abbanzàre , vrb Definitzione giare una surra, pigare a cropos, iscúdere Sinònimos e contràrios acamassare, aciocai, addobbai, arropai, assurrare, atripai, carrubbare, isciúdere, magiare, pisiliai, sussare, zongare Frases dae una parte sos bombardamentos americanos, dae s'àtera sos tedescos, e issos sempre in mesu abbanzados ◊ si moviat che maca abbanzèndhesi che linu suta de s'àlghida ◊ l'aia abbanzadu ca no podia agguantare de mi àere faedhadu de gai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frapper Ingresu to beat Ispagnolu golpear, pegar Italianu picchiare Tedescu schlagen.
arropài , vrb: arropare, orropai Definitzione giare cropos, surra / a. su ferru callenti in s'ancódina = mazare, triballare a martedhu Sinònimos e contràrios abbanzare, aciociai, acorpai, addobbai, assurrare, atripai, cardare, carrubbare, isciúdere, magiare, sussare Frases dh'at arropau a zirónia ◊ ant certau e si funt arropaus puru ◊ a su piciochedhu dh’at amaletzau de dh’arropai 2. toroju de puzones arropat su coro e su bentu sighit a alenare (G.Orgolesu) Tradutziones Frantzesu frapper, battre Ingresu to beat Ispagnolu golpear, batir Italianu picchiare, percuòtere Tedescu schlagen.
atripài , vrb: atripare Definitzione pigare a cropos, iscúdere; atumbare, tocare a cropu a calecunu logu Sinònimos e contràrios abbanzare, aciocai, addobbai, arropai, assurrare, atripongiai, fèrrere, isciúdere, magiare, mungiai, sussare / colpare / tipilire Frases custu est su miu, custu su tuu: no c'est abbisóngiu de si atripai! ◊ fint totugantos iscudindhe, a chie podiat piús atripare ◊ canno su frailarzu comintzàt a atripare su martzedhu a s'incúdina acudiat crachi pitzinnu 2. at zau un'iscartarada e at atripau sa conca ◊ trambedha trambedha at atripau a una mata ◊ custu s'est dadu a fàghere atripàndhesi a una parte e a s'àtera Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frapper Ingresu to beat Ispagnolu golpear Italianu picchiare Tedescu schlagen, verprügeln.
irbatulàre , vrb: isbatulare Definitzione pigare e iscúdere a calecunu logu o cun calecuna cosa; pistare, catzigare Sinònimos e contràrios abbanzare, aciociai, acorpai, arropai, isciúdere Frases candho no la cheret intèndhere li cheret irbatuladu puru! ◊ at leadu unu cantu de fuste russu, totu nodosu, pro l'isbatulare ◊ l'aiant agatadu ischervijadu in s'oru de su tirighinu: su cadhu l'aiat isbatuladu a terra ◊ a s'isbàtula isbàtula, sa limba nostra la matratant e narant chi no giuat prus 2. isbàtulant… pro disisperu, istradones de mundhu, andhantanos, a cheghentare dies a sole anzenu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu battre, frapper Ingresu to knock Ispagnolu sacudir Italianu picchiare, sbàttere Tedescu schlagen, klopfen.
isciúdere , vrb: iscúdere, iscudi, iscúdiri, iscútere, scudi Definitzione giare cropos, pigare a cropos (ma bastat fintzes unu cropu solu); iscutulare, betare, atzapulare, mòvere a cropu cun fortza e fuliare o fàere lòmpere atesu, fàere o lassare orrúere a terra / 1ˆ p. sing. ind. pres. iscuto, iscutzo; pps. iscutu; cong. pres. 2ˆ p. sing. iscutzas Sinònimos e contràrios abbanzare, acamassare, aciocai, acorpai, addobbai, arropai, atripai, irbatulare, iscotzinare, sussare, zongare / ghetai, imbolare Maneras de nàrrere csn: i. a libbru, a berbos = nàrrere peràulas fortes; i. una cundenna, annos de galera = betare una cundenna; iscúdere su sorde de una malandra = fàgherendhe rúere o essire su sorde; meghina de iscúdere = meighina chi ndhe faghet rúere su sorde Frases sa sorte chin sa destra mi at iscutu, chin sa manca corpadu ◊ iat pigau unu fusti e iat atacau a iscudi a peis e totus si ndi fuant pesaus ◊ si no faghes a bonu t’iscudo a iscantarzada! ◊ si as de m'iscúdere, colpa! ◊ parent canes, iscudèndhesi a moltolzu ◊ candho ndhe imbatet l'iscuto che unu cane!◊ no dh'iscutzas, s'animale: ammasetzat frandhigandhodhu! 2. is óminis me is matas iscudint s'olia cun is furconis e is féminas asuta ndi dha bodhint ◊ at iscutu duos brincos e ch'est rutu ◊ candho mi as bidu reu, a terra mi as iscutu! ◊ su pitzinnu si ndh'est iscutu a subra mia ◊ si ndh'est iscutu de su letu ◊ si nc'iscudit a sa tzurpa acantu dhui at pirígulu ◊ che l'at iscutu in mare ◊ su pudhu iscudet unu cantu chi assustrat sas coitas 3. bi at àrbures chi iscudent foza in atunzu e àteras chi iscudent foza in istiu ◊ daghi at a àere iscutu su machine, torret a inoghe! Ètimu ltn. excutere Tradutziones Frantzesu battre, frapper Ingresu to beat Ispagnolu golpear, pegar Italianu bàttere, picchiare, scagliare Tedescu schlagen, prügeln.
surrài, surràre , vrb: assurrare Definitzione pigare a cropos, atripare Sinònimos e contràrios abbanzare, acamassare, aciocai, addobbai, apodhare, arropai, assupare 1, atrempare, atripai, cadhai, impodhare, isciúdere, magiare, mungiai, sussare, zongare Frases nois amus surradu a issu, sos fizos e totu sa gente sua ◊ si proo a surrare… deo surro! (Cugurra) Ètimu ctl. surrar Tradutziones Frantzesu battre, frapper Ingresu to strike Ispagnolu golpear Italianu percuòtere, picchiare Tedescu schlagen.