cèa , nf: chea,
cheja,
gea Definitzione
terrenu in paris, friscu e bonu, prus che àteru in logu bàsciu chi faet a badhe; tretu in paris, fatu a pratza o unu pagu a fossu, po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna de fàere a crabone; calanca, fossighedhu, fossu, a logos fintzes losa, su chi si faet in campusantu po pònnere unu mortu
Sinònimos e contràrios
badhe
/
crabonalza,
fogàgia,
piatza 1
Maneras de nàrrere
csn:
sa chea de s'oju = sa calanca de s'ogru; chea de su batile = su fossitedhu de su batile; a pasare a sa chea! = apustis mortu, candho unu ch'est in sa fossa; acadhare sa chea = assentare sa linna pro la carrarzare e pònnere fogu faghindhe carbone
Frases
apu sonnau de cantai ispantus de ceas in frori ◊ chi no fessit ca ti apu isposau dèu fiast ancora pascendi procus me is ceas! ◊ si bidiat sa luxi de su soli calendi peri is costeras e in sa cea ◊ fiat una cea prena de matas e de tupas ◊ sa crésia de Sacàrgia est in d-una bella cea inghiriada de montixedhus (B.Erdas)◊ mama mea annaiat a messare e marrare in cussas chejas de sa màrghine
2.
custos parisedhos sunt totu cheas chi che ant fatu faghindhe carbone ◊ ite cheas mi atzendhes in carres! ◊ sa linna si coghet a carbone in sa chea
3.
preparesint una chea manna e in cue che ponzesint sa morta e l'assacarresint de terra ◊ custu santugristos est a lu pònnere in sa chea mia, candho apo a èssere mortu ◊ irforrade medas chejas in custa vadhe: si ant a prenare de abba!
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
srdn.
Tradutziones
Frantzesu
fossé,
plaine encaissée,
charbonnière
Ingresu
ditch,
charcoal pit,
plain
Ispagnolu
foso (m),
zanja,
carbonera
Italianu
fòsso,
pianura incassata,
carbonàia
Tedescu
Graben,
Kohlenmeiler.
cófu , nm Definitzione
genia de fossu / una funtana de c. = fossu inue essit abba
Sinònimos e contràrios
fósciu,
tofa
Frases
giogaiaus a cofedhu cun pisu, matripellas e gutones ◊ faiaus unu cofu in terra po giogare a gutones ◊ cuss'intaulau est a cofos
Ètimu
ltn.
*cofus
Tradutziones
Frantzesu
petite cavité,
fossé
Ingresu
ditch
Ispagnolu
foso,
cavidad
Italianu
pìccolo cavo,
fòsso
Tedescu
Graben.
fósciu , nm: fossu Definitzione
logu o tretu, minore o fintzes mannu, fatu coment'e a forada, prus bàsciu de su paris de inghíriu, comente abbarrat conculutzu o cofudu leandhondhe o incracandho sa cosa (terra, àteru)/ min. fossichedhu, foscedhu, fossedhu
Sinònimos e contràrios
forada,
tofu
Maneras de nàrrere
csn:
su f. de su gúturu = zenia de fossighedhu a s'ala de fora, in bula; fai f. (nadu de unu) = ispèndhere su dinari chi li ant fidadu; marcare a f. = a libbereto, fàghere a dépidu; fàghere a f. (nau de su logu) = èssiri unu f., abarrai a f., prus bàsciu
Frases
in donzi gianna at giaos, in donzi pedhe at fiancu, ne bi at riu sentza fossu ◊ su caminu est totu fossos ◊ pro prantare àrbure cheret fatu su fossu ◊ sa tramata cheret iscontza e torrada a fàghere, ca est a fossu comente bi corcamus ◊ mancai siat a màchina non podet curre in mesu a sa giarra, a su prúere e a is fòscios!◊ is piciochedhos ant fatu unu foscedhu po giogae a birillas
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
ltn.
fossus
Tradutziones
Frantzesu
fossé
Ingresu
ditch
Ispagnolu
foso,
zanja
Italianu
fòsso
Tedescu
Graben.
gèa , nf: cea* Definitzione
terrenu in paris, friscu e bonu, prus che àteru in tretu bàsciu chi faet a badhe; tretu fatu in paris o unu pagu a fossu po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna de fàere a crabone; fossu
Sinònimos e contràrios
badhe
/
crabonalza,
fogàgia,
piatza 1
Frases
no dhoi nd'at prus de geas friscas cun àcua de miza
Terminologia iscientìfica
slg
Tradutziones
Frantzesu
fossé,
plaine encaissée,
charbonnerie
Ingresu
ditch,
plain,
enclosed,
charcoal pit
Ispagnolu
foso,
llanura encajonada,
carbonera
Italianu
fòsso,
pianura incassata,
carbonàia
Tedescu
Graben,
eingeschlossene Ebene,
Kohlenmeiler.
tòfa , nf, nm: tofu Sinònimos e contràrios
cofu,
forada,
fósciu,
fossa
Frases
su bechinu in campusantu at iscavadu sa tofa pro unu mortu ◊ sos caminos de como sunt paris, chena tzumbos e ne tofos ◊ fai una tofedha a ponni custa cassarola! ◊ ndhe aciapat de tofos s'automobbilista in custas istradas!…◊ za costat a ndhe bogare custas contonadas dae sa tofa, gosi mannas!…
2.
su tofu de s'olvidu mi che cheret ingúllere intreu (A.Piras)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fosse,
fossé
Ingresu
ditch
Ispagnolu
fosa,
foso
Italianu
fòssa,
fòsso
Tedescu
Graben.