bicalínna, bicallína , nf: picalinna Definitzione genia de pigione bellu, mannu, chi a bicadas istampat is truncos buidos ue si faet su niu: in Sardigna nidat e faet abbitu in dónnia tempus Sinònimos e contràrios atacadolza, bicamata, pertunghemuru, pertungheustes, picabica, pítau, pitigone, pitulatrunca, tocafuste, tochedhadòrgia Frases bicallina, bicallina, bogamindi cust'ispina! ◊ su bicalinna est faendho su nidu Terminologia iscientìfica pzn, dryobates major harterti Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pic Ingresu woodpecker Ispagnolu picamaderos, pico Italianu pìcchio Tedescu großer Buntspecht.
bicamàta , nm: picamata Definitzione genia de pigione bellu, mannu, chi a bicadas istampat is truncos buidos inue si faet su niu: in Sardigna nidat e faet abbitu a totu annu Sinònimos e contràrios atacadolza, bicalinna, pertunghemuru, pertungheustes, picabica, pítau, pitulatrunca, tocafuste, tochedhadòrgia Terminologia iscientìfica pzn, dryobates major harterti Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pic Ingresu woodpecker Ispagnolu picamaderos, pico Italianu pìcchio Tedescu großer Buntspecht.
bícu , nm Definitzione sa buca de dónnia genia de pigione, fata a punta, longa e tostada; ispuntone o punta de cosa (pedra, muru, trastu e àteru) e fintzes orruga, bighinau, aggrugadura, tretu de domo ue si atóbiant duas orrugas / min. bichitu, bichighedhu Sinònimos e contràrios bículu 1, pissu 1 / cdh. pitículu / biculeri, pissigorru / bica, contonada, ispuntone 1 Maneras de nàrrere csn: b. de nare = sa punta de su nasu; su b. de is frutas = su tenaghe; b. de palatu, de domo = contonada; b. de cafetera, de ampullita = zenia de cundhutu o canaledhu pro andhare menzus a betare; istare, èssere a bicu apare = faci apari; portai s'ala segada e su bicu sanu (sa maladia de tziu Pitanu)= sa maladia… de sos mandrones Frases no t'incantet sa figu a su colore, ca si che intras su bicu fin'a fundhu mischinu a tie! (B.Mureddu)◊ sa mérula zughet cosa in su bicu pro sos puzonedhos 2. su piu pro sas criaduras lu faghent a bicos ◊ sas piciocas ballendhe las faghiat andhare in àndhias de unu bicu a s'àteru de sa piata ◊ tota sa vida sua est istada una currina in bicos de bidha ◊ abberindhe cudha gianna, su ladru in su bicu at postu a unu de guàrdia 3. sos bicos de su mucaloru, de sa camisa ◊ est una làmpana a tres bicos 4. fit andhendhe a s'apàlpidu abbrunchendhe a bicos e chizolos ◊ cussos istant abboghiendhe e currulendhe de unu bicu a s'àteru! ◊ in bidha bi at bicos chentza essida, tancados a un'ala ◊ sos pisedhos current in totu sos bicos de sa bidha Sambenados e Provèrbios smb: Biccu, Bicu Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. beccus + pitu Tradutziones Frantzesu bec Ingresu beak Ispagnolu pico Italianu bécco, beccùccio, spìgolo Tedescu Schnabel, Tülle, Kante.
pertungheústes, pertunghevústes , nm Definitzione genia de pigione bellu, mannu, chi a bicadas istampat is truncos buidos e si che faet su niu aintru: in Sardigna nidat e faet abbitu in dónnia tempus Sinònimos e contràrios atacadolza, bicalinna, bicamata, pertunghemuru, picabica, pítau, pitigone, pitulatrunca, tocafuste, tochedhadòrgia 2. su tribbunale no chirches a mie, pertunghevustes, ca deghet a tie! Terminologia iscientìfica pzn, dryobates major harterti Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pic Ingresu woodpecker Ispagnolu pico Italianu pìcchio Tedescu Buntspecht.
píssu 1 , nm: pitu, pitzu 2 Definitzione sa buca de dónnia genia de pigione; css. cosa chi faet o abbarrat a punta; foedhandho de ccn., su fàere chi tenet, a poderiu, a prepoténtzia / formica pitzirúvia = una calidade de formiga, a conca orrúbia Sinònimos e contràrios bicu, bículu 1, pítiche, pítuli / ispuntone 1, punta 1 Maneras de nàrrere csn: cocòi de pitzus, trabballau a pitz'e unga = piu, pane fatu totu a bicos; segai su pitzu a ccn. = irmurràrelu, smurrai s'atrevimentu; èssiri o torrai a pitzu calau = tristu, dispiàghidu, abbirgonzadu; portai su fuedhu in pitzedhu de língua = chi paret própriu de l'ammentare, ca s'ischit, e però no si resessit a lu nàrrere, no benit Frases su sabbateri teniat unu papagallu mannu: portàt unu pissu chi Deus ndi campit! ◊ su puzonedhu aperit su pitu e che picat su bucone ◊ sa columba bodhit una chima de oliba e lia ghirat in su pitu, a Noè ◊ e comenti seu? su pitzu sanu e sa coa segada! ◊ pudhas e anates sont afainatas dae unu bicu a s'àteru acapitanne fenu chin su pitzu 2. unu pitzu de s'artari ◊ sos pitos de su monte ◊ suta de una fasche de sida e fozisina si semeschiaiat unu pitu de zancheta 3. tropu pitzu tenit, cussa fémina! Sambenados e Provèrbios smb: Pitzus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bec, pointe, coin Ingresu beak, border, point Ispagnolu pico Italianu bécco, punta, lémbo Tedescu Schnabel, Spitze, Zipfel.
tacadòza , nf: atacadolza, tocadòrgia, tocadorza, tzocadolza, tucadògia Definitzione genia de pigione bellu, totu froriu e mannu, chi a bicadas istampat is truncos tuvudos, buidos, e dhue faet su niu: in Sardigna nidat e faet abbitu in dónnia tempus Sinònimos e contràrios bicalinna, bicamata, pertunghemuru, pertungheustes, picabica, pítau, pitigone, pitulatrunca, tocafuste, tochedhadòrgia, trochedhadorja Terminologia iscientìfica pzn, dryobates major harterti Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pic Ingresu woodpecker Ispagnolu picamaderos, pico Italianu pìcchio Tedescu Specht.