de lanas nche lu aiant conchinatu a fàchere su sínnicu ◊ isse si colaiat sa die istennenne lanas e chene travagliare, eperò carcunu lu crediat abberu ◊ onzi vorta chi venzo bi at chistiones novas e vetzas: no est petzi su mare… bi at peri lanas de graminare… Sambenados e Provèrbios smb: Lana Ètimu ltn. lana Tradutziones Frantzesu laine, toison Ingresu wool, fleece Ispagnolu lana, zalea Italianu lana, vèllo Tedescu Wolle, Rohwolle.