addobbài , vrb: addobbare,
addubbare,
atobbai,
atobbare,
dobbare Definitzione
iscúdere, giare cropos, atripare, pigare a cropos; atumbare o lassare andhare a cropu; acropare, cravare a cropos / a. su ferru = mazare, triballare su ferru in s'incúdine
Sinònimos e contràrios
abbanzare,
aciociai,
acorpai,
arropai,
assurrare,
atripai,
cardare,
carrubbare,
ildobbare,
isciúdere,
magiare,
sussare
/
tzocare
/
imbolare
Frases
addòbbadi sa conca a sos muros, si no ischis it'e fàghere! ◊ intendiant cussa gennixedha addobbendisí de istrémpiu ◊ no ti paro sas palas nendhe "Addobba!" ◊ ista sériu, mighi ti addobbo! ◊ at addobbau tres cropus arrabiaus a sa genna ◊ una fémina arruendu at atobbau sa conca a unu truncu ◊ una die atobbeint a su batente: fit una pisedha minore
2.
si ndh'est addobbadu subra mia
3.
is sordaus iant addobbau is obbilus a Gesús po dh'apicai a sa gruxi
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
battre,
frapper
Ingresu
to beat
Ispagnolu
golpear,
dar,
sacudir
Italianu
percuòtere,
bàttere,
sbàttere
Tedescu
schlagen,
stoßen.
colpàre , vrb: acorpai,
corfare,
corpare,
crofare,
cropare 1 Definitzione
giare o calare cropos apitzu de ccn. o ccn. cosa, nau fintzes in su sensu de guastare, de lassare unu marcu coment'e de cropu; andhare, lòmpere a unu logu (avb. che + prn. la + corpare in) coment'e cosa fata impresse, currendho
Sinònimos e contràrios
addobbai,
arropai,
cardare,
còrfere,
ildobbare,
irbatulare,
isciúdere
/
colpire
/
afèrrere,
imbàtere,
lòmpere
Frases
lis at corpadu a fuste ◊ sa puntza cheret corpada a martedhu ◊ su pisedhu no at fatu a bonu e candho sa mama no ndhe at pótidu prus l'at corpadu
2.
zente de cussa zenia no los corpat ne sole e ne bidhia ◊ custa pira est totu corpada: no bi ndhe at una sínchera, ocannu
3.
cussu pischedhu de casu chi mi at dadu fut colpadu a giagu
4.
su maresciallu che li colpat in domo a note manna ◊ si l'aviat chito pro che la corpare in sa tanca inue teniat sa robba ◊ brincat e che lampu che cropat in domo de su prídiru ◊ in tres oras che l'at corpada in Núoro ◊ unu ndh'est colpadu in Bosa e cogiadu s'est
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
frapper
Ingresu
to strike
Ispagnolu
golpear
Italianu
bàttere,
percuòtere
Tedescu
schlagen.
copedhàre , vrb: corpedhare Definitzione
giare cropos, prus che àteru piticos, lestros aifatu de pare, istare giaendho cropos
Sinònimos e contràrios
colpare,
fèrrere,
tochedhare
Frases
in iscola a segare, a corpedhare, a pulire, a tínghere, e gai, mancu a zogu, mancu brullendhe faghet ◊ ite li ses corpedhendhe, a martedhu, a cussa cosa? ◊ s'intendhet su mastru de linna corpedhendhe, paret puntzitendhe carchi cosa
2.
unu túnciu paret essendhe dai sos muros e copedhendhe a balcones e giannas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
battre,
taper plusieurs fois
Ingresu
to beat over and over
Ispagnolu
golpear muchas veces
Italianu
bàttere ripetutaménte
Tedescu
wiederholt schlagen.
isciúdere , vrb: iscúdere,
iscudi,
iscúdiri,
iscútere,
scudi Definitzione
giare cropos, pigare a cropos (ma bastat fintzes unu cropu solu); iscutulare, betare, atzapulare, mòvere a cropu cun fortza e fuliare o fàere lòmpere atesu, fàere o lassare orrúere a terra / 1ˆ p. sing. ind. pres. iscuto, iscutzo; pps. iscutu; cong. pres. 2ˆ p. sing. iscutzas
Sinònimos e contràrios
abbanzare,
acamassare,
aciocai,
acorpai,
addobbai,
arropai,
atripai,
irbatulare,
iscotzinare,
sussare,
zongare
/
ghetai,
imbolare
Maneras de nàrrere
csn:
i. a libbru, a berbos = nàrrere peràulas fortes; i. una cundenna, annos de galera = betare una cundenna; iscúdere su sorde de una malandra = fàgherendhe rúere o essire su sorde; meghina de iscúdere = meighina chi ndhe faghet rúere su sorde
Frases
sa sorte chin sa destra mi at iscutu, chin sa manca corpadu ◊ iat pigau unu fusti e iat atacau a iscudi a peis e totus si ndi fuant pesaus ◊ si no faghes a bonu t’iscudo a iscantarzada! ◊ si as de m'iscúdere, colpa! ◊ parent canes, iscudèndhesi a moltolzu ◊ candho ndhe imbatet l'iscuto che unu cane!◊ no dh'iscutzas, s'animale: ammasetzat frandhigandhodhu!
2.
is óminis me is matas iscudint s'olia cun is furconis e is féminas asuta ndi dha bodhint ◊ at iscutu duos brincos e ch'est rutu ◊ candho mi as bidu reu, a terra mi as iscutu! ◊ su pitzinnu si ndh'est iscutu a subra mia ◊ si ndh'est iscutu de su letu ◊ si nc'iscudit a sa tzurpa acantu dhui at pirígulu ◊ che l'at iscutu in mare ◊ su pudhu iscudet unu cantu chi assustrat sas coitas
3.
bi at àrbures chi iscudent foza in atunzu e àteras chi iscudent foza in istiu ◊ daghi at a àere iscutu su machine, torret a inoghe!
Ètimu
ltn.
excutere
Tradutziones
Frantzesu
battre,
frapper
Ingresu
to beat
Ispagnolu
golpear,
pegar
Italianu
bàttere,
picchiare,
scagliare
Tedescu
schlagen,
prügeln.
tochedhàre , vrb: tzochedhai Definitzione
fàere tzàcurru acropandho, tocandho a iscudidura: si narat meda de su coro candho trebballat cun isfortzu e lestresa, e fintzes de unu dolore candho si sentit coment'e a puntas
Sinònimos e contràrios
ammartedhai
/
dubbussare,
dumbulare,
picare 2,
sacai,
tochitae,
trochedhare,
tzacarrai,
tzocai
Frases
s'intendhet unu tochedhendhe a bistrale, seghendhe linna
2.
mi est tochedhendhe custu pódhighe segadu: signale chi mi devet martzire
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
battre,
taper
Ingresu
to hammer,
to throb
Ispagnolu
latir
Italianu
bàttere,
pulsare
Tedescu
schlagen.